67 φορές (!) από τις αρχές της δεκαετίας του `50 μέχρι σήμερα, οι αμερικάνικες οικονομικές αρχές, με τη συμφωνία των κοινοβουλευτικών σωμάτων της χώρας (Κογκρέσο-Γερουσία), αναθεώρησε το ανώτατο επιτρεπτό όριο του δημοσίου χρέους των ΗΠΑ. Τις 13 από αυτές, τα τελευταία χρόνια!
Όμως, αυτό που συνέβη μόλις πριν λίγες μέρες, όταν το Κογκρέσο δεν κατόρθωσε με επαρκή πλειοψηφία να εγκρίνει τον κρατικό προϋπολογισμό, με αποτέλεσμα πολύ μεγάλο κομμάτι του ομοσπονδιακού κρατικού διοικητικού μηχανισμού να παραλύσει και 800.000 «μη ουσιώδεις» υπάλληλοι να βρεθούν εκτός δουλειάς με υποχρεωτική άδεια άνευ αποδοχών, έχει ξανασυμβεί άλλη μια φορά την τελευταία εικοσαετία.
Συγκεκριμένα, το 1995-96, για πάνω από 20 ημέρες, το αμερικάνικο δημόσιο είχε βρεθεί σε ανάλογη κατάσταση, επί κυβερνήσεως Μπιλ Κλίντον. Κάποια στιγμή ήρθη και τότε το αδιέξοδο. Και τότε, όπως και τώρα, αυτή η οικονομική εξέλιξη ήταν απότοκος του μεγάλου πολιτικού ρήγματος του αμερικάνικου μπλοκ εξουσίας. Το πώς το «βαθύ» αμερικάνικο κράτος κατάφερε στην επόμενη τριετία να επιβληθεί στην κλιντονική ηγεσία είναι γνωστό. Όπως, επίσης, γνωστός είναι ο τρόπος και τα μέσα που χρησιμοποιήθηκαν από την ακροδεξιά πτέρυγα των Ρεπουμπλικάνων στην αντιπαράθεσή τους με τους Δημοκρατικούς, την περίοδο του Μπους του νεότερου.
Αυτή τη φορά, το μεγάλο ρήγμα ανάμεσα στις δύο πτέρυγες της αμερικάνικης πολιτικής εξουσίας εκφράστηκε γύρω από το αν ο προϋπολογισμός θα συμπεριλάμβανε το πρόγραμμα ασφάλισης/περίθαλψης του προέδρου Ομπάμα, γνωστού και ως Obama care. Δεν είναι ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ ασπάστηκε τον κεϋνσιανισμό. Σε όλες τις αμερικάνικες πολιτείες, είτε διοικούνται από Ρεπουμπλικάνους είτε από Δημοκρατικούς, εφαρμόζονται προγράμματα περικοπών και λιτότητας. Το πρόγραμμα ασφάλισης/περίθαλψης –που, κατά τον Ομπάμα, σε διάγγελμά του, θα το στερηθούν 20 εκατομμύρια φτωχοί Αμερικάνοι, αν δεν το ψηφίσει το Κογκρέσο- αποτελούσε ένα σημαντικό σημείο του προεκλογικού προγράμματος του Ομπάμα. Σημείο που έμεινε «μη εκτελεστέο» όλα αυτά τα χρόνια και αφορούσε στη δημιουργία ενός ελάχιστου «διχτυού» προστασίας για τους… αναξιοπαθείς που παρήγαγε και παράγει η οικονομική κρίση.
Μετατράπηκε, όμως, σε σημείο μεγάλης πολιτικής και ιδεολογικής διαφοροποίησης αλλά και πόλωσης ανάμεσα στις δύο -χοντρικά- πτέρυγες του μπλοκ εξουσίας των ΗΠΑ.
Ο συμβιβασμός που πρότειναν οι Ρεπουμπλικάνοι, να εγκριθούν δηλαδή προσωρινά κάποια κονδύλια λειτουργίας του κράτους μέχρι τουλάχιστον στις 17 Οκτώβρη, όπου το Κογκρέσο θα αποφασίσει περί της αύξησης του ορίου δανεισμού του κράτους άνω των 16, 7 τρις δολαρίων που είναι σήμερα, απορρίφτηκε από τους Δημοκρατικούς.
Βέβαια, αυτό το τελευταίο σημείο αποτελεί και το τελικό ορόσημο, καθώς είναι δεδομένο πως δεν πρόκειται, στις σημερινές κρίσιμες παγκόσμιες συνθήκες, να αφεθούν οι ΗΠΑ να κυρήξουν συνολική (και εξωτερική) στάση πληρωμών, δηλαδή χρεοκοπία.
Είναι φανερό ότι μέχρι τότε θα παιχθεί ένα χοντρό παιχνίδι εκβιασμών και έκθεσης του «αντιπάλου». Απ’ ότι φαίνεται μέχρι στιγμής, η πλευρά του Ομπάμα εκθέτει στην πολυπληθή «μεσαία τάξη» των Αμερικάνων τους Ρεπουμπλικάνους για την ανάλγητη, ακόμα και… αντεθνική τους στάση.
Το βασικό ερώτημα βέβαια, για το εύρος αυτού του διχασμού και της πόλωσης στην κυρίαρχη τάξη και ελίτ των ΗΠΑ, παραμένει πέραν της 17ης Οκτωβρίου και του όποιου συμβιβασμού επιτευχθεί, με αφορμή την οροφή του δημόσιου χρέους στα πλαίσια της.
Στις πλάτες βέβαια του αμερικάνικου λαού και των «μη ουσιωδών» δημοσίων υπαλλήλων, καθώς ο Ομπάμα φρόντισε να θεωρήσει απαραίτητα… ουσιώδεις, κατά τα βάση, τους στρατιωτικούς που, όπως δήλωσε, «ρισκάρουν τη ζωή τους» για την… αυτοκρατορία.
Αλλά και αυτοί, όσο διαρκεί η «κρίση», θα πληρώνονται με κάποια καθυστέρηση.
Δημήτρης Μάνος
