Ευρωπαϊκά (σκοτσέζικα) ντους

Η εναλλαγή κρύου και ζεστού είναι το χαρακτηριστικό του λεγόμενου σκοτσέζικου ντους σαν αυτό στο οποίο υποβάλλουν το πολιτικό προσωπικό της εγχώριας μεγαλοαστικής τάξης.
«Η Ελλάδα έχει κάνει πρόοδο σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση των δημοσιονομικών προβλημάτων, όμως χρειάζεται να επιταχύνει την εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και να αυξήσει την αποδοτικότητα της δημόσιας διοίκησης για να τονώσει την ανάπτυξη, σύμφωνα με την 5η έκθεση της Task Force για την Ελλάδα», υποστήριξε ο επικεφαλής της Χ. Ράιχενμπαχ.
Από την πλευρά του, ο Ολι Ρεν αποδίδει εύσημα για την πορεία σε επιμέρους τομείς, όπως η απορρόφηση κοινοτικών πόρων, αλλά και προειδοποιεί ότι πρέπει να συνεχιστούν οι διαρθρωτικές αλλαγές. Σύμφωνα με τον αρμόδιο επίτροπο για τις οικονομικές & νομισματικές υποθέσεις και το ευρώ, "ενώ έχουμε ενθαρρυντικές ενδείξεις σταθεροποίησης της ελληνικής οικονομίας και αναμένουμε επιστροφή στη θετική ανάπτυξη το 2014, η κατάσταση παραμένει πολύ δύσκολη για τους έλληνες πολίτες, ιδίως τον δραματικά υψηλό αριθμό των ανέργων.
Οι δύο εκθέσεις στις οποίες γίνονται οι παραπάνω αναφορές διαπιστώνουν πως παρατηρείται για πρώτη φορά «απορροφητικότητα» στα ευρωπαϊκά προγράμματα χρηματοδότησης (μερικά από τα οποία εκκρεμούν από το 2005-2006). Όπως σημειώνεται, σημαντική πρόοδος έχει επίσης συντελεστεί ως προς την υλοποίηση των 180 «έργων προτεραιότητας» που αναφέρονται στο Μνημόνιο Συνεννόησης (ΜΣ). Συγκεκριμένα, έχει σημειωθεί πρόοδος όσον αφορά την υπέρβαση των εμποδίων στα έργα παραχώρησης αυτοκινητόδρομων. Ωστόσο, για το ένα τρίτο των έργων προτεραιότητας εξακολουθεί να υπάρχει ο κίνδυνος μη υλοποίησης πριν από το τέλος της περιόδου προγραμματισμού.
Η έκθεση στέκεται ιδιαίτερα στη διαφαινόμενη αποδέσμευση των επενδύσεων στις υποδομές, όπου σημειώνει ικανοποιητική πρόοδο. Οι εργασίες σε 4 μεγάλους αυτοκινητόδρομους, συνολικού κόστους 7,6 δισεκατομμυρίων ευρώ, που είχαν ανασταλεί για τρία χρόνια εξαιτίας της κρίσης, πρόκειται να ξεκινήσουν και πάλι ενώ τις επόμενες εβδομάδες αναμένεται έγκριση και οικονομική βοήθεια από την ΕΕ. Και είναι αλήθεια πως από το Δεκέμβριο του 2011 η Ελλάδα ανήλθε στην 6η θέση στον πίνακα της ΕΕ για την απορρόφηση των Διαρθρωτικών Ταμείων, από τη 18η, γεγονός που αντιπροσωπεύει μια πολυπόθητη "ένεση" ρευστότητας στην οικονομία.
Από την άλλη, οργανώνεται (με σημαντική καθοδήγηση της Τask Fore) εδώ και καιρό η συμμετοχή της χώρας πιο ενεργητικά στα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων προκειμένου, όπως γράφουν, να υπερπηδηθεί η ακινησία στο ζήτημα της ρευστότητας και η πιστωτική ασφυξία στην οποία βρίσκονται νοικοκυριά και βασικά οι επιχειρήσεις. Με έκδηλη χαρά ο Χατζηγάκης υποδέχτηκε τον υπερδιπλασιασμό αυτής της χρηματοδότησης από τα 500 δισ. του προηγούμενου έτους στα 1500 δισ. για το διάστημα μέχρι και το 2014. Το πρόγραμμα αυτό απευθύνεται κατά βάση (αλλά μόνο κατά τα λεγόμενα) σε ΜμΕ (μικρομεσαίες επιχειρήσεις) που για τα ευρωπαϊκά επιτελεία θα παίξουν (και όχι μόνο στην Ελλάδα) ρόλο αναχαίτισης στην αυξανόμενη ύφεση και ανεργία.
Από την άλλη βέβαια είχαμε εκείνες τις δημόσιες δηλώσεις του ευρωπαίου αξιωματούχου –που επικρίθηκαν αργότερα «αρμοδίως»- για το κολοσσιαίο κενό του προϋπολογισμού και για το χάσμα («απέχουν μίλια και δισεκατομμύρια») που χωρίζει τις εκτιμήσεις της τρόικας από αυτές της κυβέρνησης.
Μάλιστα, όπως γράφεται, ωριμάζει -στο πλαίσιο του Εurogroup- η σκέψη πως η Ελλάδα, μη έχοντας άμεσες χρηματοδοτικές ανάγκες, μπορεί να αντέξει μέχρι την άνοιξη. Έτσι, είναι γεγονός πως ούτε το τρέχον ούτε το επόμενο Εurogroup πρόκειται να πάρει απόφαση για το ελληνικό δημόσιο χρέος και η εκταμίευση της επόμενης δόσης 1 δισ. παρατείνεται μέχρι το Δεκέμβριο και βλέπουμε.
Αυτή η αντιφατική συμπεριφορά των Ευρωπαίων έχει την εξήγησή της. Γνωρίζουν φυσικά την κατάσταση και την πορεία του χρέους και εκτός των άλλων ασκούν και τον ωμό εκβιασμό που τόσο ταιριάζει στον ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα της Ένωσής τους. Από την άλλη, βέβαια, είναι υποχρεωμένοι να πάρουν κάποια μέτρα αναχαίτισης της ύφεσης γιατί η οικονομική και κοινωνική ερημοποίηση μπορεί να αποσταθεροποιήσει κυβερνήσεις και κοινωνίες. Αλλά και αυτή η αναχαίτιση είναι ραμμένη στα δικά τους μέτρα. Είναι σίγουρο ότι θα επωφεληθεί το μεγάλο ντόπιο κεφάλαιο – υπάρχουν τρόποι να κρυφτεί πίσω από «μικρομεσαίες» επιχειρήσεις, αφού οι τελευταίες αδυνατούν να ανταποκριθούν στις στοιχειώδεις φορολογικές τους υποχρεώσεις.
Είναι μεγάλο ερώτημα σε ποια ανάπτυξη στοχεύουν. Δεν προβάλλεται και δεν χαιρετίζεται τυχαία από τα 180 «έργα προτεραιότητας» η πρόοδος στις υποδομές. Δεν είναι όμως ότι θέλουν να υπάρχουν δίκτυα, να τα χρησιμοποιούν και να τα εκμεταλλεύονται. Όπως έγραφαν οικονομικές εφημερίδες, εδώ και καιρό οι συνεταιριστικές τράπεζες της Γερμανίας ερευνούν το οικονομικό τοπίο της χώρας ώστε να συμπράξουν με ΜμΕ των οποίων το χαμηλό εργασιακό κόστος θα εκμεταλλευτούν για να εξάγουν αποκλειστικά (!) στη Γερμανία προϊόντα ελληνικά με γερμανική ετικέτα. Αλλά και οι βόλτες του κυρίου Φούχτελ περί την τοπική αυτοδιοίκηση και τα χρυσοφόρα απορρίμματά της είναι επίσης γνωστές.
Τι είδους αναχαίτιση στην ύφεση μπορεί να προσφέρει η νέα οικονομική παραρτημοποίηση; Θα δείξει… Προς το παρόν το ρήγμα των χιλίων μιλίων του ευρωπαίου αξιωματούχου θα μπορούσε να μετρηθεί και σε οικονομική και κοινωνική καθυστέρηση ετών (ίσως και φωτός)…