Πολλοί οπαδοί του ΣΥΡΙΖΑ περίμεναν μια φορτισμένη εμφάνιση από τον Αλ. Τσίπρα το βράδυ των εκλογών. Περίμεναν ότι θα κατήγγειλε τις παρεμβάσεις των διάφορων κέντρων εξουσίας, που έφεραν ένα κατά παραγγελία εκλογικό αποτέλεσμα. Περίμεναν ότι θα καλούσε το επόμενο διάστημα τον λαό σε αντίσταση ενάντια στη συνέχιση των μνημονιακών πολιτικών. Ο ηγέτης όμως του ΣΥΡΙΖΑ «τα έκανε όλα όπως πρέπει». Αφού πήρε τηλέφωνο τον Σαμαρά και του έδωσε συγχαρητήρια για τη νίκη του(!), βγήκε χαρούμενος στο μπαλκόνι και –απευθυνόμενος στους οπαδούς του– απευθύνθηκε… στο σύστημα με «ωριμότητα» και «υπευθυνότητα». Η αλήθεια είναι ότι οι ρεφορμιστές ηγέτες μαθαίνουν γρήγορα αυτό που πρέπει να κάνουν.
Από τις 6 Μάη και μετά, ο ΣΥΡΙΖΑ επέδειξε μια αξιοθαύμαστη ταχύτητα σε δεξιές μετατοπίσεις. Έκανε ένα ράλι υπευθυνότητας απέναντι στο σύστημα προσπαθώντας να αποδείξει ότι δεν αποτελεί κίνδυνο για τα ιερά και όσια του συστήματος του εξαρτημένου ελληνικού καπιταλισμού, αλλά ούτε και για τις πλευρές της κυρίαρχης πολιτικής που αποτελούν ζητήματα «μην εγγίζετε» για τα κέντρα του συστήματος. Προσπάθησε να πάρει το εισιτήριο από μερίδες του συστήματος ώστε να είναι αυτός ο φορέας που θα διαπραγματευτεί, για λογαριασμό της ελληνικής αστικής τάξης, ένα χαλάρωμα της θηλιάς.
Η όλη προεκλογική στάση του κόμματος αυτού –όπως γράφαμε στο φύλλο της εφημερίδας μας πριν από τις εκλογές– χρεώθηκε τρεις αρνητικές εξελίξεις:
* Την παροχή αριστερής βούλας στο συστημικό εκβιασμό «ΕΕ ή χάος».Θα λέγαμε ότι αυτή η δεξιά μετατόπιση της προεκλογικής συζήτησης ήταν και αυτή που (πέρα από τις παρεμβάσεις των κέντρων) έβγαλε τη ΝΔ. Όταν κάποιος αποδέχεται τον εκβιασμό «ΕΕ ή χάος», δημιουργεί το πολιτικό περιβάλλον για ενίσχυση της «λύσης», που έχει δείξει ότι με κάθε τίμημα θα υπερασπιστεί την ΕΕ – και αυτή η λύση ήταν η ΝΔ σε αυτή τη φάση.
* Τη μετακύλιση του στόχου από την ακύρωση των μνημονίων στην –«ύστερα από συνεννόηση με την ΕΕ»– προετοιμασία για ένα μνημόνιο 3, με «αριστερές» πινελιές. Και
* Την αρπαγή της πρωτοβουλίας από τους δρόμους και τον αγωνιζόμενο λαό και τη μεταφορά της στην «υψηλή πολιτική» των επιτελείων και στην κυβερνησιολογία.
Η προαναφερόμενη μετεκλογική εμφάνιση Τσίπρα ήταν η αρχή της νέας φάσης υπευθυνότητας του κόμματος αυτού. Ακολούθησε σωρεία αντίστοιχων τοποθετήσεων από πρωτοκλασάτα στελέχη του. Η Δούρου περιφερόταν στα αστικά Μέσα Μαζικής Εξαπάτησης δίνοντας διαβεβαιώσεις «υπεύθυνης αντιπολίτευσης». Ο Στρατούλης διαβεβαίωνε με κάθε ευκαιρία ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα κάνει αντιπολίτευση του 4% αλλά του 27%. Ο ίδιος ο Τσίπρας δήλωσε στο Reuters ότι «Η αλληλεγγύη και η αντίσταση είναι αμφότερες σημαντικές, αλλά τώρα η αλληλεγγύη είναι πιο σημαντική» και πως «ο ρόλος μας είναι να είμαστε μέσα και έξω από το κοινοβούλιο, να χειροκροτούμε κάθε τι θετικό, να καταδικάζουμε όλα τα αρνητικά και να προτείνουμε εναλλακτικές λύσεις».
Οι δηλώσεις του ηγέτη του κόμματος τη Δευτέρα μετά τις εκλογές (που μπορεί κάποιος να δει στην «Αυγή» της Τρίτης 19/6) είναι αποκαλυπτικές:
«Οι σημαντικές δυνατότητες διαπραγμάτευσης, επαναδιαπραγμάτευσης, που προκύπτουν από την ισχυρή λαϊκή παρουσία, από την εντολή του λαού μας στις 6 Μαΐου και στις 17 Ιουνίου, που επί της ουσίας έδωσαν ισχυρό μήνυμα απόρριψης των πολιτικών της λιτότητας, δεν πρέπει να σπαταληθούν…
…Σεβόμαστε απόλυτα το αποτέλεσμα της λαϊκής ετυμηγορίας…
… Η δημοκρατία προβλέπει κυβέρνηση και αντιπολίτευση. Ο ρόλος της ισχυρής, αποτελεσματικής και υπεύθυνης αντιπολίτευσης είναι να ασκεί κριτική για τα κακώς κείμενα, να ελέγχει την κυβέρνηση σε κάθε της βήμα και να παρεμβαίνει με μαχητικό και υπεύθυνο τρόπο».
Ναι, είναι φανερό ότι κάτι μας θυμίζουν όλα αυτά. Παρά τις αυταπάτες (ιδιαίτερα σε νέο κόσμο) για τις «νέες προτάσεις» και τις «φρέσκιες παρουσίες», είναι γνωστό ότι στην πολιτική δεν υπάρχει παρθενογένεση. Ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί συνέχεια της πιο ρεφορμιστικής, της πιο δεξιάς εκδοχής της Αριστεράς στη χώρα μας – του ευρωκομμουνιστικού ρεύματος, γνωστού για τις πολιτικές θέσεις του «ιστορικού συμβιβασμού», της ταξικής συνεργασίας και του αντικομμουνισμού. Είναι γνωστή, βέβαια, η άποψή μας ότι τα πράγματα δεν επαναλαμβάνονται ιστορικά με τον ίδιο τρόπο σε άλλες ιστορικές φάσεις. Είναι άλλο όμως αυτό και άλλο το να ξεχνιούνται οι ιστορικές μήτρες και αναφορές και να προβάλλονται παραμύθια για το «νέο» που είναι απελπιστικά παλιό και αδιέξοδο…
Με βάση αυτό το ρεφορμιστικό DNA του κόμματος αυτού:
* Θεωρείται «μην εγγίζετε» το ζήτημα της ΕΕ και της εξάρτησης της χώρας από τον ιμπεριαλισμό.
* Αναγνωρίζεται «απόλυτα το αποτέλεσμα της λαϊκής ετυμηγορίας», λες και ο λαός εκφράστηκε ελεύθερα στις εκλογές, στις οποίες μόνο που δεν μπήκε ο Πρετεντέρης και η Μέρκελ στην κάλπη.
* Καλείται το σύστημα να χρησιμοποιήσει το εκλογικό αποτέλεσμα (και τις κινητοποιήσεις της τελευταίας διετίας) ως διαπραγματευτικό χαρτί για λογαριασμό της αστικής τάξης.
* Αναγνωρίζονται απόλυτα οι θεσμικοί ρόλοι της δικτατορίας της αστικής τάξης στο δίπολο «κυβέρνηση - αντιπολίτευση» και βέβαια τα χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει η «υπεύθυνη αντιπολίτευση».
* Και βέβαια, το σημαντικότερο, ίσως, το οποίο σχετίζεται με όλα τα παραπάνω: Η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί να κηρύξει «παύση κινήματος». Με δεδομένη τις μικρές (πέρα από τα εκλογικά αποτελέσματα) σχέσεις του κόμματος αυτού με τον λαό, δεν ξέρουμε πόσο κατορθωτό θα γίνει κάτι τέτοιο. Πάντως είναι μεγάλος ο κίνδυνος να παραταθεί η μετά τη 12η Φλεβάρη «άνυδρη» περίοδος, με τον κόσμο (καταρχήν) να «κάνει υπομονή μέχρι τις επόμενες εκλογές, που η νίκη θα είναι πιο κοντά».
Οι ακροβασίες του ρεφορμισμού πάνω από την ταραγμένη θάλασσα
Το σχήμα που προωθεί ο ΣΥΡΙΖΑ είναι εδώ και δεκαετίες γνωστό. Σύμφωνα με τη θεώρησή του, ο καπιταλισμός αποτελεί μονόδρομο και αυτό που χρειάζεται είναι η ισχυροποίηση εκείνων των αστικών μερίδων που προσβλέπουν σε ένα πιο ανθρώπινο πρόσωπο. Δεν υπάρχει ιμπεριαλισμός και εξάρτηση, αλλά σχέσεις αλληλεξάρτησης που χρειάζονται κανονιστικές ρυθμίσεις για να μην εκφράζεται άτσαλα ο συσχετισμός δύναμης και επιβολής.
Είναι γεγονός, κατά την άποψή μας, ότι όλο αυτό το οικοδόμημα βρίσκεται παντελώς στον αέρα. Είναι ένα αμετανόητο παραμύθι. Καμία ιμπεριαλιστική δύναμη δεν εκχωρεί την επικυριαρχία της σε εξαρτημένες χώρες επειδή πείθεται από επιχειρήματα. Καμία αστική τάξη δεν σταματά την επίθεση στον λαό και στην εργατική τάξη επειδή κάποιοι αδιόρθωτοι ρεφορμιστές (και θαυμαστές του καπιταλισμού) προσπαθούν να την πείσουν ότι η πρότασή τους (ήπιας επίθεσης) είναι πιο λειτουργική για τον καπιταλισμό.
Είναι σημεία των καιρών αυτά. Στη σύγχυση που υπάρχει, μία τέτοια ουτοπική θεώρηση να δημιουργεί μαζικό ρεύμα. Δεν μας κάνει εντύπωση. Το ζήτημα είναι βέβαια ότι τέτοια παλάτια χτισμένα στην άμμο, δεν μπορούν να αντέξουν σε εποχές και περιοχές θυελλών. Οι ακροβασίες και τα αδιέξοδα της γραμμής αυτής θα δοκιμαστούν σύντομα. Και θα γίνει κατανοητό ότι η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ θα προσπαθήσει να καλύψει το χάσμα, προσαρμοζόμενη γρήγορα και θεαματικά σε όλες τις επιταγές που θέτει το σύστημα.
Από την άποψη αυτή, δεν θεωρούμε ότι το δυναμικό που ακολούθησε εκλογικά τον ΣΥΡΙΖΑ θα γίνει τόσο εύκολα αντικείμενο χειρισμών και θα σέρνεται στη δεξιές μετατοπίσεις της ηγεσίας του.
Αλλά και σε αυτό το ζήτημα, τα πράγματα δε γίνονται αυτόματα. Οι δυνάμεις της Αριστεράς που επιμένουν στον δρόμο του κινήματος, του αγώνα και της ανειρήνευτης ταξικής πάλης δεν μπορούν να αρκεστούν στην πολιτική κριτική στον ΣΥΡΙΖΑ. Είναι απαραίτητη, αλλά όχι αρκετή. Γιατί η καλύτερη κριτική σε κάθε φύσης ρεφορμιστικά μορφώματα είναι η έμπρακτη προσπάθεια και δυνατότητα να ανοίξουν χαραμάδες στο κινηματικό πεδίο και να προχωρήσει η λαϊκή συγκρότηση σε διάφορα επίπεδα. Και εκεί θα φανεί ποιος και τι… Εκεί θα φανεί γιατί η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ ξορκίζει την αντίσταση και δηλώνει ότι είναι καιρός για αλληλεγγύη.
ΥΓ.: Ιδιαίτερα επικίνδυνη ήταν η στάση της επίσημης Αριστεράς απέναντι στη Χρυσή Αυγή. ΣΥΡΙΖΑ (εκτός από δύο συνιστώσες) και ΚΚΕ απείχαν από αντιφασιστικά συλλαλητήρια που έγιναν. Ταυτόχρονα, οι δηλώσεις Τσίπρα «δεν θα πάμε στην ΕΕ σαν τον Κασιδιάρη» αλλά και η τοποθέτησή του «του έθεσα (του Σαμαρά) ως ένα σημαντικό ζήτημα που απαιτεί τη συνεννόηση μεταξύ μας, και αφορά τον περιορισμό των κρουσμάτων βίας, δυστυχώς από δυνάμεις που εκπροσωπούνται στο Κοινοβούλιο» δίνουν αέρα στη ναζιστική συμμορία να συσκοτίζει την πραγματικότητα και να το παίζει αντισυστημική.