του Δημήτρη Μάνου
Σημαντικός παράγοντας αυτής της μεγάλης συστράτευσης της αστικής τάξης, προκειμένου να διατηρήσει την ελληνικότητα και τη φυσιογνωμία του βασικού μοχλού –τουλάχιστον μέχρι σήμερα- οικονομικής ανάπτυξης, αποδείχτηκε το εφοπλιστικό κεφάλαιο. Το οποίο μάλιστα –υλοποιώντας την έρευνα του ΙΟΒΕ από την εποχή που ήταν υφυπουργός ανάπτυξης ο πρώην πρόεδρος του, Στουρνάρας, όπως γράψαμε στον «Οικονοκόσμο»- έχει λάβει πολύ σημαντικές εγγυήσεις για την συμμετοχή του στην οικονομία της χώρας, σε συνάντηση ανάμεσα στο «Κόμιτι» (όπως αποκαλείται η επιτροπή που κατοικοεδρεύει στο Λονδίνο) και στους υπουργούς της κυβέρνησης. Οι κυβερνητικοί σχεδιαστές ελπίζουν ότι η ενδεχόμενη συμμετοχή του σχετικού ναυτιλιακού κλάδου (26 δισ. ευρώ) θα δώσει «δουλειά» και στους συναφείς με αυτόν κλάδους και επιχειρήσεις.
Όμως στα «βαθιά νερά» των μνημονίων η τρόικα ρίχνει τις δικές της «τορπίλες».
Η πιο πρόσφατη αφορούσε στην σκληρή γραμμή να μην συμμετάσχουν τα ταμεία στην ανακεφαλαιοποίηση. Πράγμα, βέβαια, που επέφερε την μύνιν των επικεφαλής των ΔΣ των ταμείων και των αρχισυνδικαλιστών για το ότι δεν επιτρέπεται στους εργαζόμενους να αθροίσουν την συνεισφορά τους στην εθνική προσπάθεια! Στην πορεία, η τρόικα άλλαξε την αρχική σκληρή της γραμμή και επέτρεψε στα ταμεία τη συμμετοχή τους στην ανακεφαλαιποίηση, με τη διαφορά ότι αυτή δεν θα λογιστεί στο 10% της ιδιωτικής συμμετοχής. Ορθόν βέβαια, γιατί τα ταμεία δεν είναι ιδιώτες. Τώρα, γιατί λογαριάστηκαν σαν ιδιώτες και κουρεύτηκαν με το PSI, δεν είναι καθόλου άλλου παπά ευαγγέλιο.
Κάτι τέτοιο έχει άμεσες επιπτώσεις στη διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης. Οι μεγαλύτερες, όμως, επιπτώσεις αφορούν στα ίδια τα ταμεία: Σημαίνει ότι από τη μια, θα πληρώσουν, για να αγοράσουν μετοχές αλλά από την άλλη, θα στερηθούν των δικαιωμάτων warrants, δηλαδή, όπως γράψαμε στο προηγούμενο, να έχουν το δικαίωμα στο μέλλον να επαγοράσουν σε εννέα διαφορετικές θέσεις τις μετοχές που αγοράζουν τώρα, ενσωματώνοντας τα ποσοστά κέρδους που θα προκύψουν. Δηλαδή καλούνται τα ταμεία να πληρώσουν για την ανακεφαλαιοποίηση χωρίς κέρδος (αφού δεν είναι ιδιώτες!). Κάτι τέτοιο οδηγεί στον εξανεμισμό της όποιας περιουσίας –σημαντικής ακόμα- έχει απομείνει στα Ταμεία.
Είναι φανερό πως αυτή η πρόταση –και στο βαθμό που η τρόικα επιμείνει- προκαλεί μεγάλες αναταράξεις.
Αν υπολογίσει κανείς πως το 16% της Εθνικής είναι κεφάλαια των ταμείων (τα μισά περίπου του ΙΚΑ), ενώ πχ στην Αττικής βασικός μέτοχος είναι το γνωστό Ταμείο των μηχανικών (TΣΑΣΜΕ), μπορεί να αντιληφθεί την επιπλέον δυσκολία που δημιουργεί η «νέα» γραμμή της τρόικας.
Θα μπουν τα ταμεία στην ανακεφαλαιοποίηση στερούμενα τα μελλοντικά κέρδη; Είναι το πλέον πιθανό.
Βέβαια η Αlfa Bank, που πρόσφατα ενοποιήθηκε με την Εμπορική, δεν φαίνεται να ποντάρει στην έντονη συμμετοχή των Γάλλων και Πορτογάλων. Η Τράπεζα Πειραιώς φαίνεται να εξασφαλίζει και αυτή το 10% και όλοι οι υπόλοιποι τρέχουν να προλάβουν την υπαγωγή τους στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας ή –όπως η Euro Bank- να εξασφαλίσουν τους όρους βιωσιμότητας και ιδιωτικής συμμετοχής μετά την –όπως φαίνεται- υπαγωγή σε αυτό.
Στην πραγματικότητα, το πρόβλημα με τις Τράπεζες δεν σταματά εδώ. Έχει τεθεί το ζήτημα των «κόκκινων δανείων» που οι νέες διοικήσεις θα πρέπει να αντιμετωπίσουν. Επίσης –όπως γράφτηκε σε οικονομική εφημερίδα («Κεφάλαιο» στη στήλη του Γ. Αγγελή)- είναι πολύ πιθανό αυτές οι διοικήσεις να υποχρεώσουν τις επιχειρήσεις που χρωστούν αυτά τα δάνεια σε νέες συγχωνεύσεις. Ή σε ξένους «επενδυτές». Η Βιοχάλκο ήδη το κάνει…
Ούτε οι πονοκέφαλοι της αστικής τάξης και της κυβέρνησης τους εξαντλούνται στο ζήτημα της τραπεζιτικής ανακεφαλαιοποίησης.
Ας πούμε, πολύ μεγαλύτερο πονοκέφαλο αποτελεί το γεωστρατηγικό άδειασμα της ανακήρυξης ευρωπαϊκής ΑΟΖ στις περιοχές που η ελληνική κυβέρνηση θεωρεί ελληνικά ενεργειακά «οικόπεδα»: Από τη μια, αντιμετωπίζει την ευρωπαϊκή αδιαφορία και, από την άλλη, την αμερικάνικη οργή (οι αμερικάνοι σταθερά προτείνουν την «γιαβάς-γιαβάς» ελληνοτουρκική συνεκμετάλλευση).
Προς το παρόν, η Gazprom φαίνεται να αποχωρεί από την εξαγορά της ΔΕΠΑ. Σημαντικό ρόλο έπαιξε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού, που διαμήνυσε στην ρώσικη εταιρεία πως μια πιθανή είσοδο της στην ελληνική αγορά θα στερήσει άλλες –μεγαλύτερες- «θέσεις» από την μεγάλη ευρωπαϊκή αγορά. Το παιχνίδι σήμερα «παίζεται» με την δεύτερη –μικρότερη- ρώσικη εταιρεία (Sintez του μεγιστάνα Λεμπέντεφ) αλλά και με την ενεργοποίηση διεκδικητών από μεριάς του ελληνικού κεφάλαιου (Μυτιληναίος-Βαρδινογιάννης). Βέβαια το ΤΑΙΠΕΔ τρέχει με υποχωρήσεις να καλύψει την αρχική «σκληρή» του στάση, προκειμένου να πείσει την Gazprom.
H κυβέρνηση Σαμαρά φοβάται πως ένα βάλτωμα στο αέριο θα συμπαρασύρει το ρώσικο ενδιαφέρον σε μια σειρά τομείς (από την Τραινοσέ ως τα λιμάνια και τον τουρισμό).
Στα βαθιά και ταραγμένα νερά της εξάρτησης και της οικονομικογεωπολιτικής υποβάθμισης, δεν αρκούν λοιπόν οι νέοι «Κουντουριώτες» (που, επιπλέον, αν δουν τα δύσκολα τίποτα δεν τους εμποδίζει να αποσυρθούν στο… απάνεμο Λονδίνο).
Κι ας βαθμολογείται θετικά η τρικομματική κυβέρνηση από το ΔΝΤ, και ας πέφτουν τα spreads στα προ-μνημονίου επίπεδα ταυτόχρονα με την άνοδο του χρηματιστηρίου.
Το κυβερνητικό «επίτευγμα», το οποίο πάλι απ’ έξω βαθμολογείται θετικά, έρχεται να στηρίξει μια κυβέρνηση που με τις νέες προσλήψεις του τελευταίου τριμήνου στον τουριστικό τομέα προσπαθεί να πείσει την ελληνική κοινωνία πως αντιστράφηκε η τάση διόγκωση της ανεργίας.
Εξ άλλου, στο βαθμό που κρίνεται κάθε τρίμηνο από τις δόσεις, μήπως δεν πρόκειται για μια κυβέρνηση… τριμήνων;
