του Τάσου Σαπουνά
Επιτάχυνση των εξελίξεων έχουμε από τις αρχές του Νοέμβρη στη Συρία. Αφορμή στάθηκε η αθέτηση από μεριάς του σύριου προέδρου Ασαντ της συμφωνίας (Οδικός Χάρτης) με τον Αραβικό Σύνδεσμο, που προέβλεπε εκτός των άλλων άμεσο τερματισμό της βίας, απελευθέρωση των πολιτικών κρατουμένων και αποχώρηση από τους δρόμους των πόλεων των στρατιωτικών δυνάμεων. Το μπααθικό καθεστώς, με την ισχυρή όπως λέγεται επιρροή του στρατιωτικού κατεστημένου, συνέχισε την αιματηρή καταστολή των διαδηλώσεων με τη συμμετοχή στρατού, ενώ η μόνη ισχνή ένδειξη καλής θέλησης ήταν η απελευθέρωση 553 από τους χιλιάδες πολιτικούς κρατούμενους που βρίσκονται στις φυλακές.Αυτό πυροδότησε την αντίδραση του Αραβικού Συνδέσμου που κατ’ αρχήν απέβαλε –προσωρινά- τη Συρία από μέλος του, συζητώντας παράλληλα την επιβολή κυρώσεων στο συριακό καθεστώς. Στη συνέχεια έδωσε το «χρίσμα» της διάδοχης κατάστασης στο Εθνικό Συριακό Συμβούλιο (SNC), συνασπισμός αντιπολιτευόμενων ομάδων στον οποίο έχουν πρόσβαση οι ΗΠΑ, η Τουρκία και οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι και ο οποίος εδρεύει στο Παρίσι. Οι κινήσεις αυτές του Αραβικού Συνδέσμου είναι φανερό ότι διευκολύνουν την εναγώνια προσπάθεια της «Δύσης» για ενεργότερη εμπλοκή στο ζήτημα και στην άσκηση πιέσεων σε Ρωσία και Κίνα που σταθερά αντιτίθενται στην επιβολή κυρώσεων στη Συρία. Οι τελευταίες προβάλλουν την ανάγκη έναρξης διαλόγου κυβέρνησης–αντιπολίτευσης σαν το δρόμο που πρέπει να ακολουθηθεί στο συριακό πρόβλημα. Αξίζει να σημειωθεί πως στις κινήσεις αυτές του Αραβικού Συνδέσμου, εκτός της Σαουδικής Αραβίας έπαιξε ρόλο και το… Κατάρ. Το οποίο οι ΗΠΑ, εκτός του ότι το χρησιμοποιούν σαν αγκυροβόλιο του 5ου στόλου τους, φαίνεται πως το χρησιμοποιούν επίσης σαν «λαγό» για την προώθηση των σχεδιασμών τους. Ας μην ξεχνάμε και το ρόλο του εν λόγω κράτους στην απόφαση του Αραβικού Συνδέσμου που άνοιξε το δρόμο για τη δυτική επέμβαση στη Λιβύη.
Οι δυτικοί (ΗΠΑ, Γαλλία, Γερμανία, Αγγλία) συζητούν για όλα τα ενδεχόμενα, όμως κατ’ αρχάς δείχνουν να προσανατολίζονται σε ένα συνδυασμό κλιμάκωσης των οικονομικών κυρώσεων, επιβολής ναυτικού αποκλεισμού και δημιουργίας ζώνης απαγόρευσης πτήσεων πάνω από την επικράτεια της Συρίας. Ωστε να στριμωχτεί ασφυκτικά το καθεστώς που αντιμετωπίζει ολοένα και μεγαλύτερα προβλήματα συνοχής. Βέβαια με δεδομένη έως τώρα τη στάση Ρωσίας και Κίνας που τονίζουν πως θα μπλοκάρουν οποιαδήποτε τέτοιας υφής απόφαση στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, μένει να δούμε εάν θα επιλεγεί ξανά μετά από την επέμβαση στο Ιράκ το 2003, η λογική της «συμμαχίας των προθύμων». Η Ρωσία και η Κίνα που φοβούνται μια επανάληψη του λιβυκού «παραδείγματος» είναι βέβαιο πως δύσκολα θα κάνουν πίσω από τις διατυπωμένες τους θέσεις. Ειδικά η Ρωσία που διατηρεί στρατιωτική ναυτική βάση στη Συρία, αλλά και καταλαβαίνει τι θα σημάνει για την ίδια μια στροφή προς τη δύση της Συρίας, έχει κάθε λόγο να αντιδρά υπερασπιζόμενη τα δικά της ιμπεριαλιστικά συμφέροντα. Ωστόσο, η δυναμική των έως τώρα εξελίξεων φαίνεται να ξεπερνούν τους ελιγμούς που έχουν πραγματοποιήσει προκειμένου να κοντράρουν τη δυτική επεμβατικότητα. Ενώ και το Ιράν που την ίδια περίοδο δέχεται ισχυρή πίεση από τους δυτικούς δεν έχει στην πραγματικότητα πολλά περιθώρια κινήσεων υποστήριξης του Ασαντ. Αν και η ιρανική ηγεσία γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα την κατακόρυφη αύξηση των εκβιασμών και των απειλών που θα δεχτεί το Ιράν, εάν η σύμμαχος Συρία αλλάξει ρότα.
Ταυτόχρονα με τους σχεδιασμούς των ιμπεριαλιστών, η Τουρκία εγγράφει συνεχώς υποθήκες σαν περιφερειακή δύναμη. Το Εθνικό Συριακό Συμβούλιο έχει εγκαταστήσει μόνιμη επιτροπή στην Αγκυρα, ενώ πάνω από 15.000 λιποτάκτες του συριακού στρατού βρήκαν καταφύγιο στην Τουρκία και προχώρησαν στη συγκρότηση του Ελεύθερου Συριακού Στρατού. Διπλωματικά η Αγκυρα έχει κλιμακώσει τις φραστικές της επιθέσεις ενάντια στο καθεστώς Ασαντ, ενώ δεν είναι χωρίς σημασία η άκρως τυχοδιωκτική δήλωση του ηγέτη των σύριων Αδελφών Μουσουλμάνων, που ζει εξόριστος στη Τουρκία, πως μια επέμβαση στη Συρία με επικεφαλής την Τουρκία θα γινόταν πολύ περισσότερο αποδεκτή σε σχέση με μια επέμβαση με επικεφαλής τη Δύση.
Στο εσωτερικό μέτωπο, η κατάσταση στη συριακή επικράτεια είναι έκρυθμη. Αν εξαιρέσεις, που δεν είναι βέβαια αμελητέο, τη Δαμασκό και τη δεύτερη σε πληθυσμό πόλη Χαλέπα, στις οποίες το μπααθικό καθεστώς δείχνει να έχει πολύ μεγαλύτερο έλεγχο και οπαδούς, στις υπόλοιπες πόλεις, ειδικά σ’ αυτές που οι στρατιωτικές δυνάμεις σε συνεργασία με τις δυνάμεις ασφαλείας του καθεστώτος εξαπολύουν επί οκτώ μήνες ένα πογκρόμ συλλήψεων, τρομοκρατίας και δολοφονιών (3.500 υπολογίζονται οι νεκροί από την αρχή της εξέγερσης), το καθεστώς έχει «σηκώσει» ισχυρή οργή εναντίον του. Παράλληλα ο προαναφερόμενος Ελεύθερος Συριακός Στρατός σε μια εμφανή κίνηση εντυπωσιασμού έβαλε με ρουκέτες το κτίριο-φρούριο της Υπηρεσίας Πληροφοριών της συριακής Πολεμικής Αεροπορίας, που βρίσκεται στο προάστιο Χαράστα της Δαμασκού.
Σε κάθε περίπτωση, και παρά την προσπάθεια εκμετάλλευσης της εξέγερσης από τους ιμπεριαλιστές ή άλλες φιλόδοξες περιφερειακές δυνάμεις, αυτό δεν αναιρεί το γεγονός πως ο συριακός λαός, αψηφώντας το θάνατο, διεκδικεί μια καλύτερη ζωή. Και αυτό είναι μια υποθήκη που θα τη βρουν όλοι –οι φανεροί εχθροί και οι ψεύτικοι φίλοι του- μπροστά τους.
