Αυτήν τη φορά, εννιά μήνες περίπου μετά το ξέσπασμα της μεγάλης λαϊκής εξέγερσης που έριξε τον Μουμπάρακ, την αντιστασιακή δόξα της πλατείας Ταχρίρ διεκδίκησε η οδός Μοχαμάντ Μαχμούντ. Ο δρόμος που θυμίζει τους αγώνες ενάντια στην αγγλική αποικιοκρατική κατοχή στις αρχές του εικοστού αιώνα ενώνει την πλατεία με το κτίριο του μισητού υπουργείου Εσωτερικών, και σε αυτόν εκτυλίχθηκαν οι πιο σκληρές οδομαχίες των τελευταίων ημερών. Σκοπός των διαδηλωτών που έστηναν οδοφράγματα και έτρεχαν πάνω-κάτω στο δρόμο ήταν να εμποδιστούν οι αστυνομικές δυνάμεις να μπουν στην Ταχρίρ τουλάχιστον έως ότου εγκατασταθεί και λειτουργήσει ο νέος καταυλισμός από σκηνές και τέντες. Και είναι αλήθεια πως οι διαδηλωτές τα κατάφεραν, πληρώνοντας όμως βαρύ φόρο αίματος. Γιατί στις πέντε ημέρες αυτής της μεγάλης μάχης που έδωσαν μέχρι και την Τετάρτη το βράδυ 23 του Νοέμβρη οι χιλιάδες εξεγερμένοι Αιγύπτιοι στο κέντρο του Καΐρου, με γυμνά χέρια, η αστυνομία υπήρξε απροκάλυπτα δολοφονική στη δράση της.
Ολα τα στοιχεία, ακόμη και εκείνα των πάντα προσεκτικών δυτικών παρατηρητών και δημοσιογράφων, μιλάνε για ανεξέλεγκτη χρήση πυροβόλων όπλων, πλαστικών σφαιρών και χημικών που μπορούν να σκοτώσουν εύκολα. Οι νεκροί σίγουρα είναι πάνω από σαράντα, ενώ χιλιάδες κυριολεκτικά είναι οι τραυματίες, αρκετοί από τους οποίους που ήταν σχετικά ελαφρά συνέχιζαν να μάχονται ύστερα από τις πρώτες ιατρικές βοήθειες. Μαζικές διαδηλώσεις, επιθέσεις σε αστυνομικά και κρατικά κτίρια και συγκρούσεις έγιναν επίσης στην Αλεξάνδρεια, το Ασουάν και άλλα μεγάλα αστικά κέντρα στη χώρα. Η εξέγερση των αιγυπτιακών λαϊκών μαζών επανήλθε στο προσκήνιο, μεγαλοπρεπής, οργισμένη, αποφασιστική, κάνοντας όλους όσους έσπευσαν να την ελεεινολογήσουν να καταπιούν τη γλώσσα τους. Τώρα ο δρόμος Μοχαμάντ Μαχμούντ είναι κομμένος στη μέση από ένα τεράστιο τσιμεντένιο οδόφραγμα που έστησε ο στρατός, χρησιμοποιώντας γερανό για να το κατασκευάσει, με σκοπό να προστατευθεί το κτίριο του υπουργείου από τις επιθέσεις των διαδηλωτών! Η αλλαγή της ισορροπίας στους δρόμους του Καΐρου είναι ολοφάνερη τα τελευταία 24ωρα, ενώ η ηγεσία του στρατού έσπευδε πάλι να ζητήσει συγνώμη για λογαριασμό της αστυνομίας.
Το εκπληκτικό αυτήν τη φορά είναι πως η λαϊκή εξέγερση ξέσπασε ενώ πλησιάζει, στις 28 του Νοέμβρη, η έναρξη του πρώτου γύρου των βουλευτικών εκλογών, μια ολοφάνερη προσπάθεια εκτόνωσης που αναγκάστηκε να επιλέξει το καθεστώς. Με απώτερο στόχο να αναζητηθεί μια νέα πολιτική ισορροπία που να εγγυάται τη μακροημέρευση της εξουσίας της ολιγαρχίας και των διεθνών προσανατολισμών της. Αυτήν τη φορά ο στόχος δεν είναι ο Μουμπάρακ και η οικογένειά του αλλά το σύνολο του καθεστώτος και κυρίως η αιχμή του, ο στρατός και η ηγεσία του. Επίσης αυτήν τη φορά είναι πιο έντονα τα αντιαμερικανικά και αντισιωνιστικά συνθήματα, ενώ οι μεγάλες συγκρούσεις έγιναν αφότου η Αδελφότητα των Μουσουλμάνων αποσύρθηκε, μετά τη μεγάλη συγκέντρωση στην Ταχρίρ.
Ολα αυτά συνηγορούν στην εκτίμηση πως βρισκόμαστε μπροστά σε μια μεγαλύτερη ριζοσπαστικοποίηση των λαϊκών μαζών και φυσικά περισσότερη αυτοπεποίθηση από το γεγονός πως γνωρίζουν τώρα καλύτερα τη δύναμή τους. Το καπάκι που τινάχτηκε ψηλά στον αιγυπτιακό ουρανό από την κλειστή κοινωνική χύτρα τόσων χρόνων δύσκολα μπορεί να ξαναμπεί στη θέση του και είναι κάτι που από αυτήν την εφημερίδα επισημάνθηκε από την αρχή της κοινωνικής έκρηξης το φετινό Γενάρη. Γιατί, εκτός των άλλων, η Αίγυπτος είναι μια μεγάλη χώρα με πολυποίκιλες και βαθιές κοινωνικές αντιθέσεις και μια νεανική κοινωνία που στην πλειοψηφία της ζει σε καθεστώς εξαθλίωσης. Επίσης διαθέτει σημαντικά κομμάτια νεολαίας με ψηλό μορφωτικό επίπεδο και ανάλογες απαιτήσεις και αξιόλογο εργατικό κίνημα για τα δεδομένα του σημερινού αραβικού κόσμου με αγωνιστικές παραδόσεις. Τέλος, μια ισχυρή αίσθηση ιστορικότητας, καλά ριζωμένης εθνικής ταυτότητας και επίγνωσης πως αποτελεί από πολλές πλευρές ένα από τα σημαντικά κέντρα του αραβικού κόσμου.
Το Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο, μπροστά στην καταιγιστική εξέλιξη των γεγονότων, έσπευσε να ξεφορτωθεί την κυβέρνηση Σαράφ και να αφήσει ανοικτό το ενδεχόμενο επίσπευσης των προεδρικών εκλογών. Ούτε αυτά όμως έπεισαν τους διαδηλωτές, που απέρριψαν το διάγγελμα του Ταντάουι και συνέχισαν να διαδηλώνουν απαιτώντας πλήρη δημοκρατικά δικαιώματα, άμεση απόσυρση των στρατιωτικών από τη διακυβέρνηση της χώρας και ανατροπή όλων των παλιών καθεστωτικών δομών της περιόδου Μουμπάρακ.
Πριν από ένα μήνα περίπου, με αφορμή τη σφαγή στο Μάσπερο, δηλαδή τη δολοφονική επίθεση της αστυνομίας στη διαδήλωση των χριστιανών Αιγυπτίων μπροστά στο κτίριο της κρατικής τηλεόρασης, και την προσπάθεια της ηγεσίας του στρατού να υποδαυλίσει τις θρησκευτικές αντιπαραθέσεις τονίζαμε πως αυτή η υπόθεση δεν θα είναι εύκολη μιας και στην αιγυπτιακή κοινωνία έχουν αφυπνιστεί σημαντικές κοινωνικές δυνάμεις. Και γράφαμε πως η μεταμφίεση του καθεστώτος που επιχειρείται θα αντιμετωπίσει ισχυρή αντίσταση. Τα τελευταία γεγονότα αποτελούν μια σαφή επιβεβαίωση αυτών των εκτιμήσεων και απόδειξη πως οι μεταβολές που κυοφορούνται σε αυτήν τη σημαντική χώρα δεν θα είναι απλά μια αλλαγή βιτρίνας.
Τα απόγευμα της Πέμπτης, όταν γραφόταν αυτό το κείμενο, οι ειδήσεις από την αιγυπτιακή πρωτεύουσα μιλούσαν για μια εκεχειρία ανάμεσα στους διαδηλωτές και το στρατό, που και πάλι μπήκε μπροστά με την ελπίδα (όπως και το Φλεβάρη) να εκτονώσει το μίσος των διαδηλωτών προς την αστυνομία. Στην Ταχρίρ, οι διαδηλωτές δήλωναν πως δεν θα αποχωρήσουν αν δεν ξεκουμπιστεί ο Ταντάουι και η ηγεσία του στρατού που κυβερνά, ενώ το λεγόμενο Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο ανακοίνωνε πως οι εκλογές θα ξεκινήσουν κανονικά, μια επιλογή που είναι προφανής για τη στόχευσή της αλλά και φοβερά ριψοκίνδυνη σε μια κατάσταση που όλα κρέμονται σε μια κλωστή. Γιατί μπορεί οι στρατιωτικοί να έχουν, όπως φαίνεται, αποκαταστήσει μια σταθερή επαφή με την Αδελφότητα, η οποία θεωρεί πως σχετικά εύκολα θα υπερισχύσει (ακολουθώντας τον τυνησιακό δρόμο μετάβασης), αλλά –όπως φάνηκε τις τελευταίες ημέρες- στη χώρα υπάρχουν πολύ πιο ριζοσπαστικές δυνάμεις που και αυτές διαθέτουν σημαντική ισχύ στους δρόμους και μπορούν –υπό προϋποθέσεις- να χαλάσουν τα σχέδια για ελεγχόμενη και ακίνδυνη μετάβαση. Ή, για να το πούμε με τα απλά λόγια ενός μηνύματος κάποιων ανώνυμων «συντρόφων από το Κάιρο» που κυκλοφόρησε στο διαδίκτυο, «η επανάσταση συνεχίζεται, γιατί δεν έχουμε άλλη επιλογή!»
Δ.Π.