Το ιστολόγιο της Προλεταριακής Σημαίας παύει να λειτουργεί. Από αυτό το Σαββατοκύριακο συγχωνεύεται με την ιστοσελίδα του ΚΚΕ(μ-λ) σε μια νέα κοινή ιστοσελίδα της οποίας η διεύθυνση θα είναι η http://www.kkeml.gr/.

14 Σεπ 2013

Αλίντα Δημητρίου
Μια δυσαναπλήρωτη απουσία

Μου ήταν σχετικά εύκολο να γράφω παρουσιάζοντας τις κινηματογραφικές δημιουργίες της Αλίντας Δημητρίου. Εννοώ φυσικά την τριλογία για τις γυναίκες των αγώνων, που αποτέλεσε την κορύφωση αλλά και το κύκνειο άσμα της δημιουργού, στο μικρό διάστημα των τελευταίων πέντε χρόνων που γνώρισα την Αλίντα και τις ταινίες της. Τα έκανε όλα εύκολα η ίδια με τον λόγο της και τη δουλειά της. Σε παρακινούσε, σε συνέπαιρνε, σχεδόν σε συστράτευε. Σε συγκινούσε δίχως μελοδραματισμούς και σε πείσμωνε. Πάνω από όλα σου μετέδιδε ένα πνεύμα αισιοδοξίας. Και είχε το χάρισμα και τη γενναιοδωρία να σε κάνει από την πρώτη στιγμή συμμέτοχο στην προσπάθειά της. Έτσι τα κείμενα φτιάχνονταν σχεδόν από μόνα τους, ήθελαν απλά μια τακτοποίηση οι λέξεις. Από το πρωινό της Τρίτης 30 του φετινού Ιούλη, όταν έμαθα για τον θάνατο της Αλίντας Δημητρίου, όλα γίνανε δύσκολα. Δύσκολο να διαλέξεις από τα πολλά που θέλεις να γράψεις, δύσκολο να αποφύγεις να μιλήσεις για μια σχέση φιλίας και συντροφικότητας που αναπτύχθηκε, δύσκολο να χωρέσεις σε ένα κείμενο μια πληθωρική προσωπικότητα, έναν ξεχωριστό άνθρωπο που στη ζωή δεν συναντάς συχνά. Και φυσικά να τηρήσεις τη βασική ανάγκη να γράψεις για μια δημιουργό που ξεχώρισε σε δύσκολους καιρούς και για ένα έργο υπόδειγμα της τέχνης που υπηρετεί τον άνθρωπο και τον διαρκή αγώνα του για μια δίκαιη και ελεύθερη κοινωνία.
Η Αλίντα Δημητρίου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1933 και σπούδασε σκηνοθεσία στη Σχολή Σταυράκου. Πρωτοεμφανίστηκε με το ντοκιμαντέρ “Καρβουνιάρηδες” το 1977 και άφησε πίσω της μια σημαντική εργογραφία από κινηματογραφικές δουλειές. Περίπου πενήντα ντοκιμαντέρ, τα περισσότερα για την τηλεόραση, σε αρκετά από τα οποία πρωταγωνιστούν οι γυναίκες. Ασχολήθηκε με το βιομηχανικό ντοκιμαντέρ για λογαριασμό της ΔΕΗ, έγραψε και μετέφρασε άρθρα σε κινηματογραφικά περιοδικά καθώς και το βιβλίο «Φιλμογραφία Ταινιών Μικρού Μήκους» (1939-1979), ενώ αργότερα το 1992 εξέδωσε το «Λεξικό Ταινιών Μικρού Μήκους». Την πενταετία 1970-1975 και ειδικά στα πρώτα μετα-δικτατορικά χρόνια ασχολήθηκε με τη διοργάνωση κινηματογραφικών προβολών. Με το πολυβραβευμένο “Πουλιά στο Βάλτο” το 2008 ξεκίνησε την τριλογία, η οποία την έκανε γνωστή στο πλατύ κοινό. Την ολοκλήρωσε το 2011 με “Τα κορίτσια της βροχής” ενώ σχεδίαζε καινούριες κινηματογραφικές δουλειές. Για την τριλογία έχουν γραφτεί εξαιρετικές παρουσιάσεις και κριτικές τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.
Από τις στήλες της “Προλεταριακής Σημαίας” μου δόθηκε η ευκαιρία να τις παρουσιάσω και είναι σχετικά εύκολο ο αναγνώστης να τις αναζητήσει στο διαδίκτυο. Η Αλίντα δούλεψε την τριλογία σε δύσκολες συνθήκες, δίχως καμιά οικονομική βοήθεια από κρατικούς ή ιδιωτικούς φορείς, αντιμετωπίζοντας μάλιστα στο τελευταίο διάστημα σοβαρά προβλήματα υγείας. Εργάστηκε για αυτές με νεανικό ενθουσιασμό, γύρισε πολλές περιοχές της Ελλάδας για να συναντήσει τις πρωταγωνίστριες -τα κορίτσια της όπως έλεγε- πάλεψε να τις πείσει να μιλήσουν, οι περισσότερες για πρώτη φορά στον κινηματογραφικό φακό. Έκανε δίχως υπερβολή μια τιτάνια προσπάθεια. Το αποτέλεσμα των τριών ταινιών αποτελεί πολύτιμη παρακαταθήκη για τις νέες γενιές, μια αναμέτρηση με τη λήθη και έναν οδηγό για μελλοντικές απόπειρες νέων κινηματογραφιστών.
Από την πρώτη στιγμή σχεδόν αγκαλιάστηκαν από την αγωνιζόμενη νεολαία, πήραν “θέσεις μάχης” στη σύγχρονη εσωτερική κοινωνική αναμέτρηση, “συνομίλησαν” με τις ανάγκες, τα ερωτήματα, και τα διακυβεύματα του σήμερα. Σε αυτό συνέβαλλαν τόσο οι ίδιες οι ταινίες όσο και η παρουσία της δημιουργού. Η Αλίντα υποστήριξε υποδειγματικά τις ταινίες της, δεν σώπασε ύστερα από το τελικό μοντάζ, δεν αποσύρθηκε, πήρε η ίδια θέση μάχης στο διάστημα που αυτές ξεκίνησαν το ταξίδι τους προς το κοινό. Υπεράσπισε τα “κορίτσια” της, τις ανώνυμες γυναίκες των αγώνων και την αλήθεια που αυτές ανεπιτήδευτα και με δυσκολία κατέθεσαν μπροστά στην κάμερα. Κατά τη γνώμη μου εκτός από τη δύναμη των ίδιων των ταινιών αυτό έπαιξε εξίσου σημαντικό ρόλο. Στις παρουσιάσεις των ταινιών, στις συζητήσεις και στις συνεντεύξεις, η Αλίντα ήταν ένας χείμαρρος, μιλούσε άνετα με τα νεανικά ακροατήρια, μπορούσε με επιτυχία να συνδέει το χθες με το σήμερα, να συμπυκνώνει σε λίγα λόγια απαντήσεις που αναζητά η νέα γενιά. Ειδικά μάλιστα για τη Μεγάλη Δεκαετία, την Αντίσταση και τον Δημοκρατικό Στρατό, η Αλίντα όχι μόνο δεν υποτάχθηκε στο κυρίαρχο ρεύμα των στρογγυλευμάτων αλλά αντιτάχτηκε σθεναρά στους μύθους της εξουσίας και τη συμβιβαστική στάση της κατοπινής επίσημης Αριστεράς. Για όλα αυτά η Αλίντα μίλησε τα τελευταία χρόνια αρκετές φορές, αξιοποιώντας με τον καλύτερο τρόπο το βήμα των συνεντεύξεων που ζητούσαν περιοδικά και εφημερίδες και ο καθένας μπορεί διαβάζοντάς τες να μάθει τις βέβαιες πεποιθήσεις της.
Η Αλίντα Δημητρίου, για όσους την γνώρισαν από κοντά, συζήτησαν μαζί της και συνέκριναν τα λόγια με τη στάση ζωής, υπήρξε υπόδειγμα ενός ανεξάρτητου λαϊκού δημιουργού, στρατευμένου στην υπόθεση της Αριστεράς, του κομμουνιστικού κινήματος και των αγώνων για μια κοινωνία ισότητας και δικαιοσύνης. Όχι βάσει τίτλων, βιογραφικών και εντάξεων αλλά στην ουσία, στην αληθινή ζωή. Πνεύμα ανυπότακτο και αναρχικό, εικονοκλάστης όπως πρέπει να είναι κάθε αριστερός ή κομμουνιστής, συνάμα ευαίσθητη και γεμάτη αμφιβολίες, η Αλίντα σε κέρδιζε αμέσως με την αμεσότητα και τη νεανική της ορμή.
Την Αλίντα τη γνώρισα αργά και την έχασα, τη χάσαμε, νωρίς. Με τίμησε με τη φιλία της και δυστυχώς οι ανάγκες της καθημερινότητας (της χαμοζωής, όπως έλεγε ένας παλιός) και οι αποστάσεις δεν μας έδωσαν την ευκαιρία να μοιραστούμε περισσότερες σκέψεις και ιδέες και να οργανώσουμε και άλλες προβολές των ταινιών της. Για τις οποίες χαίρονταν να μαθαίνει πως γίνονται, εν αγνοία της μάλιστα αρκετές φορές, με μεταγραμμένες κόπιες που πήγαιναν από χέρι σε χέρι σε όλη την Ελλάδα. Η βραχνή ζεστή φωνή της και το νεανικό πείσμα της θα μου λείψει. Είναι από τις απουσίες που όσο και να κυλήσει ο χρόνος δεν μπορούν να αναπληρωθούν...

Δημήτρης Παυλίδης