«Κείμενο διαβούλευσης» για τα ΑΕΙ- ΤΕΙ
Ανάπτυξη αγώνων: ο μονόδρομος της φοιτητικής και σπουδαστικής πλειοψηφίας!
Η υπουργός Παιδείας και διά βίου μάθησης κατέθεσε στην 65η Σύνοδο των Πρυτάνεων στο Ρέθυμνο το λεγόμενο κείμενο διαβούλευσης με τίτλο «Εθνική Στρατηγική για την Ανώτατη Εκπαίδευση». Με άγνωστη μεταβλητή το πώς θα κινηθούν οι συνολικότερες πολιτικές εξελίξεις, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ άνοιξε, για λογαριασμό των ξένων και ντόπιων αφεντικών, το μέτωπο της ανώτατης εκπαίδευσης σε πλήρη συνάρτηση με τις αντιδραστικές τομές που επιχειρεί σε όλο το εκπαιδευτικό οικοδόμημα. Όπως άλλωστε το ίδιο το κείμενο αναφέρει, «η νέα προοπτική της ανώτατης εκπαίδευσης έχει ως θεμέλιο το νέο προσανατολισμό του συστήματος της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, το νέο σχολείο, αλλά και την οργάνωση της μεταλυκειακής εκπαίδευσης…» (υπογραμμίσεις δικές μας).
Αξίζει, λοιπόν, να επισημάνουμε με αφορμή το κείμενο διαβούλευσης ξανά το γενικό καμβά του «νέου πανεπιστημίου και ΤΕΙ» του μνημονίου και του “Καλλικράτη”.
Ξεθεμελίωμα του δημόσιου και (όσο) δωρεάν χαρακτήρα των ΑΕΙ– ΤΕΙ.
Η κάρτα του φοιτητή και το ηλεκτρονικό βιβλίο, η μεταφορά της σίτισης και της στέγασης στα ίδια τα ιδρύματα και με σχήματα συνεργασίας (sic!) δημόσιου και ιδιωτικού τομέα οδηγούν στην κατάργηση των δωρεάν συγγραμμάτων, στο φαγητό επί πληρωμή στις Φοιτητικές Λέσχες και πληρωμή ενοικίου στις Φοιτητικές Εστίες, εκτός ίσως από αυτούς που βρίσκονται κάτω από τα όρια της φτώχειας. Οι αναφορές σε «υπηρεσίες» και όχι σε δικαίωμα δίνουν τον τόνο αυτών που θα ακολουθήσουν.
Η αναίρεση του δημόσιου και δωρεάν χαρακτήρα περνάει μέσα και από την αλλαγή της δομής και του τρόπου λειτουργίας και χρηματοδότησης των ιδρυμάτων σε συνθήκες μνημονίου και δημοσιονομικής σκληρής λιτότητας. Το προτεινόμενο για δημιουργία Συμβούλιο θα έχει την ευθύνη όλης της λειτουργίας του ιδρύματος (προγραμματικές συμφωνίες με το κράτος, προϋπολογισμός λειτουργίας, κατάρτιση του εσωτερικού κανονισμού λειτουργίας των ιδρυμάτων κ.λπ) αλλά και θα διορίζει/παύει από τα καθήκοντά του τον πρύτανη. Η συμμετοχή στο πανίσχυρο Συμβούλιο εκπροσώπων του μεγάλου κεφαλαίου, η λογική με την οποία προτείνεται να στηθεί (διορισμός κάποιων μελών του), δείχνει πως πρόκειται για όργανο που θα έχει τη δυνατότητα να προωθεί, χωρίς τριβές και καθυστερήσεις, την αντισπουδαστική πολιτική στα ιδρύματα και να τα ωθεί σε έναν ανελέητο μεταξύ τους ανταγωνισμό, για να «πιάσουν» τους δείκτες της αξιολόγησης από τους οποίους θα εξαρτάται «ένα μέρος της δημόσιας χρηματοδότησής» τους. Και αυτά όταν αναμένεται μείωση της κρατικής χρηματοδότησης προς τα ΑΕΙ – ΤΕΙ, για λειτουργικά έξοδα κατά 30% για το 2011. Παρεμπιπτόντως, οι αντιδράσεις των πρυτάνεων και των μεγαλοκαθηγητών στη Σύνοδο -και όχι μόνο- όσον αφορά το Συμβούλιο και τον (προτεινόμενο) διορισμό του πρύτανη έχει να κάνει με την απώλεια ρόλου και θέσης. Γιατί όσον αφορά τα υπόλοιπα, είναι εδώ και χρόνια στοιχημένοι πίσω από τις πιο ακραίες αντιδραστικές πολτικές έναντι των φοιτητικών και σπουδαστικών μαζών.
Από τα προηγούμενα προκύπτει ότι οι φοιτητές και οι σπουδαστές θα βρίσκονται (εάν δεν ανατρέψουν το νέο νόμο πλαίσιο) σύντομα σε σχολές όπου θα έχουν γίνει καθολικά τα ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια. Άρα, δεν είναι αφύσικο που τελευταία έχουν ριχτεί συγκεκριμένες τροχιοδεικτικές βολές για την επιβολή διδάκτρων στις σπουδές. Και όποιου η τσέπη αντέξει…
Ισχυροί φραγμοί πριν και κατά τη διάρκεια της φοίτησης-Σχολειοποίηση
Είναι στα σκαριά η μείωση έως και στο μισό των ιδρυμάτων, μέσω συγχωνεύσεων και καταργήσεων τμημάτων ή και ολόκληρων ΑΕΙ- ΤΕΙ. Αυτό σημαίνει μια κάθετη μείωση των εισακτέων ενώ από την άλλη οι χιλιάδες σπουδαστές των τμημάτων αυτών θα βρεθούν στον «αέρα». Παράλληλα αναμένεται ο νέος τρόπος εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, που από τις «διαρροές» φαίνεται πως πρόκειται για κατακόρυφη σκλήρυνση των όρων εισαγωγής τουλάχιστον για τις σχολές «υψηλής ζήτησης». Η μετατροπή της σχολής σε βασική ακαδημαϊκή μονάδα και η μετατροπή του πρώτου έτους σε προπαρασκευαστικό μετατοπίζει την είσοδο σε κάποιο τμήμα ένα χρόνο αργότερα, ενώ θα νομιμοποιήσει το πέταγμα χιλιάδων φοιτητών μετά το τέλος του πρώτου έτους εκτός ΑΕΙ και προς αναζήτηση κάποιου κολεγίου. Άλλωστε, στα πλαίσια του εκπαιδευτικού «Καλλικράτη» συζητούν τη μετατροπή -αντί για κλείσιμο- κάποιων ΤΕΙ «χαμηλής ζήτησης» (και ανύπαρκτης προοπτικής) σε τοπικά κολέγια διετούς διάρκειας που θα «υποδέχονται», μαζί με τα ΚΕΚ, ΚΕΣ και τα ιδιωτικά κολέγια, τους απορριπτόμενους από τα ΑΕΙ. Και τους τυχερούς που θα καταφέρουν να προχωρήσουν, τους περιμένουν τα όρια σπουδών και η συμπίεσή τους προς τα κάτω, οι διαγραφές φοιτητών. Τους περιμένει η απογείωση της εντατικοποίησης με προαπαιτούμενα μαθήματα και υποχρεωτικές παρακολουθήσεις, συνεχή τεστ και αξιολογήσεις. Ώστε να εμπεδωθεί η λογική των δύο (ή περισσότερων) κύκλων και το συνεχές ξεσκαρτάρισμα ώστε στο τέλος της διαδρομής να έχει μείνει ένα 15-20% των αρχικών εισακτέων κατά το πνεύμα της Μπολόνια.
Διάλυση των ενιαίων σπουδών, των πτυχίων, των επαγγελματικών δικαιωμάτων
«Η Σχολή αναθέτει στο Τμήμα την οργάνωση και προσφορά των διαφορετικών και ευέλικτα δομημένων προγραμμάτων σπουδών», ενώ «θεσμοθετείται η δυνατότητα προσφοράς προγραμμάτων σπουδών μονοετούς ή διετούς διάρκειας» μέσω και της δυνατότητας που δίνει η εφαρμογή του Συστήματος Συσσώρευσης και Μεταφοράς Πιστωτικών Μονάδων. Είναι φανερό πως εδώ πρόκειται για μια εκ βάθρων αλλαγή. Δεν θα υπάρχει ένα ενιαίο πρόγραμμα σπουδών σε κάθε τμήμα, αλλά πολλά και διαφορετικά έως και εξατομικευμένα. Οι σπουδές θα μετατραπούν σε «πακέτα μαθημάτων» που θα έχουν αντιστοίχιση σε κάποιες πιστωτικές μονάδες. Και όταν το ίδρυμα θα δείχνει την πόρτα στον φοιτητή, αυτός θα έχει για «παρηγοριά» το μονοετές ή το διετές πιστοποιητικό παρακολούθησης μαθημάτων. Είναι ολοφάνερη μετά από τα προηγούμενα η σύνδεση αυτού του τοπίου που θέλουν να διαμορφώσουν στην εκπαίδευση, όσον αφορά τα πτυχία, με την κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας και την προώθηση της διά βίου ανασφάλειας και ανακύκλωσης των εργαζομένων μεταξύ μερικής απασχόλησης-ανεργίας- επανακατάρτισης. Την αποδοχή και εμπέδωση, δηλαδή, από τη νέα γενιά των όρων και των συνθηκών εργασίας (δουλείας) που την περιμένουν.
Η ανώτατη εκπαίδευση παράρτημα των ιμπεριαλιστικών στόχων της ΕΕ
Όλο το κείμενο βρίθει αναφορών όπως: «τα ΑΕΙ της χώρας αποτελούν οργανικό μέρος του Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας», «εφαρμόζεται πλήρως το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πιστωτικών Μονάδων», «το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων Ανώτατης Εκπαίδευσης …αντιστοιχείται με το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Προσόντων Διά Βίου Μάθησης και το Πλαίσιο Προσόντων του Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης». Γίνεται φανερή η εντεινόμενη πίεση που ασκούν τα κυρίαρχα ιμπεριαλιστικά κέντρα εντός της ΕΕ, ώστε να προσαρμοστούν τα εκπαιδευτικά συστήματα χωρών όπως της δικής μας και να χρησιμοποιηθούν στον οξύτατο ανταγωνισμό με τις άλλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις του πλανήτη όσον αφορά την έρευνα, την τεχνολογική καινοτομία. Κάτι που απαιτεί τη συσσώρευση προς τα κέντρα αυτά επιστημονικού και φοιτητικού δυναμικού προς «αξιοποίηση» σ’ αυτό το πεδίο. Παράλληλα, μια σημαντική παράμετρος αυτής της προσαρμογής αφορά την καταστρατήγηση όλων των καταχτήσεων σε δωρεάν παροχές, ενιαία πτυχία με επαγγελματικά δικαιώματα, τη συντριβή όλων εκείνων των «αναχρονισμών» που εξακολουθούσαν να υπάρχουν στα ελληνικά πανεπιστήμια λόγω της δράσης του φοιτητικού και λαϊκού κινήματος, σαν όρος για την παραμονή στον Ενιαίο Ευρωπαϊκό Χώρο Εκπαίδευσης και Έρευνας.
Διάλυση των όρων ύπαρξης φοιτητικού συνδικαλισμού
Αυτό το τοπίο του εκπαιδευτικού Μεσαίωνα δεν μπορεί να ταιριάζει με την ύπαρξη και δράση κινήματος. Γι' αυτό, παρά το γεγονός πως δεν υπήρξαν ευθείες αναφορές στο κείμενο, η συντριβή των όρων ύπαρξης αγωνιστικού φοιτητικού κινήματος και συνδικαλισμού, η κατάργηση του Ασύλου, η περιστολή και κατάργηση των δημοκρατικών ελευθεριών στα ΑΕΙ –ΤΕΙ είναι προφανής στόχος αυτή της αντιδραστικής πρόκλησης που κατέθεσε η Διαμαντοπούλου. Άλλωστε, σε ένα εκπαιδευτικό τοπίο όπου θα κυριαρχεί ο άκρατος ανταγωνισμός για μια θέση στο αυριανό εργασιακό μισοσκόταδο, το σκύψιμο του κεφαλιού και το διαρκές και εξαντλητικό τρέξιμο για την «ανταπόκριση» στους ξέφρενους ρυθμούς σπουδών ρίχνει κλίμακες κάτω τους όρους ύπαρξης και δράσης φοιτητικού κινήματος και τις δυνατότητες συνδικαλιστικής δράσης.
Ο λόγος και η πράξη στη φοιτητική – σπουδαστική πλειοψηφία
«Αυτή η πολιτική δεν παίρνει διορθώσεις αλλά ανατροπή!». Αυτό το σύνθημα από τα παλιά, αλλά πολύ επίκαιρο σήμερα, είναι η ουσία της στάσης και πράξης που πρέπει να υιοθετήσει η φοιτητική και σπουδαστική πλειοψηφία. Η κατάσταση δεν είναι εύκολη, το αποδεικνύει εκτός των άλλων και η στάση των δυνάμεων που περιγράφεται σε άλλη στήλη της εφημερίδας. Ωστόσο και χωρίς να παραγνωρίζουν τις πραγματικές δυσκολίες, οι αγωνιστές του κινήματος -και όσο μας αφορά οι Αγωνιστικές Κινήσεις- πρέπει να εντείνουν κατακόρυφα τη δράση τους ώστε να συμβάλουν σ’ αυτή την κατεύθυνση ανατροπής των σχεδιασμών του υπουργείου Παιδείας. Να δώσουν καθημερινή και διαρκή μάχη για να εμπιστευτούν ξανά οι φοιτητές και σπουδαστές τις μαζικές διαδικασίες. Για να γεμίσουν ξανά τα αμφιθέατρα των Γενικών Συνελεύσεων, να συζητήσουν για τα χαρακτηριστικά της επίθεσης και τις αιχμές της. Τις δυνατότητες και τους όρους συνάντησης με άλλα τμήματα της εκπαίδευσης (μαθητές, εκπαιδευτικούς στοιχειώδους και μέσης εκπαίδευσης) αλλά και με τη λαϊκή πάλη. Για να μπουν σε τροχιά αγώνων, διαδηλώσεων και καταλήψεων. Αυτός είναι ο μονόδρομος που πρέπει να διανύσει η σπουδάζουσα νεολαία στα ΑΕΙ- ΤΕΙ!
