Νόμος-πλαίσιο: οι στόχοι της επίθεσης και οι ιδιαιτερότητες της περιόδου

Ο Ιούλης πάει προς το τέλος του και όμως η επίθεση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση (και όχι μόνο) καλά κρατεί. Χωρίς να περάσει ούτε καν μια μέρα από την ψήφιση του μεσοπρόθεσμου προγράμματος, το υπουργείο Παιδείας κατέβασε τον νέο νόμο-πλαίσιο για τα ΑΕΙ και ΤΕΙ. Η περίοδος όμως που η κυβέρνηση επιλέγει να χτυπήσει το δικαίωμα της νεολαίας στις σπουδές έχει πολλές ιδιαιτερότητες.
Ο νόμος αυτός δεν είναι ένας νόμος ακόμα, αλλά έρχεται να δώσει τελειωτικό χτύπημα στη δημόσια και δωρεάν παιδεία, αλλάζοντας πλήρως την εικόνα του πανεπιστημίου σε σχέση με αυτό που ξέρουμε μέχρι τώρα. Συμπληρώνει μια επίθεση που αφετηρία της έχει τις κατευθύνσεις της «Μπολόνιας» και κρατάει μια δεκαετία. Μέσα σε αυτήν ψηφίστηκε ο νόμος για την αξιολόγηση και τη διά βίου μάθηση, πέρασε εν τέλει (μετά τους αγώνες της νεολαίας) αλλά δεν εφαρμόστηκε εξολοκλήρου ο νόμος-πλαίσιο της ΝΔ, ψηφίστηκε ο νόμος για τα ΤΕΙ, έγινε η αποτυχημένη (πάλι λόγω των αγώνων της νεολαίας) προσπάθεια για την αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος, ψηφίστηκε ο νόμος για τα ΚΕΣ και μια σειρά από προεδρικά διατάγματα για την κατάργηση του δωρεάν συγγράμματος. Τώρα λοιπόν το σύστημα προσπαθεί να περάσει και το μνημόνιο στην εκπαίδευση.

Έχουν περιγραφεί σε προηγούμενα φύλλα οι πτυχές του νέου νόμου-πλαισίου, αλλά είναι χρήσιμο να πιαστούν κάποια συγκεκριμένα σημεία. Κύριοι στόχοι της επίθεσης είναι οι εξής: Το χτύπημα στη δωρεάν παιδεία και στα δικαιώματα των φοιτητών. Καταργείται το δωρεάν σύγγραμμα, ενώ μπαίνουν με διάφορους τρόπους τα δίδακτρα την ώρα που η δωρεάν σίτιση και στέγαση αποτελούν παρελθόν. Μεταφέρεται ένα τεράστιο και δυσβάσταχτο οικονομικό βάρος στις πλάτες των οικογενειών, βάρος που το μεγαλύτερο μέρος τους θα αδυνατεί να πληρώσει… για δεύτερη φορά, αφού φυσικά το πληρώνει ήδη μέσω των φόρων. Την ίδια στιγμή μειώνονται και άλλο τα όρια σπουδών, που πλέον θα είναι τα 6 χρόνια (ν+2), ενώ με τη μερική φοίτηση εγκαινιάζει τον «ημιαπασχολούμενο» φοιτητή, για όσους αποδεδειγμένα(!) δουλεύουν, που χωρίς κανένα φοιτητικό δικαίωμα και με συγκεκριμένους όρους, θα καλείται να τελειώσει τις σπουδές του με 2 χρόνια παραπάνω όριο. Με λίγα λόγια, οι ταξικοί φραγμοί στον δρόμο για το πτυχίο γιγαντώνονται, αποκλείοντας έτσι τεράστια κομμάτια νεολαίας από αυτόν.
Αλλάζει τη δομή των πανεπιστημίων καταργώντας τα τμήματα, ενώ σπάει το πτυχίο σε κύκλους σπουδών και εφαρμόζει το κυνήγι των πιστωτικών μονάδων. Πλέον ο εισακτέος θα μπαίνει σε μια σχολή και μετά το πρώτο έτος θα αποφασίζει η σχολή το πρόγραμμα σπουδών που θα ακολουθήσει για τα επόμενα 2 έτη. Ο δεύτερος κύκλος (έπειτα από τα 3 χρόνια) θα περιλαμβάνει και μεταπτυχιακές σπουδές αλλά μόνο για το 15% των αποφοίτων (βάσει «Μπολόνιας»). Μάλιστα ο φοιτητής θα μπορεί να διώχνεται και στα 1 ή 2 χρόνια παίρνοντας ένα… πτυχίο κουρελόχαρτο, που απλά θα αναφέρει τις πιστωτικές μονάδες που πρόλαβε να συγκεντρώσει. Καταργεί έτσι τα πτυχία και τα επαγγελματικά δικαιώματα που αυτά κατοχυρώνουν, βάζοντας τη νεολαία στο διά βίου κυνήγι των πιστωτικών μονάδων. Την ίδια ώρα συγχωνεύει και καταργεί ολόκληρα τμήματα και πανεπιστήμια πετώντας στον δρόμο δεκάδες χιλιάδες φοιτητές. Ήδη τα δείγματα από τα ΤΕΙ Χαλκίδας και Πειραιά, όπως και από την Αρχιτεκτονική Αθηνών, δίνουν σαφές μήνυμα για το τι ακολουθεί.
Καταργεί το λαϊκό άσυλο κάνοντας ξεκάθαρο πως οι αγώνες του λαού και της νεολαίας δεν έχουν καμιά θέση στα πανεπιστήμια και θα χτυπιούνται με κάθε τρόπο.
Τέλος επιτίθεται και στα δικαιώματα των καθηγητών (κυρίως των χαμηλόβαθμων και των συμβασιούχων), ενώ με το Συμβούλιο του κάθε ιδρύματος τοποθετεί διορισμένους και εγκάθετους εκπροσώπους του συστήματος, παραδίδοντάς τους τη διοίκηση των σχολών.
Στόχος του συστήματος είναι η δημιουργία του πανεπιστημίου του 21ου αιώνα. Του πανεπιστημίου του μνημονίου και των ταξικών φραγμών, όπου θέση θα έχουν μόνο λίγοι και εκλεκτοί και τα παιδιά των χαμηλότερων οικονομικών και κοινωνικών στρωμάτων θα πετιούνται μαζικά εκτός. Το σύστημα προετοιμάζει τη νεολαία για την κατάσταση που θα βρει στην αγορά εργασίας. Δεν αλλάζει τον χαρακτήρα της εκπαίδευσης, αλλά την προσαρμόζει στα νέα δεδομένα της παραγωγής. Θέλουν να δημιουργήσουν ένα νέο εργατικό δυναμικό, ημιαπασχολήσιμο και ευέλικτο, που χωρίς κανένα δικαίωμα θα σκύβει το κεφάλι στην εργοδοσία εξυπηρετώντας τις ορέξεις του ντόπιου και ξένου κεφαλαίου. Προετοιμάζει τη νεολαία για να τη ρίξει στον κύκλο της κατάρτισης-εργασίας-ανεργίας-επανακατάρτισης-ημιαπασχόλησης και μακροχρόνιας ανεργίας. Στην ίδια κατεύθυνση ξετυλίγεται και η επίθεση συνολικότερα στην εκπαίδευση, τόσο στην πρωτοβάθμια όσο και στη δευτεροβάθμια. Το νέο σχολείο και οι συγχωνεύσεις και καταργήσεις σχολείων αλλά και η επίθεση στους δασκάλους και στους καθηγητές, συμπληρώνουν το εφιαλτικό σκηνικό που στήνει το σύστημα για τον λαό.
Όλα αυτά γίνονται σε περίοδο που οι λαϊκές αντιστάσεις ξεσπούν η μία μετά την άλλη, δείχνοντας πως ο λαός δεν θα μείνει θεατής στο ξεκλήρισμα των δικαιωμάτων του. Σε αυτήν την περίοδο που το σύστημα προσπαθεί να παραδώσει τον λαό και τη νεολαία βορά στις ορέξεις του ντόπιου και ξένου κεφαλαίου, ήδη πολλές συμμαχίες του με διάφορα στρώματα έχουν κλονιστεί έως και σπάσει. Μία από αυτές που «δοκιμάζεται» αφορά και τους καθηγητές των πανεπιστημίων. Τα δικαιώματα των καθηγητών θίγονται και αυτά και μέχρι τώρα το μεγαλύτερο κομμάτι τους έχει απορρίψει το νομοσχέδιο. Βέβαια το καθηγητικό κατεστημένο όλη αυτή την περίοδο βρίσκεται σε συνεχείς διαβουλεύσεις με την υπουργό Παιδείας για να μπορέσει να βρεθεί μια… χρυσή τομή. Το υπουργείο προσπαθεί να βρει το «τυράκι» που θα τους πετάξει για να μπορέσει να ξαναχτίσει τη συμμαχία που χρειάζεται για το προχώρημα της επίθεσης. Αυτό το κομμάτι, σαν χρόνιο εργαλείο του συστήματος, ενδιαφέρεται να εξασφαλίσει καθαρά τα δικά του συμφέροντα, διοικητικά και οικονομικά (τα περισσότερα είναι ενάντια σε εκείνα των φοιτητών), για να μπορέσει να συνεχίσει τον ρόλο του μέσα στα ιδρύματα. Γι' αυτό ζητάει και την παράταση στην ψήφιση του νόμου, για να μπορέσει μέσω του… διαλόγου να υπερασπιστεί τη θέση του. Προς απογοήτευση πολλών δυνάμεων που χρόνια τώρα συνδιαλέγονται με το καθηγητικό κατεστημένο, κανένας λόγος δεν γίνεται από αυτούς για τα δικαιώματα των φοιτητών και σπουδαστών. Είναι μεγάλης σημασίας για το υπουργείο να έχει στο πλευρό του όλους αυτούς που μέχρι τώρα από κοινού χτυπάγανε τα φοιτητικά δικαιώματα. Έτσι λοιπόν συνεχίζονται οι διαβουλεύσεις για να βρεθεί εκείνη η συμβιβαστική λύση που θα στεριώσει τη συμμαχία τους.
Το φοιτητικό κίνημα έρχεται αντιμέτωπο με όλα αυτά. Από τον Σεπτέμβρη καλείται να δώσει τη δική του μάχη κόντρα στα σχέδια του συστήματος. Καλείται να πιάσει το νήμα των δικών του κινητοποιήσεων που έγιναν τα προηγούμενα χρόνια, αλλά και των λαϊκών αντιστάσεων του προηγούμενου διαστήματος και στις οποίες η νεολαία συμμετείχε πλατιά. Ψηφισμένος ή μη, το φοιτητικό κίνημα μπορεί να ανατρέψει τον νέο νόμο-πλαίσιο, πετυχαίνοντας μια μεγάλης σημασίας νίκη που θα δώσει έναυσμα αλλά και άλλον αέρα συνολικά στο λαϊκό κίνημα. Οι φοιτητές και σπουδαστές έχουν τη δύναμη και οφείλουν να αντισταθούν μέσα από τις γενικές συνελεύσεις και τα όργανά τους στο σκηνικό που στήνεται στις πλάτες τους. Πρέπει να βγουν στους δρόμους και στο πλευρό των εργαζομένων και του λαού, να παλέψουν για τα δικαιώματά τους στις σπουδές, στη δουλειά με δικαιώματα και στις δημοκρατικές ελευθερίες. Η μόνη διέξοδος δεν είναι άλλη από τον πλατύ, ενιαίο, ανυποχώρητο και παρατεταμένο αγώνα μέχρι την τελική νίκη.