Το ιστολόγιο της Προλεταριακής Σημαίας παύει να λειτουργεί. Από αυτό το Σαββατοκύριακο συγχωνεύεται με την ιστοσελίδα του ΚΚΕ(μ-λ) σε μια νέα κοινή ιστοσελίδα της οποίας η διεύθυνση θα είναι η http://www.kkeml.gr/.

22 Σεπ 2011

ΑΙΓΥΠΤΟΣ: μαζικές και δυναμικές κινητοποιήσεις λαού και νεολαίας
Η περιοδεία Ερντογάν ενισχύει την ένταση στην ανατολική Μεσόγειο

Η Αίγυπτος στο διάστημα αυτό βρίσκεται στο επίκεντρο της διεθνούς επικαιρότητας για δύο λόγους: για τις δυναμικές κινητοποιήσεις λαού και νεολαίας και για τη σχεδόν ταυτόχρονη επίσκεψη Ερντογάν.
Οσο συμπτωματικά και να μοιάζουν τα γεγονότα αυτά, αντικειμενικά και αναγκαστικά συσχετίζονται. Οι πολιτικές εξελίξεις στην Αίγυπτο, που ξεκινούν με την πτώση Μουμπάρακ, σε συνδυασμό με την τουρκική πολιτική έντασης με το Ισραήλ δημιουργούν ένα εντελώς διαφορετικό περιβάλλον στην ευρύτερη περιοχή της Μ. Ανατολής.
Και όλα αυτά συμβαίνουν σε μια ήδη ταραγμένη, και από κάθε άποψη, περίοδο αλλά ειδικότερα και σε μια περιοχή όπου η κατάσταση εξακολουθεί να παραμένει ρευστή και απροσδιόριστη τόσο εξαιτίας της δυναμικής εμφάνισης στο προσκήνιο των λαϊκών μαζών όσο και από τα ιμπεριαλιστικά παιχνίδια που εξυφαίνονται στις νέες αυτές συνθήκες. Ωστόσο, είναι δύσκολο να καθοριστούν όλες οι παράμετροι της πολιτικής των ισορροπιών στην περιοχή αυτή σήμερα στο βαθμό που το έντονα ασταθές περιβάλλον που προέκυψε από τις λαϊκές εξεγέρσεις εξακολουθεί να έχει σε πρώτο πλάνο και αρκετά νωπά τα βαθύτερα μηνύματα που δημιούργησε αυτή η κίνηση των μαζών. Το βέβαιο είναι πως όλοι σπεύδουν να επωφεληθούν από τα ρήγματα που δημιουργούνται (ιμπεριαλιστές και όχι μόνο).

Το γεγονός λοιπόν πως σήμερα η ένταση αναζωπυρώνεται με επίκεντρο την Αίγυπτο έχει τόσο την ειδική όσο και τη γενική ερμηνεία του. Πρέπει καταρχάς να επισημάνουμε πως οι πρόσφατες κινητοποιήσεις στην Αίγυπτο και η αιματηρή καταστολή τους (τρεις νεκροί και εκατοντάδες τραυματίες μέχρι τώρα) είχαν κατά βάση εσωτερικά αίτια. Είναι γνωστό εδώ και αρκετό καιρό πως διάφορες ομάδες και κινήματα της νεολαίας που ξεπήδησαν μέσα από την εξέγερση στις αρχές του χρόνου, αλλά και πολιτικά κόμματα που συγκροτούν με μια ευρεία έννοια τη σημερινή αντιπολίτευση, οργάνωναν συγκεντρώσεις και πορείες σε όλες τις μεγάλες πόλεις με σύνθημα τον «επαναπροσδιορισμό της πορείας της επανάστασης». Κύρια αιτήματα των διαδηλωτών ήταν η υιοθέτηση χρονοδιαγράμματος για παράδοση της εξουσίας από τους στρατιωτικούς σε δημοκρατικά εκλεγμένη πολιτική διακυβέρνηση, ο τερματισμός της παραπομπής πολιτών σε στρατιωτικά δικαστήρια και η κάθαρση των κρατικών υπηρεσιών από τα σύμβολα (και όχι μόνο) του προηγούμενου καθεστώτος.
Σε όλο αυτό το διάστημα, παρά τη φαινομενική εκτόνωση, δεν έπαψε να υπάρχει συνεχής αναφορά και με διάφορους τρόπους στα πραγματικά αίτια που προκάλεσαν την αρχική εξέγερση. Χαρακτηριστικό όσο και δηλωτικό της γενικότερης κατάστασης που επικρατεί σήμερα στην Αίγυπτο αποτελεί η στάση του φερόμενου ως του πιο οργανωμένου κομματιού της «αντιπολίτευσης». Η οργάνωση «Αδελφοί Μουσουλμάνοι» αλλά και άλλα ισλαμιστικά κινήματα ήταν εξ αρχής ενάντια σε αυτές τις κινητοποιήσεις και ανοιχτά μποϊκοτάρανε τις νέες αυτές διαδηλώσεις. Ηδη από πολλούς αναλυτές επισημαίνεται και υπογραμμίζεται μια νέα ιδιότυπη συμμαχία σκοπιμοτήτων ανάμεσα στο στρατιωτικό κατεστημένο, που «προσωρινά» έχει την εξουσία μετά την πτώση Μουμπάρακ, και το κίνημα των «Αδελφών Μουσουλμάνων».
Οι χιλιάδες αιγύπτιοι διαδηλωτές που συγκεντρώθηκαν στην πλατεία Ταχρίρ του Καΐρου την Παρασκευή 9 Σεπτέμβρη -ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα λαϊκών οργανώσεων και κυρίως νεανικών κινημάτων- ήταν οι ίδιοι και είχαν τα ίδια αιτήματα όπως και την πρώτη φορά. Το γεγονός ωστόσο της επίθεσης στην πρεσβεία του Ισραήλ είναι το στοιχείο που διαφοροποιεί τα πράγματα και αποτελεί το σημείο γύρω από το οποίο περιστρέφονται και οι περισσότερες αναλύσεις σε μια προσέγγιση των εξελίξεων για τη Μέση Ανατολή. Δεν είναι δα λίγο πράγμα για τα διπλωματικά (και όχι μόνο) δεδομένα ο πρεσβευτής και το σύνολο του διπλωματικού σώματος του Ισραήλ να εγκαταλείπουν την Αίγυπτο κάτω από αυτές τις συνθήκες και με τη βοήθεια αιγυπτίων κομάντος. Ωστόσο, το ξέσπασμα ενάντια στο Ισραήλ και η εισβολή διαδηλωτών στην ισραηλινή πρεσβεία δεν είχε μοναδική αιτία το επεισόδιο στα σύνορα. Θυμίζουμε ότι στις 18 Αυγούστου, πέντε αιγύπτιοι στρατιώτες σκοτώθηκαν από ισραηλινά πυρά σε επιχείρηση στα σύνορα Γάζας–Αιγύπτου. Παράπλευρη απώλεια το χαρακτήρισε τότε το Ισραήλ. Η επίθεση στην πρεσβεία του Ισραήλ συμπυκνώνει την αντίθεση του αιγυπτιακού λαού σε μια γενικότερη πορεία του αιγυπτιακού κατεστημένου από τις συμφωνίες του Καμπ Ντέιβιντ το 1979 και μετά. Ενα κατεστημένο που ήταν και είναι στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης με τους εξεγερμένους.

Αμεσα η ένταση στη νοτιοανατολική Μεσόγειο δείχνει να μεγαλώνει, καθώς στην αντιπαράθεση Τουρκίας-Ισραήλ φαίνεται να προστίθεται τώρα και αυτή η κρίση μεταξύ Αιγύπτου και Ισραήλ. Βέβαια μια τέτοια εξέλιξη, και στο βαθμό που ενισχυθεί, θα αποτελέσει αίτιο αλυσιδωτών αντιδράσεων και φορέα συνολικότερων ανατροπών για την περιοχή. Γι' αυτό και οι Αμερικανοϊσραηλινοί με κάθε τρόπο θέλουν να την αποτρέψουν: «Η ειρήνη ανάμεσα στο Ισραήλ και την Αίγυπτο είναι στρατηγικό συμφέρον των δυο χωρών και έτσι θα πρέπει να παραμείνει», δήλωσε ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Νετανιάχου -ευχαριστώντας τον Ομπάμα για την παρέμβασή του- μιλώντας και για λογαριασμό των Αμερικανών.
Αλλά και το Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο, που αποτελεί στην ουσία και τη σημερινή αιγυπτιακή κυβέρνηση, κινήθηκε στην ίδια κατεύθυνση διαφύλαξης του στάτους των σχέσεων με το Ισραήλ. Αφού απέτρεψε την παραίτηση του υπηρεσιακού πρωθυπουργού Εσάμ Σιάραφ, εξάσκησε όλη την «πειθώ» του για να μεταβάλει τη «γραμμή» στον αιγυπτιακό Τύπο απέναντι στα γεγονότα στην κατεύθυνση της σκληρής καταδίκης τους.
Από την άλλη, το γεγονός της στοχοποίησης του Ισραήλ και στην Αίγυπτο σε αυτή τη φάση πρέπει να βόλεψε αρκετά τον Ερντογάν. Η επίσκεψή του, που ήταν προγραμματισμένη από καιρό, έρχεται να επιτείνει ένα κλίμα που διαμορφώνεται τον τελευταίο χρόνο από την αντιπαράθεση Ισραήλ και Τουρκίας. Μια αντιπαράθεση που διευρύνεται συνέχεια και πάντα με πρωτοβουλία της τουρκικής κυβέρνησης με την ακραία φρασεολογία που χρησιμοποιεί και που ξεκινά με αφορμή τη Γάζα και κλιμακώνεται συνέχεια, με πιο ορατή αιτία την επίκληση της πρόθεσης του Τελ Αβίβ και της Λευκωσίας να προχωρήσουν σε γεωτρήσεις για φυσικό αέριο στα όρια των «αποκλειστικών οικονομικών ζωνών» τους (ΑΟΖ). Το ζήτημα ωστόσο δεν είναι αν η Τουρκία κινείται επιθετικά, και πόσο επιθετικά, στα ζητήματα της Μ. Ανατολής και γενικότερα της περιοχής. Το ερώτημα είναι κατά πόσο έχει ή μπορεί να αυτονομηθεί από τις δεσμεύσεις της απέναντι στους Αμερικανούς.
Προφανής στόχος αυτής της περιοδείας Ερντογάν στην Αίγυπτο (Τυνησία και Λιβύη προστέθηκαν αργότερα, όσο για τη Γάζα, «ανέκρουσε πρύμνα») είναι να στείλει τέτοια μηνύματα στον αραβικό κόσμο ώστε να διαμορφώσει από την αρχή τις σχέσεις του με τα νέα καθεστώτα των χωρών αυτών, αναβαθμίζοντας το ρόλο της Τουρκίας στην περιοχή. Από αυτή τη σκοπιά, η προβολή του Ερντογάν ως του επόμενου ηγέτη των Αραβομουσουλμάνων είναι μια υπερφίαλη σύλληψη κάποιων κέντρων της Τουρκίας ή το ορατό σήμερα μέρος μια γενικότερης επιλογής της Τουρκίας η οποία όμως είναι συνειδητά υποταγμένη σε γενικότερους στόχους των ιμπεριαλιστών; Πόσο μη ενήμεροι για τις καινοτόμες κινήσεις και πρωτοβουλίες της Τουρκίας είναι, για παράδειγμα, οι Αμερικανοί; Η χώρα που πολύ πρόσφατα και με μεγάλη προθυμία δέχθηκε να προσφερθεί για την ανάπτυξη αντιπυραυλικής ασπίδας που προωθούν οι ΗΠΑ από την ανατολική Ευρώπη μέχρι την ανατολική Μεσόγειο θέλει ταυτόχρονα να αποτελέσει την ασπίδα των αραβικών λαών. Απέναντι σε ποιον ή ποιους; Κάποια πράγματα μπορεί βέβαια να είναι και μέρος των αντιφάσεων της εποχής μας!
Πάντως η στοχοποίηση του Ισραήλ από τη μεριά της Τουρκίας δικαιολογείται, σε ένα πρώτο επίπεδο, ως ένα σημαντικό μέσο κερδίσματος της αραβικής κοινής γνώμης. Αλλά στην προοπτική του πράγματος και σε βάθος χρόνου δεν δικαιολογείται από την ισχύ των υπαρκτών ισορροπιών στην περιοχή οι οποίες ορίζουν και εξασφαλίζουν βασικά πλεονεκτήματα για τους αμερικάνους ιμπεριαλιστές. Εκτός και αν φιλοδοξεί με την ενίσχυσή της μέσο αυτών των ανοιγμάτων που επιχειρεί να γίνει περισσότερο απαραίτητη σε κεντρικά σχέδια των όποιων ιμπεριαλιστών. Να παίξει με τις αντιθέσεις τους, απαντώντας και σε εγγενή δικά της αδιέξοδα (Κουρδικό κ.λπ.). Η ιστορία ωστόσο έχει διαψεύσει πάρα πολλές φορές τέτοιες φιλοδοξίες περιφερειακών αστικών τάξεων!
Είναι γεγονός πάντως πως περιπλέκονται τα πράγματα σε πολύ μεγάλο βαθμό και συνδυάζονται με διάφορες εκδοχές για τη μελλοντική έκφραση των σημερινών ισορροπιών. Η κατάσταση στην περιοχή παραμένει ρευστή και ο πιο αστάθμητος παράγοντας εξακολουθεί να είναι οι αραβικές εξεγέρσεις και τα ελπιδοφόρα μηνύματα που έδωσαν για όλους τους λαούς. Οχι μόνο δεν πέρασαν στην ιστορία, αλλά εξακολουθούν να αποτελούν ένα ανησυχητικό παρόν και μέλλον για τους ιμπεριαλιστές.

Χ.Β.