Τα non paper του Υπουργείου Παιδείας και οι απολύσεις των εκπαιδευτικών

Στο non paper που έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο Παιδείας, μετά την απόφαση του να απολύσει σε μια νύκτα 2482 καθηγητές, με τη μέθοδο της κατάργησης των αντίστοιχων ειδικοτήτων στα ΕΠΑΛ- ΕΠΑΣ, προσπαθεί να συγκαλύψει τις πραγματικές επιδιώξεις και στόχους του, που έχουν εκφραστεί ήδη από τους προκατόχους του, το 2009-2010 (Καλός –Διαμαντοπούλου).
1) Αναφέρει, λοιπόν: «Σχεδιάζουμε μια Τεχνική Εκπαίδευση που στοχεύει στο να προσφέρει Ειδικότητες Επαγγελμάτων, που καλύπτουν τις επιλογές των μαθητών και τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, και όχι τους κλάδους και τις ειδικότητες μονίμων καθηγητών, οι οποίοι διαμέσου ενός στρεβλού και νοθευμένου πλαισίου, «βρέθηκαν» να στελεχώνουν τα Επαγγελματικά Λύκεια και τις Επαγγελματικές Σχολές»
Ξαφνικά, λοιπόν, μαθαίνουμε, ότι τους νόμους για την εκπαίδευση και τις ειδικότητες ή τα μαθήματα που διδάσκονται οι μαθητές, τα αποφασίζουν κατά σχολείο οι εκπαιδευτικοί κι όχι οι εκάστοτε υπουργοί. Να θυμίσουμε, ότι μόνο τα τελευταία 13 χρόνια έχουν ψηφιστεί 2 νόμοι για την τεχνική εκπαίδευση( ο νόμος 2640/98 που ίδρυσε τα ΤΕΕ και ο νόμος 3475/2006 που ίδρυσε τα ΕΠΑΛ-ΕΠΑΣ) και ετοιμάζεται τρίτος, χωρίς κανείς από τις κυβερνήσεις να μπορεί να απαντήσει στο γιατί απέτυχαν οι προηγούμενοι. Όλες οι εισηγητικές εκθέσεις αλλά και οι νόμοι 2640/98 και 3475/2006 όριζαν ότι οι ειδικότητες καθορίζονται με βάση τις ανάγκες της αγοράς εργασίας του νομού. Με ποια στοιχεία θα οριστούν οι νέες ειδικότητες; Και ποια είναι η αγορά εργασίας σε μια χώρα που ο παραγωγικός ιστός διαλύεται μέρα με τη μέρα, εξαιτίας του εξαρτημένου χαρακτήρα της οικονομίας και των ντιρεκτίβων του ντόπιου και ξένου κεφαλαίου; Ποιοι παράγοντες προσδιορίζουν τις ανάγκες αυτές;
Όσα πέπλα συσκότισης και να υφαίνονται, οι βασικοί όροι που καθορίζουν τις ανάγκες αυτές, δεν μπορούν να κρυφτούν:
Α)εργατικό δυναμικό χωρίς εργασιακά δικαιώματα. Εργαζόμενοι λάστιχο-υποταγμένοι που θα εναλλάσσονται από την απασχόληση στην ανεργία, μέσα από τα προγράμματα «απασχόλησης» που παραχωρούν τσάμπα εργαζόμενους στους εργοδότες. Εργατικό δυναμικό που δεν θα διεκδικεί και θα αποδέχεται την εξαθλίωση σαν αναγκαία, για να «σωθεί ο τόπος», το ντόπιο και το ξένο κεφάλαιο.
Β)Η κατάσταση της οικονομικής βάσης. Δηλαδή, η συρρίκνωση του αγροτικού τομέα, η εξαφάνιση ολόκληρων κατηγοριών (βαμβακοπαραγωγοί, κτηνοτρόφοι κλπ), η αποβιομηχάνιση, το κλείσιμο μικρομεσαίων επιχειρήσεων (εμπόριο – μεταποίηση).
Με βάση αυτούς τους κοινωνικούς και οικονομικούς όρους, σχεδιάζονται και οι αλλαγές που θέλουν να επιβάλλουν στην Εκπαίδευση:
• Αποθάρρυνση των παιδιών των λαϊκών στρωμάτων από το να συνεχίσουν τις σπουδές ακόμη και στο Λύκειο. Ούτε σκέψη για ΑΕΙ-ΤΕΙ. Χαρακτηριστικά, «… λαμβάνεται μέριμνα, ώστε αρκετές ειδικότητες επαγγελμάτων, που σήμερα παρέχονται από τις ΕΠΑΣ, να παρέχονται από τα Δημόσια ΙΕΚ και να μπορούν σε αυτές να φοιτούν και απόφοιτοι Γυμνασίου.» Καταργεί, δηλαδή, την υποχρέωση να φοιτήσει ο μαθητής πρώτα στην Α΄ Λυκείου και μετά να συνεχίσει σε τεχνική ή γενική εκπαίδευση. Αν λάβουμε υπόψη μας τη ραγδαία εξάπλωση της φτώχειας, σε συνδυασμό με την εντατικοποίηση των σπουδών στο Λύκειο και τις δύσκολες – εξοντωτικές πανελλαδικές εξετάσεις, οι μαθητές στρέφονται βίαια στην κατάρτιση ( κύρια ιδιωτική ). Το νέο Λύκειο, η εντατικοποίηση –αποθάρρυνση των μαθητών απ’ το Δημοτικό και το Γυμνάσιο, η παραπέρα κατηγοριοποίηση των σχολείων, μέσα από την αξιολόγηση και τον «Καλλικράτη», η μεταφορά του κόστους στις πλάτες των γονιών (κατάργηση δωρεάν βιβλίων, λειτουργικά έξοδα σχολείων) θα αυξήσουν τη μαθητική διαρροή από τη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση, παρά τις υποκριτικές διακηρύξεις των διαφόρων προγραμμάτων της Ε.Ε για μείωση της. Ή αλλιώς, θα πάψουν να μετράνε ως σχολική διαρροή τους χιλιάδες νέους που δεν θα βρίσκονται σε «τυπικούς», εκπαιδευτικούς μηχανισμούς αλλά σε εξατομικευμένες διαδρομές κατάρτισης-ελαστικής δουλειάς- ανεργίας! Ο νόμος για τη δια βίου εκπαίδευση αντιστοιχεί την τυπική εκπαίδευση με την μη τυπική και την άτυπη. Ανοίγει, έτσι, το δρόμο να αποκτήσει κάποιος τα διάφορα πτυχία επιπέδου 2 και 3, κατ’ αρχήν και μέσα από άλλες διόδους, εκτός από τη δευτεροβάθμια επαγγελματική εκπαίδευση. Δηλαδή, σπρώχνει τους νέους στο να κυνηγούν σεμινάρια ή πρακτική εργασία, χωρίς να πληρώνονται, προκειμένου να μαζέψουν πιστωτικές μονάδες, αντί να σπουδάσουν στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Δεν είναι τυχαία η χρηματοδότηση των ΙΕΚ, ΚΕΚ. κλπ με 1,6 δις ευρώ, που το μεγάλο φιλέτο θα πάει στα ιδιωτικά και με τη μορφή των υποτροφιών ή την πρακτική άσκηση. Να θυμηθούμε την πρόταση του ΟΟΣΑ να δοθούν κουπόνια για φροντιστήρια, αντί για την ΠΔΣ. Το κυνήγι των ακριβοπληρωμένων χαρτιών στην πληροφορική και τις ξένες γλώσσες θα εξαπλωθεί και σε άλλες ειδικότητες. Αυτός είναι και ο πραγματικός τους στόχος: Ο δια βίου εγκλωβισμός της νεολαίας σε έναν ατομικό λαβύρινθο αμορφωσιάς, υποταγής και άγριας εκμετάλλευσης.
• Προωθεί το στόχο της διάλυσης της δημόσιας δωρεάν εκπαίδευσης όπως την ξέραμε ως τώρα. Το τοπίο στα επόμενα χρόνια θα θυμίζει προηγούμενες εποχές ή και χειρότερες. Πριν το 1976, σύμφωνα με μελέτη του Τεχνικού επιμελητηρίου Ελλάδας (1974), οι φραγμοί εφαρμόζονταν μέσα στο εξατάξιο γυμνάσιο, αφού το 1971 περίπου το 55% των μαθητών δεν τέλειωναν ούτε την Τρίτη Γυμνασίου, ενώ φοιτούσαν στις επαγγελματικές σχολές περίπου το 10% των εισερχομένων στα δημοτικά σχολεία και από αυτούς, το 73% φοιτούσαν σε ιδιωτικές σχολές και το 37% στις δημόσιες.
2) Είναι κάτι παραπάνω από φανερό, ότι το υπουργείο Παιδείας με την απόφαση του να καταργήσει τις 52 ειδικότητες και την απόλυση 2482 καθηγητών πετυχαίνει, κατ’ εντολή των τροϊκανών, να θέσει ως τετελεσμένο την κατάργηση της μονιμότητας στο στενό δημόσιο τομέα (χωρίς «αξιολογήσεις» και άλλες χρονοβόρες διαδικασίες). Έχει το θράσος να αναφέρει, ότι θα αυξηθούν οι ωρομίσθιοι το 2013-2014, επειδή θα προσλάβει ως ωρομίσθιους τους καθηγητές που θα βγάλει σε διαθεσιμότητα! Στέλνει μήνυμα προς όλους τους εργαζόμενους αλλά και τους μαθητές για το μέλλον που τους επιφυλάσσει. Επί πλέον, με την απειλή της απόλυσης, επιδιώκει να «συμμορφώσει» τους εκπαιδευτικούς, έναν κλάδο δεκάδων χιλιάδων εργαζομένων, ώστε να μην αγωνίζονται και να διδάσκουν, έτσι, με το παράδειγμά τους, στους μαθητές την υποταγή.
3) Σχετικά με την πρακτική άσκηση και τη μαθητεία
Είναι κάτι παραπάνω από φανερό, ότι η τεχνική εκπαίδευση χρησιμοποιείται ως ένας επί πλέον φραγμός για την ανακοπή της ροής των μαθητών προς ανώτερες σπουδές. Με το νόμο 2640/98, ο Αρσένης αρχικά επεδίωκε να μην υπάρχει διέξοδος στους μαθητές των ΤΕΕ στα ΤΕΙ (προπαρασκευαστικό εξάμηνο, πρακτική άσκηση κλπ). Οι μαθητικές κινητοποιήσεις ανέτρεψαν αυτά τα σχέδια. Ακόμη και αυτά που διατυμπανίζουν περί πρακτικής άσκησης, αποδεικνύονται ανεδαφικά (πέρα από το ότι θέλουν να χρησιμοποιήσουν τη νεολαία ως απλήρωτο εργατικό δυναμικό) για μια αστική τάξη πλήρως εξαρτημένη από το ξένο κεφάλαιο. Μια αστική τάξη που δεν μπορεί να αναπτύξει την οικονομική βάση, που ξεπουλάει τους πλουτοπαραγωγικούς τομείς και φυσικούς πόρους, είναι ανίκανη να οργανώσει μακροπρόθεσμα το εκπαιδευτικό σύστημα. Αυτό που επιδιώκει σήμερα, υλοποιώντας τις εντολές της Ε.Ε και του ΔΝΤ, είναι να καταργήσει τον δωρεάν χαρακτήρα της εκπαίδευσης, να ορθώσει παραπέρα φραγμούς προς την ανώτατη εκπαίδευση, να διαμορφώσει και μέσα από την εκπαίδευση το «νέο τύπο» εργαζομένου.
«Μεταξύ των κινήτρων δια την προσέλκυση των μαθητών στην μέση επαγγελματική τεχνική εκπαίδευση… είναι η παράλληλη πρακτική άσκηση εις την βιομηχανίαν. Δι’ αυτού, οι μαθηταί εξασφαλίζουν αμοιβή και κοινωνικήν και υγειονομικήν ασφάλισιν ως εργαζόμενοι –μαθητευόμενοι.» (από τη μελέτη του ΤΕΕ, το 1974). Η πρόταση αυτή του ΤΕΕ βασιζόταν προφανώς στην πραγματικότητα των χωρών τύπου Αγγλίας και Γερμανίας, που οι αστικές τάξεις τους καμιά σχέση δεν έχουν με την εξαρτημένη– κομπραδόρικη αστική τάξη της Ελλάδας. Το εκπαιδευτικό σύστημα των χωρών αυτών, ταξικό –ταξικότατο, διαχώριζε από μικρές ηλικίες τα παιδιά των εργατών από το στρώμα της εν γένει νεολαίας και τους όριζε την ταξική διαδρομή που αντιστοιχούσε στην κοινωνική τους προέλευση. Ωστόσο, αυτό μπορούσαν να το κάνουν τέτοιου τύπου αστικές τάξεις, με δεδομένη την (και βιομηχανική) συγκρότηση της παραγωγής τους. Έτσι, για αυτές, ήταν σχετικά απλό να συγκροτούν εκπαιδευτικές επιλογές χωρίς παλινωδίες. Σήμερα, βέβαια, εκτός από την αποβιομηχάνιση και συνολικότερα το βάθεμα της εξάρτησης της χώρας, στη βάση ενός πολύ διαφορετικού συσχετισμού, πνέουν οι γνωστοί και μανιασμένοι αντιδραστικοί άνεμοι. Έτσι, σε όλη την Ευρώπη, καταργούνται κατακτήσεις και δικαιώματα αιώνων, αφαιρούνται και τα όποια δικαιώματα στη μόρφωση της νεολαίας και ανατρέπονται δραματικά οι όροι με τους οποίους το κεφάλαιο εντάσσει την εργατικής προέλευσης νέα γενιά στην αγορά εργασίας. Τα επόμενα παραδείγματα αφορούν σε αυτή την πραγματικότητα και μάλιστα με τους «ελληνικούς» της όρους: 1.Οι πτυχιούχοι των ΤΕΕ βοηθών νοσηλευτικής έκαναν εξάμηνη πρακτική στα νοσοκομεία χωρίς καμιά οικονομική απολαβή και έβγαζαν αρκετή λάντζα, 2. Για τα Γραφεία Σύνδεσης με την αγορά εργασίας που ίδρυσαν στα ΕΠΑΛ, αφού αυτά κατανάλωσαν κοινοτικά κονδύλια σε σεμινάρια, η πρώην υπουργός Διαμαντοπούλου ανακοίνωσε την αναστολή τους, 3. Η ίδια υπουργός ανέστειλε και την υλοποίηση, από την Σιβιτανίδειο, του πιλοτικού προγράμματος για την πρακτική άσκηση των μαθητών των ΕΠΑΛ (2010). Οι σημερινοί όροι πραγματοποίησης της πρακτικής άσκησης θα είναι πιο οδυνηροί για τη νέα γενιά, εφόσον προχωρήσουν…
Η σχετική ευκολία που, προς το παρόν, η κυβέρνηση περνάει το ένα μετά το άλλο τα αντιλαϊκά της μέτρα, μας δημιουργεί την αίσθηση ότι οι κυρίαρχοι είναι παντοδύναμοι. Αυτοί όμως δεν αισθάνονται καθόλου έτσι. Γι’ αυτό ενισχύουν τους μηχανισμούς καταστολής. Γι’ αυτό ψηφίζουν κατακαλόκαιρο, με κλειστά τα σχολεία, τις απολύσεις και όλο το αντιδραστικό νομικό οπλοστάσιο τους. Στήνουν δίκες ενάντια σε καθένα που αγωνίζεται, διώκουν και δικάζουν μαθητές που αγωνίζονται, θέλουν να καταργήσουν τα δημοκρατικά και συνδικαλιστικά δικαιώματα που έχουν οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα. Ο αγώνας, για να μην περάσουν οι απολύσεις, είναι αγώνας, για να μπει φραγμός στη βαρβαρότητα που ισοπεδώνει τη ζωή μας και μαυρίζει το μέλλον της νεολαίας. Όλοι μαζί, χωρίς αυταπάτες και εκλογικές αναμονές, να σταθούμε αλληλέγγυοι και να αναλάβουμε την υπόθεση του αγώνα στα χέρια μας.
Χανιά 15-07-2013
Θάνου Γεωργία
μέλος των Αγωνιστικών Κινήσεων Εκπαιδευτικών