Bankia

Το παγκόσμιο και ευρωπαϊκό χρέος διαχωρίζεται σε τέσσερις εκδοχές:
Το καθαρό ιδιωτικό (ή εξωτερικό, όπως το ονομάζουν) χρέος των νοικοκυριών και δανειοληπτών, το χρέος των τραπεζών (τέτοιο παράδειγμα χαρακτηριστικό είναι το ιρλανδικό ή το ισλανδικό χρέος), το χρέος των οργανισμών και των πολιτειών (τέτοιο π.χ., είναι το χρέος της Καλιφόρνιας, της Καταλονίας ή της αγοράς ακινήτων) και το κλασικό δημόσιο χρέος του κεντρικού κράτους προς τις εξωτερικές –κατά βάση- αγορές του χρήματος. (Εδώ πρωταθλητής είναι το ελληνικό δημόσιο χρέος μιας χώρας που καταλαμβάνει όμως το 2,8 % της Ευρωζώνης ενώ από μόνη της η περιφέρεια της Καταλονίας καταλαμβάνει το 3,6% της Ευρωζώνης!).
Η διάρθρωση του ισπανικού δημόσιου χρέους το κάνει να κινείται ανάμεσα στην πρώτη και την τρίτη περίπτωση. Προφανώς όχι στην τελευταία, καθώς η χώρα του Δον Κιχώτη είχε και θα είχε ένα από τα πιο διαχειρίσιμα και πιο μικρά δημόσια χρέη της Ευρωζώνης, αν δεν την έπληττε η τεράστια αύξηση των περιθωρίων δανεισμού ως συνέπεια όσων συμβαίνουν τα δύο τελευταία χρόνια γύρω από το χρέος της Ευρωζώνης και εξαιτίας των μέτρων λιτότητας που διογκώνουν την προϋπάρχουσα, εξ' άλλου, ύφεση και τα τεράστια ποσοστά ανεργίας. Βέβαια και εκεί το δημόσιο χρέος του κεντρικού κράτους υποκρύπτεται μέσα στο χρέος των πολιτειών ή των περιφερειών. Όπως γίνεται με το χρέος των ΗΠΑ και της Γερμανίας. .
Μια προσεκτικότερη ματιά, όμως, δείχνει ότι η τεράστια φούσκα ακινήτων της Ισπανίας και η κατάρρευση της αγοράς δανείων μπορεί να μοιάζουν με της Ιρλανδίας αλλά διαφέρουν κιόλας. Η φούσκα είναι μικρότερη στην Ισπανία και η διολίσθηση από το ζενίθ στο ναδίρ είναι λιγότερο σοβαρή απ' αυτή του Δουβλίνου. Επιπλέον η Ισπανία διαθέτει ένα «ισπανικό» σχέδιο ανακεφαλαιοποίησης και ένα απόθεμα κεφαλαίων που όμως έχουν περιοριστεί στα 5 δισ. ευρώ ύστερα από την απόφαση της ισπανικής κυβέρνησης να διαθέσει 19 δισ. ευρώ για να καλύψει τις ζημιές της Βankia. Ζημιές που δημιουργήθηκαν ύστερα από ένα αστραπιαίο προξενιό μεταξύ των ταμιευτηρίων της χώρας (που χρηματοδοτούσαν την αγορά ακινήτων) προκειμένου να αποφύγουν την καθίζηση. Από την άλλη, μόνο το 11% των ισπανικών τραπεζιτικών δανείων κρίνεται μη εξυπηρετήσιμο. Επίσης η Βankia -αν και ως «λαϊκή» τράπεζα ηγείται κεφαλαιακά των ισπανικών τραπεζών στο εσωτερικό- θεωρείται β' κατηγορίας. Οι τράπεζες α' κατηγορίας με μεγάλη διεθνή παρουσία, όπως π.χ., η BBVA, ελάχιστα έχουν επηρεαστεί από την κρίση. Προς τι, συνεπώς, αυτό το τεράστιο κύμα πανικού;
Ο πανικός που έχει δημιουργηθεί και οδήγησε τον υπουργό Οικονομικών να παραδεχτεί πως «έκλεισαν οι αγορές χρήματος» για την Ισπανία μπορεί να εξηγηθεί μόνο αν τοποθετηθεί στο «κάδρο» της οικονομικοπολιτικής κρίσης που διαπερνά την Ευρωζώνη. Συνδέεται βέβαια και με το ζήτημα της υποταγής της αστικής τάξης της Ισπανίας που τολμά να προβαίνει στις δικές «της» ανακεφαλαιοποιήσεις αγνοώντας την ασφυκτική προστασία του Μηχανισμού Στήριξης(;). Το μοντέλο αυτής της «στήριξης» βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις αναδιαρθρώσεις και τις διαγραφές χρεών και τη δημιουργία νέων κεφαλαίων μέσα από αυτή τη διαδικασία. Φυσικά η αστική τάξης της Ισπανίας δεν είναι αστική τάξης της Ελλάδας.
Προς το παρόν ο δεξιός πρωθυπουργός απορρίπτει την καταφυγή στο Μηχανισμό Στήριξης. Για πόσο όμως; Και τι μήνυμα θα εκπέμψει μια πιθανή καταφυγή σχετικά με τις δυνατότητες δανεισμού της Ισπανίας στις «αγορές χρήματος» επηρεάζοντας τον φαύλο, ανατροφοδοτούμενο κύκλο πιέσεων και προσδοκιών; Μήπως δεν είναι οι ίδιες «αγορές» που για τον ακριβώς αντίθετο λόγο –γιατί δεν εκδηλώνεται μια συνεκτική αντίδραση της ενιαίας Ευρωζώνης- εκτοξεύουν τα ισπανικά spreads στα ύψη τινάζοντας κυριολεκτικά την bank(i) a στον αέρα;