Του Δημήτρη Μάνου
Η υπόθεση Στρος Καν, πέρα από τα εμφανή (ή και… αφανή, τουλάχιστον ακόμα) πολιτικά της δεδομένα -που αναλύονται και αλλού στην «ΠΣ»-, έχει σαφώς μια μεγάλη οικονομική διάσταση.
Θέτει όμως προς συζήτηση και προβληματισμό μια έννοια της οποίας το τελευταίο διάστημα γίνεται κατάχρηση: της λεγόμενης συναίνεσης.
Διότι αν η σεξουαλική μανία του κορυφαίου του ΔΝΤ δεν προϋπόθετε τη… συναίνεση της καμαριέρας (αντίθετα, τη θέριευε, αν πάρουμε υπόψη το βιτσιόζικο παρελθόν του ιθύνοντος!), ούτε η μανία του ενδοϊμπεριαλιστικού ανταγωνισμού ούτε η ακόρεστη δίψα των «αγορών» για κέρδη προϋποθέτουν κάποιου είδους συναίνεση από τα εμπλεκόμενα μέρη. Τουλάχιστον χωρίς εισαγωγικά.
Στην πραγματικότητα οι «συναινέσεις» για τις οποίες μιλάει ο ιμπεριαλιστικός κόσμος είναι υφαρπαγμένοι καταναγκασμοί, ωμοί ή περισσότεροι ραφιναρισμένοι εκβιασμοί, επιβολή δυνάμεων του «ανώτερου» προς τον «κατώτερο». Στην καλύτερη περίπτωση αντιπροσωπεύουν λιγότερο ή περισσότερο μόνιμους συμβιβασμούς εξισορρόπησης δυνάμεων. Με ποικίλα μέσα και μεθόδους και φυσικά χωρίς ενδοιασμούς. Και αυτό αφορά βέβαια τις χώρες που βρίσκονται κάτω από την κυριαρχία τους, δηλαδή είναι εξαρτημένες από αυτούς, αλλά και τις μεταξύ τους σχέσεις μέσα στο πλαίσιο που ονόμαζαν παλιότερα τόσο ουδέτερα οι οικονομολόγοι ως «παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας». Δηλαδή τη διαβάθμιση της ιμπεριαλιστικής δύναμης.
Τέτοια είναι η «συναίνεση» του δυτικού κόσμου στην ιμπεριαλιστική επέμβαση στη Λιβύη, τέτοιες είναι οι «εθελούσιες» κουρές και αναδιαρθρώσεις χρεών που ζητούν από χώρες σαν την Ελλάδα, τέτοιο πνεύμα απηχούν οι -όταν καταφέρνουν να είναι κοινές- ανακοινώσεις των διάφορων οργανισμών, μηχανισμών και θεσμών του ιμπεριαλιστικού κόσμου από τα διάφορα G τάδε μέχρι την «προωθημένη» ΕΕ.
Η σερίφικη σύλληψη και παγκόσμια διαπόμπευση του Στρος Καν, η επίσημη ανακοίνωση που έκανε λόγο για ενδεχόμενες αυτοκτονικές διαθέσεις του συλληφθέντος (δεν ηχεί σαν απειλή;), η παραίτησή του πριν από τη δίκη, η «εξαφάνιση» του θύματος (άραγε από ποιον προστατεύουν μία καμαριέρα που θα μπορούσε να γίνει η εμβληματική εικόνα της δήθεν αδέκαστης Αμερικής;) έχουν να κάνουν με τη ζητούμενη «συναίνεση». Αλλά η υποκρισία -αρκετά ασκημένη στο κέλυφος του προτεσταντισμού εξ άλλου- περισσεύει στην άλλη άκρη του Ατλαντικού.
Τα οικονομικά δεδομένα
Όλοι πια γνωρίζουν πως η σύλληψη του (πρώην πια) επικεφαλής του ΔΝΤ ματαίωσε την προγραμματισμένη συνάντησή του με τη Μέρκελ. Συνάντηση στην οποία θα συζητιόταν ο χειρισμός του «μεγάλου ζητήματος» του ελληνικού χρέους και του χρέους συνολικά της ευρωζώνης. Οικονομικές πηγές κάνουν λόγο για κοινό χειρισμό, ανάμεσα στο ΔΝΤ και την ΕΕ, της πρότασης όλου του «γερμανικού μπλοκ», δηλαδή Γερμανών -προφανώς!-, Ολλανδών και Φιλλανδών να «διακρατηθούν» για ένα χρονικό διάστημα τα ελληνικά ομόλογα που οι τράπεζες αυτών των χωρών έχουν στην κατοχή τους, μέχρι την έκδοση ενός νέου δανείου λίγο πάνω από 50 δισ. ευρώ που θα ερχόταν να στηρίξει την αποπληρωμή του… προηγούμενου δάνειου 110 δισ. ευρώ (και μέχρι να λειτουργήσει ολοκληρωμένα -το 2013- ο περίφημος μόνιμος μηχανισμός στήριξης).
Φαίνεται πως ο Στρος Καν, στο πλαίσιο και των προεδρικών του φιλοδοξιών, διαπραγματευόταν άμεσα με το Βερολίνο έναν τέτοιο διακανονισμό και φυσικά στο τραπέζι έμπαιναν και οι όροι που η Μέρκελ είχε θέσει με την εκπνοή του 2010 (συμμετοχή των ιδιωτών κ.λπ.).
Δεν θα μάθουμε ποτέ την τύχη αυτής της διαπραγμάτευσης ή, για να το θέσουμε αλλιώς, αυτής της «συναίνεσης».
Ο Στρος Καν εξ άλλου ήταν ένας καθόλου τυχαίος παράγοντας και ως κορυφαίος του ΔΝΤ είχε «πιστωθεί» την επανεμφάνιση του οργανισμού στο προσκήνιο των παγκόσμιων δανεισμών ύστερα από την υποχώρησή του μετά τις κρίσεις στη Λατινική Αμερική κατά την προηγούμενη δεκαετία. Δική του, απ' ό,τι φαίνεται εκ των υστέρων, ήταν η διασπορά της φήμης για δημιουργική αξιοποίηση των λύσεων που «προτάθηκαν» στις εκεί «συναινέσεις» όπως δείχνει η επίκληση του «παραδείγματος» της Ουρουγουάης. Παράδειγμα που όλοι συζητούσαν πριν τις δραματικές (μη) αποφάσεις της 25ης Μάρτη στην ΕΕ που πάγωσε προσωρινά κάθε τέτοιο προβληματισμό για να τον… φουντώσει στις μέρες που ζούμε!
Η μεταφορά του ιδιωτικού χρέους στα τεράστια κρατικά χρέη αποτέλεσε τη χρυσή ευκαιρία επανεμφάνισης του ΔΝΤ στο προσκήνιο των παγκόσμιων δανεισμών με πρακτικό αποτέλεσμα τον σχεδόν υπερτριπλασιασμό των κεφαλαίων του από το 2008 και εντεύθεν, δηλαδή σε κάτι λιγότερο από τρία χρόνια! Πράγμα που, όπως γράφτηκε, δίνει τη δυνατότητα να διεκδικεί το ίδιο ως διεθνής οργανισμός καλύτερους όρους δανεισμού στις παγκόσμιες αγορές χρήματος!
Η περίοδος αυτή έχει ταυτιστεί με τον Στρος Καν.
Τόσο το πολιτικό διακύβευμα -ο ρόλος του ΔΝΤ- όσο και η «μπάνκα» αποτελούν διόλου αμελητέα μεγέθη για να αφεθούν να αποτελούν πεδίο ενδοευρωπαϊκής διαπραγμάτευσης ακόμη και αν τυπικά ο πρόεδρος του ΔΝΤ είχε συμφωνηθεί να είναι πάντα Ευρωπαίος. Πρόκειται για μια ακόμη μεταπολεμική «συναίνεση» ύστερα από την απόρριψη του πλαισίου λειτουργίας που είχε εισηγηθεί για το ΔΝΤ ο ίδιος ο Κέινς μέσω της τότε «εργατικής» κυβέρνησης της Μεγάλης Βρετανίας… Κατά τα άλλα μετά τον πόλεμο κυριάρχησε ο κεϊνσιανισμός.
Για μια ακόμη φορά ο ηγεμονικός ιμπεριαλισμός του πάλαι ποτέ ευρωατλαντικού κόσμου και μεγαλύτερος χρηματοδότης και διαχειριστής ψήφων μέσα στο ΔΝΤ έκανε σαφές πως δεν πρόκειται να «αποχωρήσει» από την Ευρώπη και έχει λόγο για τις λύσεις του χρέους της ευρωζώνης. Τώρα το πόσο όλα αυτά γίνονται με την ολοκληρωτική συμμετοχή της αμερικάνικης κυβέρνησης ή αποτελούν και προϊόν «συναινέσεων» αμερικάνικου τύπου όπου η πιο αντιδραστική μερίδα αμερικάνικου συστήματος εξουσίας έχει μάθει να ανταλλάσσει το… σπέρμα με το αίμα (περίπτωση Λεβίνσκι), να εκβιάζει και να ωθεί στις «συναινέσεις» που αυτή επιδιώκει, όλα αυτά θα τα κρίνει η Ιστορία αλλά και οι εξελίξεις του κοντινού μέλλοντος. Η «φωνή» αυτής της πλευράς ακούγεται τελευταία όλο και πιο δυνατά. Αυτό είναι το μόνο σίγουρο.
Σε κάθε περίπτωση όλα τα παραπάνω αποτελούν πολύ κραυγαλέες αλλά και αρκετά ανησυχητικές για τις παγκόσμιες εξελίξεις ενδείξεις ωμής όξυνσης του ιμπεριαλιστικού ανταγωνισμού.
Η νέα «συναίνεση»
Και ξαφνικά στο πρόσωπο της Λανγκάρτ επιτεύχθηκε η νέα αμερικανοευρωπαϊκή «συναίνεση». Βρέθηκε η «συναινετική» υποψήφιος.
Οι Αμερικάνοι, πολύ εύγλωττοι στο να καταγγείλουν τον Στρος Καν και να ζητήσουν μέσω του υπουργού Οικονομικών την παραίτησή του από το ΔΝΤ με μόνο τεκμήριο την -όχι αποδεδειγμένη, δικαστικά- ενοχή του, μίλησαν το μικρό χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από την υποψηφιότητα Λανγκάρτ διά της… σιωπής τους. Για την ακρίβεια, άφησαν του Ευρωπαίους εκτεθειμένους στην οργή των αναδυόμενων οικονομιών, αλλά και της Κίνας και της Ρωσίας που διεκδίκησαν την ανατροπή της κατεστημένης αρχής να προεδρεύει πάντα Ευρωπαίος στο ΔΝΤ.
Το πόσο λίγο πρόθυμη είναι όμως η ευρωπαϊκή πλευρά δεν φαίνεται μόνο από τη στάση των Γερμανών που μέχρι τώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές ακόμα δεν έχουν τυπικά «συναινέσει», αλλά και από τις αιτιάσεις που εκδηλώθηκαν αίφνης μέσα στην ίδια τη Γαλλία.
Μαθαίνουμε λοιπόν από αυτές τις πηγές ότι η Λανγκάρτ είναι ένα αμερικανοσπουδαγμένο και αμερικανοθρεμμένο στέλεχος του γαλλικού κατεστημένου, μέλος νεοφιλελεύθερων «δεξαμενών σκέψης» με αμερικάνικη εφόρμηση, που μπορεί να μην έκανε καριέρα… καμαριέρας στις ΗΠΑ, όμως υπήρξε για πολλά χρόνια γραμματέας του Αμερικάνικου Κογκρέσου. Φυσικά δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η Γαλλία δεν είναι Ελλάδα και κάθε πολιτικός της υπερασπίζεται πάνω απ' όλα τις δικές της ιμπεριαλιστικές φιλοδοξίες, όμως η σήμανση αυτή -και μάλιστα η υπογράμμισή της από Γάλλους- διόλου δεν μπορεί να παραβλεφτεί.
Οι πραγματικές καμαριέρες
Οι ιδεολογικοί εκπρόσωποι του μεταπρατισμού και της υποτέλειας έχουν επιδοθεί τελευταία στη χώρα μας σε ένα μπαράζ «προβληματισμών» για το τι θα έχανε και τι θα κέρδιζε η χώρα στον βαθμό που ο Στρος Καν παρέμενε επικεφαλής του ΔΝΤ.
Την ίδια περίοδο η εφημερίδα «FT» σε κύριο άρθρο ζητούν να μετατραπεί η χώρα σε «αντιπυρική ασπίδα» ώστε να αποτραπεί η επέκταση της πυρκαγιάς του χρέους της ευρωζώνης. Δηλαδή να κουρευτεί δραματικά το χρέος έστω και με την διαπαντός αποβολή της από τις παγκόσμιες αγορές χρήματος. Μα από το 1932, από τη δημοσιονομική κρίση της κυβέρνησης Βενιζέλου, έως το 1964 η χώρα δεν ήταν μήπως αποκλεισμένη από τις παγκόσμιες αγορές χρήματος;
Από την άλλη, ο Γιούνγκερ καλεί να γίνουν οι «αποκρατικοποιήσεις» με μοντέλο τον οργανισμό Τρόιχαντ που μετά το 1990 ξεπούλησε τις επιχειρήσεις της πρώην Ανατολικής Γερμανίας, απόλυσε εκατοντάδες χιλιάδες εργάτες και γέμισε με υπέρογκα χρέη το γερμανικό Δημόσιο. Χρέη που μερικώς ανακτήθηκαν από τις «σπασμένες» εταιρείες που τον διαδέχτηκαν πουλώντας κατά βάση εκατοντάδες εκτάρια γεωργικής και δασικής γης. Αλλά ο πρωθυπουργός «μας» έχει δεσμευτεί επί τούτου όταν τέθηκε για πρώτη φορά το ζήτημα των 50 δισ. Οπότε χρειάζεται να… ανησυχούμε!
Φαίνεται ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν είναι απαραίτητη η συναίνεση της «καμαριέρας», έστω και μέσα σε εισαγωγικά.
Αν φέρουμε στη μνήμη μας με τι ξεπλύθηκε πριν από 12 χρόνια εκείνος ο «λεκές» στο παντελόνι του Κλίντον, τίποτε καλύτερο δεν προδιαγράφουν τα τεστ DNA του Στρος Καν και οι «πυκνοί ανά εκατοστό επιδερμίδας μώλωπες» της καμαριέρας που κατά τα άλλα καθόλου δεν ήθελαν οι ιατροδικαστές να… εκθέσουν.
Δείγμα ότι αγριεύουν οι καιροί. Δεν περιμέναμε βέβαια τον Στρος Καν για να το διαπιστώσουμε…
