Το ιστολόγιο της Προλεταριακής Σημαίας παύει να λειτουργεί. Από αυτό το Σαββατοκύριακο συγχωνεύεται με την ιστοσελίδα του ΚΚΕ(μ-λ) σε μια νέα κοινή ιστοσελίδα της οποίας η διεύθυνση θα είναι η http://www.kkeml.gr/.

11 Σεπ 2013

Αίγυπτος: πολιτική αστάθεια και αβεβαιότητα στο ξεκίνημα νέας γεωπολιτικής κρίσης

Ο στρατός στη φάση αυτή δείχνει να κρατά τον έλεγχο της εσωτερικής κατάστασης όχι μόνο με ακραία μέσα και ενέργειες ενάντια στους «Αδελφούς Μουσουλμάνους» (από την ανατροπή του Μόρσι στις 3 του Ιούλη και μέχρι σήμερα έχει ρεύσει αρκετό αίμα στους δρόμους του Καΐρου και άλλων μεγάλων πόλεων της Αιγύπτου), αλλά και με τη φανερή στήριξη της Δύσης και ιδιαίτερα των αμερικάνων ιμπεριαλιστών.
Ο αμερικανός υπουργός Άμυνας από την πρώτη στιγμή δήλωσε ότι οι ΗΠΑ είναι κατά της διακοπής αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας στην Αίγυπτο. «Είχαμε ισχυρές συνεργασίες με την Αίγυπτο για πολλά χρόνια, ξεκινώντας με την ειρηνευτική συνθήκη μεταξύ Ισραήλ και Αιγύπτου για την οποία μεσολάβησαν οι ΗΠΑ το 1979 και που τελικά απέτρεψε το να ξεσπάσει ένας περιφερειακός πόλεμος στην περιοχή», δήλωσε. Και συνέχισε: «Η Αίγυπτος είχε διαδραματίσει έναν υπεύθυνο ρόλο σε αυτό, υπήρξε πολύ υπεύθυνος εταίρος (...) δεν θα συμφωνούν (οι ΗΠΑ) απαραίτητα με τις μορφές της κυβέρνησης, τις δικτατορίες, αλλά… δεν θα θέλαμε να δούμε τη διάλυση μιας (μακροχρόνιας) σχέσης με μια μεγάλη, σημαντική χώρα όπως η Αίγυπτος»!
Κατά συνέπεια, η κίνηση αποφυλάκισης του Μουμπάρακ με το πρόσχημα της επανεκδίκασης των κατηγοριών και η ταυτόχρονη παραπομπή του Μόρσι και άλλων 14 στελεχών της Μουσουλμανικής Αδελφότητας με κατηγορίες για υποκίνηση δολοφονίας διαδηλωτών κάθε άλλο παρά σε συμβολικό επίπεδο κινείται. Συνολικά η προσωρινή κυβέρνηση έχει συλλάβει 75 ανώτερα μέλη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας. Σύμφωνα με την ισχύουσα εκλογική νομοθεσία, πολλοί από την ηγεσία της Αδελφότητας αποκλείονται από τη συμμετοχή στις εκλογές.
Παράλληλα η προσωρινή κυβέρνηση της Αιγύπτου, που σχηματίστηκε από το στρατό, σε μια προσπάθεια παραπέρα νομιμοποίησης έδωσε στη δημοσιότητα κατάλογο από 50 άτομα που θα πρέπει να συντάξουν τροποποιήσεις στο σύνταγμα της χώρας. Στη λεγόμενη «Επιτροπή των πενήντα» στην ουσία δεν υπάρχουν ισλαμιστές. Η Επιτροπή θα πρέπει να ολοκληρώσει τις εργασίες της εντός 60 ημερών. Οι εργασίες της θα αρχίσουν στις 8 Σεπτεμβρίου. Το νέο κείμενο του συντάγματος θα τεθεί σε παλλαϊκό δημοψήφισμα στη συνέχεια.
Έτσι η Αδελφότητα τίθεται ουσιαστικά εκτός νόμου, όπως άλλωστε ήταν και σε όλη τη σύγχρονη ιστορία της Αιγύπτου. Ωστόσο οι κινήσεις αυτές εγείρουν διάφορους «σκεπτικισμούς» στη Δύση με την αιτιολόγηση ότι στις σημερινές συνθήκες μια τέτοια εξέλιξη είναι πιθανό να δημιουργήσει επιπλέον προβλήματα πολιτικής σταθερότητας όχι μόνο στην Αίγυπτο αλλά στην ευρύτερη περιοχή. Αφού οι προοπτικές δημοκρατικής συμμετοχής μηδενίζονται για την Αδελφότητα, αυξάνεται η πιθανότητα να συνεχιστεί και να οξυνθεί ο κύκλος της βίας (όπως συνέβη στην Αλγερία το 1991). Επιπλέον, τα σκληροπυρηνικά μέλη της Αδελφότητας θα αποκτήσουν μεγαλύτερη επιρροή στις μάζες, ενισχύοντας παραπέρα την αντιαμερικανική και γενικότερα την αντιδυτική τάση στην Αίγυπτο.
Από την άλλη, και είναι βέβαιο, η ανοχή του στρατιωτικού κατεστημένου της Αιγύπτου απέναντι στην Αδελφότητα μπορεί να είχε μία και μόνη αιτιολόγηση: την ιδιαίτερη ικανότητα της Αδελφότητας «να ελέγχει το κίνημα στους δρόμους». Αυτό εξηγεί και το γεγονός ότι η Ουάσινγκτον επέλεξε(;) να «παίξει» με την Αδελφότητα (το λεγόμενο πολιτικό Ισλάμ) ως «συνομιλητή» στην Αίγυπτο μετά το ξέσπασμα της «Αραβικής Άνοιξης». Όμως η Αδελφότητα ως κυβέρνηση πλέον και η προσπάθειά της να ισορροπήσει ανάμεσα στην «ικανοποίηση» των ΗΠΑ και τη διατήρηση των δεσμών της με άλλα ισλαμικά κινήματα (όπως η Χαμάς) αποδείχθηκε δύστροπη όχι μόνο για τις ΗΠΑ αλλά και για το αιγυπτιακό κατεστημένο.
Λίγους μήνες πριν ξεκινήσει η αποκαθήλωση του Μόρσι και κατά τη διάρκεια ενός ισλαμικού συνεδρίου στο Κάιρο, ένας από τους υψηλόβαθμους κυβερνητικούς ομιλητές είπε ότι, αν αποτύχει η κυβέρνηση, αυτό θα σήμαινε τη χρεοκοπία του πολιτικού Ισλάμ και όχι μόνο στην Αίγυπτο. Τα λόγια του μπορούν να ερμηνευτούν σήμερα και ως μια «συνταγή» πολιτικής κίνησης από τη μεριά του στρατιωτικού κατεστημένου, που βρήκε σύμφωνους και τους Αμερικανούς. Σίγουρα ο Μόρσι και όσοι τον στήριζαν δεν κρίθηκαν κατάλληλοι πολιτικοί φορείς σε οποιαδήποτε εμπλοκή της Αιγύπτου στα γεωπολιτικά παιχνίδια της περιοχής.
Παρ΄ ότι ο Μόρσι «εκτέθηκε» αρκετά στην περίπτωση της Συρίας με τη θέση ενάντια στον Άσαντ, οι ΗΠΑ συνηγόρησαν στη βίαιη αποπομπή του και παρ΄ όλα τα ρίσκα που συνεπαγόταν αυτή. Και η λογική απάντηση βρίσκεται μάλλον στο όλο πλέγμα σχέσεων που διαρθρώνεται γύρο από αυτό το μόρφωμα που ονομάζεται «πολιτικό Ισλάμ». Το ότι αποτέλεσε, και εξακολουθεί ακόμα να αποτελεί, «εργαλείο» από τους αμερικάνους ιμπεριαλιστές σε πολλές περιπτώσεις δεν αίρει την επισφάλειά του. Οι ωσμώσεις είναι δεδομένες και οι διαφορετικές του εκφράσεις και εκφάνσεις δημιουργούν αντιθέσεις που μπορούν να υπερβούν τα, έτσι κι αλλιώς, επισφαλή όρια ελέγχου του. Κάτι που φάνηκε άλλωστε πολύ καθαρά στη συριακή κρίση.
Ωστόσο το αιγυπτιακό στρατιωτικό και πολιτικό κατεστημένο, πέρα από τις κοινωνικές πιέσεις που συνεχώς αυξάνονται, βρίσκεται αντιμέτωπο και με την ωμή παρέμβαση ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, που αναδεικνύει με δραματικό τρόπο την έκταση των επιχειρούμενων γεωπολιτικών αλλαγών στην περιοχή με πρωταγωνιστές τις ΗΠΑ.
Το ότι η Αίγυπτος είναι πολύ σημαντική για τα αμερικανικά συμφέροντα είναι κάτι παραπάνω από προφανές: από τον έλεγχο της διώρυγας του Σουέζ μέχρι τη συμβολή της στις σχέσεις των Αράβων με το Ισραήλ και την καταπολέμηση του μαχητικού σκέλους του Ισλάμ. Ταυτόχρονα, με το ειδικό βάρος που διαθέτει στον αραβικό κόσμο γενικότερα καθίσταται η επίδρασή της καθοριστική στους συσχετισμούς στο χώρο αυτό.
Σε προηγούμενο άρθρο για την Αίγυπτο με αφορμή τα γεγονότα που προηγήθηκαν και ακολούθησαν την πραξικοπηματική πτώση του Μόρσι γράφαμε: «Η συσχέτιση των εξελίξεων στην Αίγυπτο με τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή είναι φανερή και άμεση. Όπως και η αναζήτηση ρόλου για την άρχουσα τάξη της Αιγύπτου, όποιος και να είναι αυτός, μέσα από ένα άγριο παιχνίδι ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών που θέτει και επαναθέτει το ζήτημα των σφαιρών επιρροής και ξαναμοιράσματος του κόσμου. Σήμερα άλλωστε οι εξελίξεις στη Συρία και η επικράτηση Άσαντ απέναντι στην ένοπλη αντιπολίτευση αναδεικνύουν ακόμη πιο έντονα τη σημασία του ρόλου της Αιγύπτου για τις ΗΠΑ». Τα διαδραματιζόμενα τους τελευταίους μήνες στην Αίγυπτο αποκτούν μια πληρέστερη βάση ερμηνείας στο πλαίσιο των σημερινών εξελίξεων.
Οι δραματικές εξελίξεις στην περιοχή τη Α. Μεσογείου με επίκεντρο τη Συρία (παρ)οξύνουν τους όρους του ιμπεριαλιστικού παιχνιδιού και επιβάλλουν την αναγκαστική διάταξη των επιμέρους συντελεστών (κρατών) στους κανόνες και τις επιλογές που ορίζουν τα ιδιαίτερα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα. Η αναπόφευκτη εμπλοκή της Αιγύπτου (ακόμα και μερικώς ουδετεροποιημένη), με βάση τα μέχρι στιγμής δεδομένα, την κατατάσσει στις χώρες «κλειδιά» των εξελίξεων και στενά συνδεμένη στο αμερικανικό άρμα.

Χ.Β.