Με την υπογραφή τριετούς Επιχειρησιακής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας έκλεισε ο κύκλος των κινητοποιήσεων των εργαζόμενων στα Ελληνικά Πετρέλαια. Η σύμβαση έχει ισχύ από 1/1/2011 και περιλαμβάνει μια σειρά από αλλαγές -προς το χειρότερο- των εργασιακών σχέσεων, τόσο στο χρόνο εργασίας όσο και στην αμοιβή.
Για τα δύο πρώτα χρόνια, λοιπόν, προβλέπεται μηδενική γενική αύξηση, ενώ το 2013 οι μισθοί θα αυξηθούν κατά 2,5% μόνο εφόσον τα δημοσιευμένα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων του ίδιου έτους (που ανακοινώνονται το 2014) υπερβούν τα 700εκ. ευρώ (το 2010 ήταν 501εκ. ευρώ). Για τα έτη 2012-2013 δεν προσαυξάνεται το χρονοεπίδομα, που κανονικά υπολογίζεται ως 2,5% για κάθε έτος υπηρεσίας. Η προσαύξηση των υπερωριών προσαρμόζεται στη νομοθεσία, δηλαδή μειώνεται από 50% σε 20% η υπερεργασία και από 75% σε 40% η νόμιμη υπερωρία. «Παγώνει» σε σταθερό ποσό η προσαύξηση της άδειας κατά 44% για το προσωπικό σε βάρδια. Καταργείται η επιδότηση κυλικείου (περίπου 200 ευρώ το χρόνο) και αναστέλλεται η 6ήμερη εκδρομή για το 2011 και 2012.
Από την άλλη, αυξάνεται το ωράριο από 38 σε 40 ώρες τη βδομάδα και μειώνεται η άδεια για προσωπικούς λόγους από 27 σε 8 ώρες το χρόνο. Μειώνονται επίσης οι άδειες γήρατος από 5 σε 2 μέρες και καταργείται η 3ωρη άδεια ονομαστικής γιορτής. Η αύξηση του ωραρίου μεταφράζεται σε 10 μέρες ρεπό λιγότερα το χρόνο για τους βαρδιούχους, καθώς η βάρδια είναι ούτως ή άλλως 8ωρη.
Η συμφωνία προβλέπει επίσης κατάργηση ορισμένων υποστηρικτικών ειδικοτήτων (οδηγοί, φύλακες κ.ά.) για τις οποίες σταματούν οι προσλήψεις. Τέλος, συμφωνήθηκε πως οι νεοπροσλαμβανόμενοι θα παίρνουν το 60% του μισθού για τον πρώτο χρόνο και το 80% για το δεύτερο.
Τα παραπάνω συμφωνήθηκαν μεταξύ της διοίκησης και της διαπραγματευτικής ομάδας του σωματείου μία μέρα πριν τη νέα 10ήμερη απεργία που είχε προκηρυχτεί με αίτημα να μην αλλάξει «ούτε κόμμα» από την υπάρχουσα συλλογική σύμβαση, ενώ καλέστηκαν (ξεχασμένες ως τώρα) περιφερειακές συνελεύσεις σε κάθε διυλιστήριο εκ των υστέρων, προκειμένου να τεθεί σε ψηφοφορία η αποδοχή ή όχι της πρότασης. Στο «δημοψήφισμα» αυτό, τα ΝΑΙ ήταν 1.367 έναντι 172 ΟΧΙ και 18 λευκών και 4 άκυρων σε σύνολο 2.156 μελών του σωματείου.
Τόσο οι δύο παρατάξεις που βρίσκονται στο προεδρείο (με πρώην συνδικαλιστές της ΠΑΣΚΕ και της ΔΑΚΕ και νυν του Συνασπισμού) όσο και οι ΠΑΣΚΕ και ΔΑΚΕ συμφώνησαν με τη νέα σύμβαση. Η ΠΑΣΚΕ ειδικά, που ήταν πρώτη στις περσινές εκλογές, σε ανακοινώσεις της είχε συμφωνήσει ακόμα και με τις προηγούμενες προτάσεις της εταιρίας από τα μέσα Ιούνη. Βασικό της επιχείρημα να μην καταργηθεί η συλλογική σύμβαση και αντικατασταθεί με ατομικές, 6 μήνες μετά τη λήξη της, όπως προβλέπει η νομοθεσία. Στελέχη της υποστήριζαν εξαρχής ότι η διοίκηση δεν έχει σκοπό να πιέσει για τις αλλαγές που προτείνει και ότι μια «σωστή» διαπραγμάτευση (προφανώς από τους ίδιους) θα μπορούσε να διασφαλίσει την προηγούμενη ΕΣΣΕ. Στηριζόμενοι σε δεδομένα προηγούμενων περιόδων, όπου το κράτος έως και πριμοδοτούσε τέτοιου είδους σωματεία προκειμένου να τα ελέγξει, έκρυβαν από τους εργαζόμενους την πραγματικότητα της σημερινής λυσσαλέας επίθεσης σε κάθε δικαίωμα ολόκληρης της εργατικής τάξης και τις απαιτήσεις που η επίθεση αυτή βάζει. Παράλληλα, φρόντισε ώστε το Εργατικό Κέντρο Ελευσίνας, που ελέγχει, καθώς και η ΓΣΕΕ, στην ουσία να μην προσφέρουν καμία στήριξη. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαία η επιστολή Παναγόπουλου στις αρχές των διαπραγματεύσεων, με την οποία τόνιζε τη στήριξη της «κεντρικής» ΠΑΣΚΕ στην επίσημη ΠΑΣΚΕ ΕΛΠΕ.
Αντίστοιχα κινήθηκε και η ΔΑΚΕ, με λιγότερες όμως σχέσεις με τη διοίκηση, πράγμα που την ανάγκαζε σε κάπως αγωνιστική ρητορική. Το προεδρείο, από τη μεριά του, γρήγορα «ξέχασε» τις κόκκινες γραμμές για καμία αλλαγή, άποψη με την οποία κινήθηκαν όλοι οι εργαζόμενοι στις μαζικές απεργίες και κινητοποιήσεις, ώστε να «προσγειωθεί» σε μια ήττα που αποδόθηκε στη γενική κατάσταση, στις επιθέσεις εταιρίας, ΜΜΕ και δικαιοσύνης, στη διαφοροποίηση της ΠΑΣΚΕ αλλά και στα «όρια του κινήματος των εργαζόμενων στα ΕΛΠΕ», όπως ειπώθηκε στις συνελεύσεις. Το Αγωνιστικό Μέτωπο, που πρόσκειται στο ΠΑΜΕ, διαφώνησε με τη συμφωνία. Το ίδιο έκαναν και αρκετοί από τους εργαζόμενους που συμμετείχαν ενεργητικά στις κινητοποιήσεις.
Συνολικά παρμένες, οι αλλαγές στη σύμβαση σημαίνουν εντατικοποίηση της δουλειάς, μείωση των αποδοχών (ειδικά σε βάθος χρόνου) και σημαντική χειροτέρευση των μισθών των νεοπροσλαμβανόμενων, οι οποίοι θα παίρνουν λιγότερα κι από το βασικό μισθό αν δεν είναι σε βάρδια! Η μείωση του κόστους για την εταιρεία υπολογίζεται περίπου στα 30 εκ. ευρώ το χρόνο. Οι αλλαγές μάλιστα γίνονται σε μια περίοδο όπου οι επενδύσεις των ΕΛΠΕ σε Θεσσαλονίκη και Ελευσίνα πλησιάζουν τα 2,5 δισ. ευρώ και αναμένεται να αυξήσουν θεαματικά τα κέρδη στα επόμενα χρόνια. Θέτουν τη βάση για ακόμα χειρότερες ρυθμίσεις στο μέλλον και ειδικά αν λάβουμε υπ’ όψη την πλήρη αποκρατικοποίηση το 2012. Η εταιρία κατάφερε σε μεγάλο βαθμό να υλοποιήσει τους αρχικούς της στόχους, πέτυχε ουσιαστική διαφοροποίηση για τους νέους εργαζόμενους, με όλες τις συνέπειες που έχει κάτι τέτοιο ως προς τη συνοχή του σωματείου και τη δυνατότητα αντίστασης και έβαλε γερές βάσεις για τη συνέχεια της επίθεσης στο ζήτημα των οργανογραμμάτων των εγκαταστάσεων. Την τελευταία εβδομάδα μάλιστα οργάνωσε σειρά παρουσιάσεων με θέμα τον «υπερπληθυσμό» των εργαζόμενων και ειδικά των υποστηρικτικών ειδικοτήτων! Ταυτόχρονα, έστρωσε το δρόμο για αντίστοιχου μεγέθους και κατάστασης εταιρίες, όπως φάνηκε από τις προτάσεις της Deutche Telecom στον ΟΤΕ, που ήρθαν την επόμενη της ανακοίνωσης της συμφωνίας.
Παρά την τελική κατάληξη, αξίζει να σημειώσουμε κάποια χαρακτηριστικά που εκφράστηκαν ολόκληρη την περίοδο των διαπραγματεύσεων. Η πλειοψηφία των εργαζομένων αναγνώρισε στην πράξη την ανάγκη του επίμονου αγώνα. Συσπειρώθηκε στη βάση του στόχου της μη αλλαγής της συλλογικής σύμβασης, ανέλαβε το αντίστοιχο κόστος, συμμετείχε ενεργητικά στις απεργίες και στις κινητοποιήσεις, αναγνώρισε την ανάγκη της οργάνωσης και της αλληλεγγύης. Άνοιξαν πολλές συζητήσεις για τη χρησιμότητα αλλά και τις ανεπάρκειες του σωματείου, για το ρόλο διαφόρων δυνάμεων και συνδικαλιστικών στελεχών, αλλά και για τη σχέση των συγκεκριμένων αποφάσεων της εταιρίας με τη γενική επίθεση στο σύνολο των δικαιωμάτων του λαού. Έσπασαν αρκετές αυταπάτες και τέθηκε ακόμα και το ζήτημα ότι η τριετής διάρκεια της σύμβασης στην ουσία δεν διασφαλίζει κάτι εν μέσω μνημονίων και μεσοπρόθεσμου, καθώς οι αλλαγές στα εργασιακά τρέχουν ιλιγγιωδώς και δεν αποκλείεται να καταργήσουν την ισχύ των επιχειρησιακών συλλογικών συμβάσεων. Σημαντική παρακαταθήκη είναι η αγωνιστική διάθεση που εκφράστηκε ιδιαίτερα από τους νέους και δημιούργησε ομολογημένο εκνευρισμό στα στελέχη της διοίκησης. Τέλος, δύο από τους στόχους που είχε βάλει με βαρύτητα η εταιρία, δηλαδή η συσχέτιση των μπόνους με την αξιολόγηση του προσωπικού και η κατάργηση των μισθολογικών προαγωγών κάθε τριετία, έμειναν εκτός, ως αποτέλεσμα του αγώνα που δόθηκε. Παραμένει ζητούμενο η οργάνωση των εργαζομένων στο βαθμό και με τα χαρακτηριστικά που απαιτούνται ώστε οι επόμενοι αγώνες τόσο ειδικά στα ΕΛΠΕ όσο και γενικά να είναι νικηφόροι.
