Αυτό που συζητείται είναι η ενίσχυση μέσω του Μηχανισμού Στήριξης του ισπανικού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας με τη δέσμευση προσώρας η ισπανική κυβέρνηση να μην πάρει μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής αντίστοιχα των ελληνικών ή πορτογαλικών και να συνεχίσει βέβαια να προωθεί τις «αναδιαρθρώσεις» και όσες περικοπές έχει ήδη δρομολογήσει.
Η αντίσταση της ισπανικής αστικής τάξης να αποδεχτεί ένα μνημόνιο και μια δανειακή σύμβαση ανάλογων υποχρεώσεων προς το παρόν φαίνεται να πιάνει τόπο, αφού οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εκφράσανε τον… σεβασμό τους στην ισπανική κυβέρνηση (από εδώ καταλαβαίνουμε και πόσο υπολογίζουν κυβερνήσεις σαν τη δική «μας»).
Τα τέσσερα σημεία
Όμως η ισπανική κρίση που ως μέγεθος σίγουρα υπερβαίνει κατά πολύ την ελληνική αναγκάζει τους Ευρωπαίους να συζητήσουν και να σχεδιάσουν μακροπρόθεσμα. Μπορούν όμως;Σύμφωνα με πληροφορίες της εφημερίδας «Welt am Sonntag», οι επικεφαλείς των οργάνων της ΕΕ επεξεργάζονται σχέδιο τεσσάρων σημείων για την αντιμετώπιση της κρίσης στην ευρωζώνη, το οποίο θα παρουσιαστεί στη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου.
Η εφημερίδα κάνει λόγο για ένα απόρρητο σχέδιο. Ωστόσο, κατά την προηγούμενη έκτακτη σύνοδο κορυφής, στις 23 Μαΐου, οι Χέρμαν φαν Ρομπέι, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και Μάριο Ντράγκι επιφορτίσθηκαν από τους «27» με την επεξεργασία προτάσεων σε τέσσερεις τομείς: διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, τραπεζική ένωση, δημοσιονομική ένωση, πολιτική ένωση. Οι εν λόγω διαβουλεύσεις έχουν κρατηθεί μέχρι τώρα μακριά από τη δημοσιότητα.
Αν αφήσουμε στην άκρη –για λόγους που έχουν αναλυθεί επισταμένως– τη δημοσιονομική και πολιτική ένωση, απομένουν οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και η λεγόμενη «τραπεζιτική ένωση». Πρόκειται για μια «ενιαία εποπτεία» των τραπεζών σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και μια κοινή διασφάλιση των καταθέσεων.
Η κρίση των ισπανικών τραπεζών και ο συμβιβασμός στον οποίο προχωρούν με την ισπανική κυβέρνηση (χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν μπορούν να γίνουν ανατροπές) παρέχει το πρώτο παράδειγμα πώς εννοούν αυτή την τραπεζιτική ένωση. Ο επίτροπος νομισματικών υποθέσεων της ΕΕ δήλωσε πως θα πρόκειται για την άμεση ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών μέσω του μονίμου μηχανισμού στήριξης, ESM. Αυτό σημαίνει οι τράπεζες να έχουν άμεση πρόσβαση στους μηχανισμούς στήριξης EFSF και ESM χωρίς να πρέπει προηγουμένως να υπαχθούν οι χώρες τους στα ευρωπαϊκά προγράμματα διάσωσης.
Πόσο κοντά είμαστε όμως σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο;
Η Μέρκελ αποφεύγοντας να μιλήσει ευθέως για «τραπεζιτική ένωση» έθεσε έντονα το ζήτημα της εποπτείας της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών.
Από την άλλη, η παρέμβαση Ομπάμα εκφράζοντας ταυτόχρονα τις ανησυχίες της αμερικάνικης κυβέρνησης για την επέκταση της κρίσης αλλά και τη θέληση να παρέμβει στις ευρωπαϊκές οικονομικές υποθέσεις δεν αφήνει πολλά περιθώρια ερμηνειών: οι Ευρωπαίοι πρέπει άμεσα να πάρουν μέτρα αποφασιστικής στήριξης τους τραπεζιτικού τους συστήματος.
Πόσο είναι έτοιμη η ΕΕ;
Είναι φανερό εδώ και καιρό και ειδικότερα μετά τη Σύνοδο της ευρωζώνης για το ελληνικό PSI ότι το ευρωπαϊκό όχημα έχει «μπουκώσει».Οι αντιθέσεις ανάμεσα στους Ευρωπαίους ιμπεριαλιστές (και όχι μόνο ανάμεσα σε Γερμανούς και Γάλλους, εξάλλου αποδέκτες ενός δηκτικού σχολίου από τη Μέρκελ έγιναν οι Βρετανοί και οι Δανοί) είναι σε οριακό επίπεδο.
Μπορεί να υπάρξει και θεσμικά μια Ευρώπη δύο ταχυτήτων όπως υπονόησε η Μέρκελ αναφερόμενη στη συνθήκη Σένγκεν που άλλα κράτη την αποδέχτηκαν και άλλα όχι;
Μπορεί να χρησιμοποιηθεί η περίπτωση της Ελλάδας ως «Ιφιγένεια» όπως γράφεται τελευταία κατά κόρον προκειμένου να προχωρήσει παραδειγματικά το γερμανικό σχέδιο;
Ποιος είναι όμως σίγουρος ότι τα… αίματα αυτής της θυσίας δεν θα πνίξουν και τους θύτες;
Εκτός και αν βέβαια οι οικονομικοπολιτικές εξελίξεις μέσα και έξω από την ευρωζώνη πάρουν χαρακτήρα εκρηκτικής και διαλυτικής χιονοστιβάδας. Ποιος όμως τότε θα θυμάται την… «Ιφιγένεια»;
ΔΜ
