Από δίπλα του οι Βενιζέλος, Κουβέλης και σια, μέχρι και ο τελευταίος πολιτικός εκπρόσωπος και παράγοντας υπέρμαχος των μνημονίων, προσφέρουν απλόχερα την καραμέλα της ανάπτυξης. Από δίπλα και το γνωστό δημοσιογραφικό σκυλολόι αλλά και το επιστημονικό δυναμικό, διάφοροι «επιφανείς» πολιτικοί αναλυτές και οικονομολόγοι, για να ντύσουν την καραμέλα με φαντεζί περιτύλιγμα. Θέλουν να πείσουν το λαό ότι «οι θυσίες του έπιασαν τόπο», ότι «η χώρα σώθηκε από τα δεινά με τη βοήθεια των δανειστών-εταίρων», ότι «ξεκινά η αντίστροφη πορεία».
Από τη δική μας μεριά έχουμε κάθε λόγο να το αμφισβητούμε. Όπως άλλωστε αμφισβητήσαμε και αλλά τέτοια. Λ.χ. την «ισχυρή Ελλάδα» ή, παραμονές της κρίσης, τις δηλώσεις του Καραμανλή ότι «το ελληνικό τραπεζικό σύστημα είναι απολύτως ασφαλές και φερέγγυο… ότι η ελληνική οικονομία έχει ικανοποιητικά μεγέθη και ισχυρές αντοχές» και του Αλογοσκούφη «Στην Ελλάδα, ευτυχώς, παρά την επιβράδυνση, είμαστε σε πολύ καλύτερη θέση από όλες τις υπόλοιπες περιοχές του κόσμου και στα πλαίσια της ευρωζώνης…»
Η «ανάπτυξη» προσφέρεται κατ’ αρχάς ως νέο «όραμα» σε συνθήκες γενικευμένης ανεργίας, φτώχειας και εξαθλίωσης. Όμως η πραγματικότητα δεν μπορεί να συντηρήσει τέτοια «οράματα» πλέον. Με σχεδόν 25%-50% περικοπές στο λαϊκό-εργατικό εισόδημα. Με 1.350.181 (ΕΛ.ΣΤΑΤ. Νοέμβριος 2012), με περίπου 1 εκατ. απλήρωτους εργαζόμενους από 3 έως 15 μήνες (σύμφωνα με υπολογισμούς των εργατικών κέντρων και καταγραφή του ΣΕΠΕ). Με εκατοντάδες χιλιάδες να ζουν με έναντι από 100-300 ευρώ. Με εκτίμηση για το ’13 η ανεργία να αγγίξει το 30,1% (ΚΕΠΕ). Με το πιο αισιόδοξο σενάριο για τη σταδιακή ανάκαμψη της εργασίας να προσδιορίζεται στο 2025, ενώ στο πιο απαισιόδοξο το 2027 (ΙΝΕ-ΓΣΕΕ). Με διαμορφωμένους μισθούς στα 400-500 ευρώ. Με μεσαιωνικές εργασιακές σχέσεις. Με τα κρούσματα παιδιών που λιποθυμούν από ασιτία να κάνουν την εμφάνισή τους και στην επαρχία. Με εκατοντάδες χιλιάδες να τρέφονται από συσσίτια. Με κατάρρευση των νοσοκομείων… Με όλα αυτά, για ποια «ανάπτυξη» γίνεται λόγος;
Θα μπορούσε να πει κανείς για την ανάπτυξη των Ειδικών Οικονομικών Ζωνών, των σκλαβοπάζαρων, την ανάπτυξη για το κεφάλαιο κ.τ.λ. Πράγματι, αυτή είναι η μια πλευρά. Υπάρχει όμως και μια δεύτερη που πρέπει να δούμε.
Κατά πόσο αυτή η καπιταλιστική ανάπτυξη είναι εφικτή, σε αυτές τις συνθήκες κρίσης και σε αυτή τη φάση, για μια χώρα σαν τη δική μας.
Σίγουρα η «αναπτυξιολογία» με την οποία μας λιβανίζουν ολημερίς αποτυπώνει και τις αγωνίες της ντόπιας αστικής τάξης για το ρόλο της, τα πεδία κερδοφορίας και αναπαραγωγής της. Την ίδια στιγμή έχει «χάσει» σχεδόν το 30% του ΑΕΠ, ποσό που αντιστοιχεί σε πολεμικές συνθήκες. Σε αυτές όμως τις αγωνίες δεν μπορεί να δώσει λύση ο ντόπιος εξαρτημένος καπιταλισμός, παρά μόνο τα μεγάλα ιμπεριαλιστικά αφεντικά του. Αυτή η πλευρά λοιπόν θα λέγαμε ότι καθορίζει το αν, ποτέ και ποια χαρακτηριστικά θα έχει αυτή η επικαλούμενη καπιταλιστική ανάπτυξη.
Σε αυτά τα ερωτήματα επίσης δεν μπορούν να δοθούν συγκεκριμένες απαντήσεις. Αυτές θα προκύψουν σε μια πορεία ως παράγωγο της διαδικασίας που αφορά την αναδιάταξη δυνάμεων. Πρώτα και κύρια των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων και κατ’ επέκταση των εξαρτημένων (από αυτές) αστικών τάξεων, το ρόλο που θα τους «μοιράσουν», τη θέση που θα τους «επιβάλουν» στον παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας.
Αυτή η διαδικασία εξελίσσεται σήμερα προκαλώντας σοβαρές αναταράξεις, τον παροξυσμό των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων και ανταγωνισμών για το ποιος θα φορτώσει την κρίση στον άλλον, ποιος θα «κατακτήσει» καλύτερες θέσεις ελέγχοντας χώρες, ζώνες και σφαίρες επιρροής, ποιος θα ελέγξει ενεργειακές και πλουτοπαραγωγικές πηγές, ποιος θα ελέγξει τους ενεργειακούς δρόμους. Οι εξελίξεις στην Κύπρο, ως επιπρόσθετο γεγονός σε μια σειρά ανοιχτών μετώπων (κυρίως εξελίξεις στη βόρεια Αφρική, Συρία, ιταλικές εκλογές), αποτελούν παράγωγο αυτής της διαδικασίας, αποτυπώνοντας την ένταση με την οποία διεξάγεται η αντιπαράθεση μεταξύ των ιμπεριαλιστών. Αναδεικνύει την έκταση και το βάθεμα της κρίσης, τα αδιέξοδα του συστήματος. Επιβεβαιώνει την τάση των δηλώσεων του Γιούνκερ μόλις τέσσερις ήμερες πριν από την πρόταση του Eurogroup για την Κύπρο. «Όποιος πιστεύει ότι δεν υφίσταται πλέον το ζήτημα του πολέμου και της ειρήνης, ίσως κάνει ένα τεράστιο σφάλμα. Οι δαίμονες δεν έχουν φύγει, απλώς κοιμούνται, όπως απέδειξε ο πόλεμος στη Βοσνία και το Κόσοβο… Οι συνθήκες στην Ευρώπη του 2013 μοιάζουν εντυπωσιακά με εκείνες που υπήρχαν πριν από 100 χρόνια».
Μιλώντας για την Κύπρο, να μην ξεχνάμε ότι μέχρι πρότινος λανσάρονταν ως παράδειγμα εξωτερικής πολιτικής στη βάση της πολυεξάρτησης από τους ιμπεριαλιστές, για τον τρόπο που μεθόδευσε την ΑΟΖ, για τις έρευνες για τα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αεριού. Η σφοδρότατη σύγκρουση των ιμπεριαλιστών για τον έλεγχο του αβύθιστου αεροπλανοφόρου έφερε τη χώρα στα πρόθυρα της χρεοκοπίας και την αστική τάξη με στραπατσαρισμένο το βασικό πεδίο κερδοφορίας της, τον χρηματοπιστωτικό τομέα, εντείνοντας αντίστοιχα τις δικές της αγωνίες.
Ιδιαίτερα σε συνθήκες κρίσης, το αν θα γίνει μια επένδυση μεγάλης κλίμακας δεν είναι μόνο ζήτημα οικονομικών μεγεθών και αναλύσεων. Γιατί δεν πάνε οι ιμπεριαλιστές να επενδύσουν στις χώρες των Βαλκανίων, που οι μισθοί έχουν διαμορφωθεί στα 100-150 ευρώ; Γιατί το ελληνικό κράτος δεν πουλάει τις ΔΕΠΑ-ΔΕΣΦΑ στους Ρώσους που έχουν κάνει την καλύτερη προσφορά; Γιατί ακυρώθηκε η συμφωνία για τον αγωγό Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη και υπογράφηκε νέα συμφωνία για τον ΤΑΡ; Γιατί δεν γίνονται επενδύσεις στην Ελλάδα που έχει διαμορφώσει καθεστώς Ειδικών Οικονομικών Ζωνών; Είναι η αβεβαιότητα που γεννά η κρίση για την επένδυση σε ένα τόσο ρευστό περιβάλλον, είναι η γεωπολιτική και η γεωστρατηγική που «βγαίνουν» μπροστά, καθορίζοντας την ημερήσια διάταξη της ενδοϊμπεριαλιστικής σύγκρουσης ακόμα και τον οικονομικό «πόλεμο». Είναι η διαδικασία ξαναμοιράσματος των αγορών και του κόσμου που εξελίσσεται από τους ιμπεριαλιστές.
Με λίγα λόγια, για να γίνουν επενδύσεις τέτοιας κλίμακας που θα επιτρέψουν στην αστική τάξη, στο πολιτικό της προσωπικό και τους παρατρεχάμενούς τους να κάνουν λόγο για ανάκαμψη-ανάπτυξη, χρησιμοποιώντας έστω τους οικονομικούς δείκτες και όχι την κατάσταση του λαού, θα πρέπει να μοιραστεί από τους ιμπεριαλιστές το «χωράφι» που λέγεται Ελλάδα. Αυτή την κατεύθυνση εξυπηρετούν και οι ΑΟΖ για τις οποίες τόσο διάφορα δεξιά-ακροδεξιά μορφώματα όσο και κομμάτια της Αριστεράς μας, εγκαλούν την κυβέρνηση για καθυστερήσεις και αναχωρητισμό. Δυστυχώς, η πραγματικότητα επιβεβαιώνει ότι τόσο σε εξαρτημένες καπιταλιστικές χώρες όσο και σε χώρες του τρίτου κόσμου οι πλουτοπαραγωγικές πηγές αποτέλεσαν «κατάρα» για τους λαούς και «ευλογία» για τους ιμπεριαλιστές.
Επιμένουμε σε αυτή μας την ανάλυση γιατί εκτιμούμε πόσο επικίνδυνα δεδομένα διαμορφώνονται για το λαό της χώρας μας και την εργατική τάξη. Με βάση τα παραπάνω δεν προκύπτει άμεσα η καπιταλιστική ανάπτυξη. Αντιθέτως, αυτό που προκύπτει είναι η καταστροφή και η περαιτέρω ερημοποίηση της χώρας, η διάλυση του εναπομείναντα παραγωγικού ιστού, η μαζική φτωχοποίηση του λαού. Η όποια επένδυση πραγματοποιηθεί, χωρίς να αλλάζει αυτή τη γενική τάση, θα βασίζεται στο τετράπτυχο ξεπούλημα – λεηλασία - καταστροφή του περιβάλλοντος - εργασιακός μεσαίωνας. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα των μεταλλείων στη Χαλκιδική.
Επιμένουμε γιατί οι δυνάμεις που αναφέρονται στην Αριστερά και το κίνημα προσπερνούν αυτήν την ανάλυση και κατ’ επέκταση τα καθήκοντα, θεωρώντας δεδομένη την ανάπτυξη και ανοίγοντας τη συζήτηση «ανάπτυξη για ποιον». Είτε με τις θεωρίες περί αλληλεξάρτησης και ιμπεριαλιστικής Ελλάδας, είτε με αταξικές θεωρήσεις για την ανασυγκρότηση του παραγωγικού ιστού της χώρας, είτε ως εν δυνάμει κυβέρνηση που προσπαθεί να προσελκύσει κεφάλαια.
Επιμένουμε ακριβώς επειδή αυτές μας οι εκτιμήσεις βάζουν αντίστοιχα καθήκοντα αγώνα στις λαϊκές και εργατικές μάζες. Επειδή προετοιμάζουν το λαό χωρίς να του δημιουργούν αυταπάτες. Επειδή αναδεικνύουν την αναγκαιότητα οργάνωσης του λαού και της εργατιάς σε ένα μέτωπο αντίστασης και διεκδίκησης για την ανατροπή της πολιτικής του συστήματος, για την ανατροπή της διπλής κυριαρχίας του ιμπεριαλισμού και της αστικής τάξης. Γιατί θέτουν ως διεθνιστικό καθήκον των λαών στην ευρύτερη περιοχή της Μεσόγειου την αντιιμπεριαλιστική πάλη.
