ΣΥΡΙΑ Μαίνεται ο ανταγωνισμός των ιμπεριαλιστών στο έδαφος της Συρίας Απειλή ευρύτερης ανάφλεξης στην περιοχή Επιτακτική ανάγκη η αντιιμπεριαλιστική πάλη των λαών!

Του Τ.Σ.

Σε μια χωρίς προηγούμενο, όσον αφορά τα τελευταία χρόνια, πολύπλοκη, επικίνδυνη και απρόβλεπτη σύγκρουση μεταξύ ιμπεριαλιστικών χωρών και περιφερειακών παιχτών εξελίσσεται η «συριακή κρίση» που έχει μπλέξει αξεδιάλυτα πια τους εσωτερικούς με τους εξωτερικούς όρους τροφοδότησής της και που ήδη απειλεί να βυθίσει στη δίνη της όλη την ευρύτερη περιοχή, τις χώρες και τους λαούς που κατοικούν σε αυτήν. Και σ’ αυτό δεν εξαιρείται ούτε ο ελληνικός λαός.

Τα παγκόσμια αδιέξοδα και ο γόρδιος δεσμός της Συρίας

Σ’ αυτό συνηγορεί πρώτα και κύρια το παγκόσμιο φόντο που επιδεινώνεται και που δείχνει να συσσωρεύει σημαντικές παραμέτρους των αδιεξόδων αλλά και των τάσεών του στην περιοχή με επίκεντρο τη Συρία. Γιατί η παγκόσμια κρίση του ιμπεριαλιστικού συστήματος, εάν στη μια της πλευρά ενσωματώνει την επίθεση ενάντια στους λαούς, εκτοξεύοντάς την στα ύψη, στην άλλη της πλευρά τροφοδοτείται αλλά και τροφοδοτεί τον παγκόσμιο ανταγωνισμό για αγορές και κυριαρχία. Μάλιστα, η επίθεση ενάντια στους λαούς, στενεύοντας με τη σειρά της τις ήδη στενεμένες αγορές, δυναμώνει με αυτόν τον τρόπο την πανταχού παρούσα τάση των ιμπεριαλιστικών χωρών (με πρώτες τις ΗΠΑ) να αναζητούν στην πολιτικοστρατιωτική διάσταση την απάντηση που αδυνατούν να δώσουν με «οικονομικούς όρους» στο μέγα ζήτημα των αγορών. Αυτή η γενική τάση «εξειδικεύεται» στη συριακή κρίση με τη συνεχή διολίσθηση προς το στρατιωτικό τρόπο αντιμετώπισής της. Που θα εκπληρώσει το στόχο της ανατροπής-ελέγχου των καθεστώτων σε Συρία και Ιράν και που θα τους καθιστά κυρίαρχους σε μια ζωτική περιοχή για τα γεωστρατηγικά τους σχέδια.
Από την άλλη, η «εξειδίκευση» αυτής της τάσης στο συριακό ζήτημα συναντά μια σειρά περιορισμούς-όρια που υπήρχαν ή και διαμορφώθηκαν στην πορεία. Κύριος και καίριος περιορισμός είναι η εμπλοκή της Ρωσίας και της Κίνας στην κρίση. Εχοντας διδαχτεί και οι δύο από την πρόσφατη επέμβαση των Δυτικών (πλην Γερμανίας) στη Λιβύη, ειδικά η Ρωσία προσπαθεί σε όλους τους τόνους και με όλους τους τρόπους να καταστήσει σαφές πως δεν θα αποδεχτεί λύση ενάντιά της. Ετσι, η αναβάθμιση του πολεμικού της στόλου που αγκυροβολεί στην Ταρσό της Συρίας ήταν απάντηση στη συσσώρευση (τρία τον αριθμό) αεροπλανοφόρων των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο αλλά και υπογράμμιση της θέλησής της να έχει ρόλο στο «αύριο» της Συρίας. Μάλιστα, σε πολιτικο-διπλωματικό επίπεδο, αντιλαμβανόμενη πως ήταν ενάντιά της, εδώ και ένα διάστημα έχει μετατοπιστεί από μια προηγούμενη τακτική «άκαμπτης» στήριξης στον Ασαντ. Πιέζει το καθεστώς και γενικότερα προσπαθεί να διαμορφώσει όρους συνεννόησης του καθεστώτος με πλευρές των αντιπολιτευομένων σε μια κατεύθυνση «ομαλής μετάβασης» χωρίς τον Ασαντ, τέτοια που θα διασφαλίζει τα συμφέροντά της στη περιοχή. Μόνο που μάλλον είναι αργά για κάτι τέτοιο…
Στο ίδιο φόντο καταγράφονται οι αγωνιώδεις προσπάθειες των ευρωπαίων ιμπεριαλιστών να αποκτήσουν ρόλο και θέση στο μεγάλο παιχνίδι της Μέσης Ανατολής, γνωρίζοντας (ίσως γι' αυτό ακριβώς) τις περιορισμένες σε σχέση με τις ΗΠΑ δυνατότητές τους αλλά και πιεζόμενες από τον ανταγωνισμό ΗΠΑ-Ρωσίας που τις παραμερίζει γεωστρατηγικά. Δεν είναι τυχαίο που ο γερμανικός ιμπεριαλισμός, έχοντας βγάλει και αυτός τα συμπεράσματά του από τη στάση του στη Λιβύη, στην τωρινή κρίση συμμετέχει και αυτός, προσφέροντας μαζί με την Αγγλία και τη Γαλλία (και τις ΗΠΑ φυσικά) αφειδώς χρήματα, όπλα και πληροφορίες στο λεγόμενο Ελεύθερο Συριακό Στρατό. Βέβαια η συριακή κρίση δεν είναι μια οποιαδήποτε κρίση και όσο περνάει ο καιρός οι ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές κατανοούν ή θα αναγκαστούν να κατανοήσουν πως μια επέμβαση με τους όρους που έχουν συσσωρευτεί μάλλον τους ξεπερνάει σαν μέσα και δυνατότητες. Η τωρινή «αυτοσυγκράτηση» της ηγεσίας του γαλλικού ιμπεριαλισμού, που διαδέχτηκε τη φόρα που είχε πάρει μετά τη Λιβύη, δείχνει πολλά από αυτή την άποψη.
Συνοψίζοντας, νομίζουμε πως, προς το παρόν και πιθανόν μέχρι τις αμερικανικές εκλογές, οι ΗΠΑ επιλέγουν την «έμμεση» εμπλοκή-επέμβαση στη Συρία. Πολιτικά προσπαθούν να ελέγξουν το Συριακό Εθνικό Συμβούλιο, στήνουν δεσμούς και σχέσεις με «επιφανείς» αντικαθεστωτικούς (π.χ. με τον πρώην ταξίαρχο του συριακού στρατού Μανάφ Τλας, που έχει διασυνδέσεις και με τις αντιδραστικές μοναρχίες του Περσικού κόλπου), ενώ έχουν ανοιχτά κανάλια επικοινωνίας και με τη διάσπαση του ΣΕΣ, το «Συμβούλιο για τη Συριακή Επανάσταση». Στρατιωτικά, με την αδρή χρηματοδότηση και στήριξη σε άψυχο («μη φονικό εξοπλισμό» - sic!) και έμψυχο υλικό (πράκτορες της CIA κ.λπ.) του Ελεύθερου Συριακού Στρατού. Δεν είναι τυχαίο πως η κοινή επιχειρησιακή στρατιωτική βάση που έχει στήσει η Τουρκία με τη βοήθεια του Κατάρ βρίσκεται στην περιοχή των Αδάνων, όπου επίσης βρίσκεται και η μεγάλη αμερικανική βάση του Ιντσιρλίκ. Ταυτόχρονα, και επειδή η Ουάσιγκτον γνωρίζει από πρώτο χέρι πως… δεν γνωρίζει αρκετά καλά την κατάσταση των αντιπολιτευόμενων ομάδων στο εσωτερικό της Συρίας, ενώ βλέπει και τα σημάδια των αντιπαραθέσεων-πολυδιάσπασής τους, και με προφανή στόχο να τις αξιολογήσει και να τις καθοδηγήσει-ελέγξει , οι πράκτορές της που δρουν στο συριακό έδαφος έχουν και αυτή τη βρόμικη δουλειά να επιτελέσουν μαζί με τις υπόλοιπες. Ενώ μέσω και του ψυχολογικού πολέμου προσπαθούν να ενδυναμώσουν τις τάσεις αποσκίρτησης αξιωματούχων του καθεστώτος αλλά και να πλήξουν το «αξιόμαχο» του συριακού στρατού, διασπείροντας ψευδείς ειδήσεις. Οι ΗΠΑ αντιλαμβάνονται βέβαια πως αυτή τους η επιλογή δεν δίνει γρήγορες λύσεις, ενώ και οι τελευταίες εναλλαγές της πολεμικής κατάστασης στο εσωτερικό της Συρίας (εκεί που ο στρατός της Συρίας παρουσιαζόταν έτοιμος να νικηθεί στο Χαλέπι, πέρασε σε μαζική αντεπίθεση, αναγκάζοντας τους αντικαθεστωτικούς να αναδιπλωθούν) δείχνουν τα όρια που έχει αυτή η επιλογή. Και που θα τις αναγκάσει σύντομα να ξαναμετρήσουν τα δεδομένα.
Η τελευταία μάλιστα δήλωση του Ομπάμα πως οι ΗΠΑ θα επέμβουν εάν η συριακή ηγεσία κάνει χρήση των χημικών και βιολογικών όπλων που διαθέτει, εκτός του ότι θύμισε σε όλους το αιματοβαμμένο ανέκδοτο για τα όπλα μαζικής καταστροφής που είχε ο Σαντάμ (και που αποτέλεσαν το φύλλο συκής της επέμβασης το 2003), δείχνει την κρισιμότητα της φάσης που έχει ήδη ανοίξει στη Μέση Ανατολή και το ότι κανένα ενδεχόμενο, ακόμα και το πιο τυχοδιωκτικό, δεν μπορεί να αποκλειστεί.

Σημαντική για να αγνοηθεί, μεγάλη για να γίνει εύκολη λεία

Στην περίπλοκη και επικίνδυνη κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στο πεδίο των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών στο έδαφος της Συρίας συνηγορεί και το ίδιο το γεγονός πως η Συρία δεν είναι ούτε του μεγέθους ούτε των χαρακτηριστικών της Λιβύης. Οπότε, όσο δύσκολο είναι να «αφεθεί στη τύχη της» άλλο τόσο καθίσταται δύσκολη (αλλά όχι αδύνατη) μια ανοιχτού τύπου επέμβαση των δυτικών ιμπεριαλιστών. Γενικότερα το καθεστώς δεν είναι απλώς ένας χάρτινος πύργος προς κατάρρευση. Το καθεστώς των Ασαντ μπορεί να στηρίχθηκε στις μειονότητες των αλεβιτών (από τις οποίες προέρχονταν και οι ίδιοι), των σιιτών, των χριστιανών και των δρούζων, όμως παράλληλα διαμόρφωσε και σημαντική βάση στήριξης στη σουνιτική εμπορική τάξη και σε μεγάλα τμήματα της επιχειρηματικής ελίτ μέσω της αντιλαϊκής πολιτικής που ακολούθησε τα τελευταία χρόνια. Ετσι, από τη μια οι θρησκευτικές μειονότητες στηρίζουν το καθεστώς φοβούμενες ρεβανσισμό και πογκρόμ από τους αντικαθεστωτικούς που ανήκουν στο σουνιτικό δόγμα, ενώ τα μικρομεσαία αστικά στρώματα της συριακής κοινωνίας τα φοβίζουν οι ακραίες ισλαμιστικές ομάδες που δρουν στο πλαίσιο της αντιπολίτευσης (Αλ Κάιντα, σουνίτες σαλαφιστές). Ταυτόχρονα, οι αντιπαλότητες μεταξύ των αντιπολιτευόμενων ομάδων και οι εξτρεμιστικές φράξιες που δρουν στο εσωτερικό της συριακής αντιπολίτευσης υπογραμμίζουν πως η «επόμενη μέρα» στη Συρία δεν θα είναι εύκολα ελέγξιμη και αυτό επιτείνει τους προβληματισμούς των δυτικών οπαδών της επέμβασης.
Βέβαια δεν μπορούμε παρά να αναγνωρίσουμε πως το θρησκευτικό πέπλο με το οποίο σκεπάζονται όλο και περισσότερο οι αντιθέσεις και οι άγριες συγκρούσεις που λαμβάνουν χώρα στη συριακή επικράτεια, ειδικά όταν η σουνιτική πλειοψηφία νιώθει πως της αντιστοιχούν πολύ περισσότερα στο επίπεδο διακυβέρνησης της χώρας, είναι ατού -τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα- στα χέρια των δυνάμεων που θέλουν να ανατρέψουν τον Ασαντ.

Μέση Ανατολή: καζάνι που βράζει

Αυτή την κατάσταση συμπληρώνει και τροφοδοτεί το επίσης σημαντικό γεγονός πως η ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, Βόρειας Αφρικής και Ανατολικής Μεσογείου είναι εμποτισμένη στη ρευστότητα, πράγμα που κάνει ακόμα πιο δύσκολες και επίφοβες τις κινήσεις και τους σχεδιασμούς τόσο των ιμπεριαλιστών όσο και των περιφερειακών παικτών. Αλλά και αντίστροφα, η συριακή κρίση τροφοδοτεί την ευρύτερη αστάθεια και αναταράσσει τις ήδη εύθραυστες ισορροπίες της περιοχής.
Ενδεικτικό είναι από αυτή την άποψη το αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει η τακτική της τούρκικης ηγεσίας. Εχοντας επιλέξει από ένα σημείο και πέρα την ανάδειξη των περιφερειακών της φιλοδοξιών μέσα από την αντιπαράθεση στο καθεστώς Ασαντ, συνέβαλε με αυτό τον τρόπο στην κουρδική αφύπνιση που αποτελεί διαρκή παράγοντα αστάθειας του κράτους της Τουρκίας. Οταν αρνήθηκε να συνεισφέρει στην επιχείρηση των προθύμων ενάντια στο Ιράκ, ένας από τους βασικούς αν όχι ο βασικότερος λόγος ήταν η πρόβλεψή της (που επιβεβαιώθηκε) πως μέσα από αυτή τη διαδικασία θα προκύψει ένα περισσότερο ή λιγότερο αυτονομημένο Ιρακινό Κουρδιστάν στο νοτιοανατολικό άκρο των συνόρων της. Τώρα, συμμετέχοντας στο πλευρό των ΗΠΑ, βρίσκεται μπροστά στο ίδιο ενδεχόμενο, δηλαδή, με τη δημιουργία ενός Συριακού Κουρδιστάν στη Βόρεια Συρία, που θα έχει κοινά σύνορα με το Ιρακινό Κουρδιστάν και με τον εμφανή πια κίνδυνο αυτή η εξέλιξη να αποτελέσει έναν πόλο έλξης για τη διεκδίκηση από τα είκοσι εκατομμύρια Κούρδους που ζουν στην Τουρκία της εθνικής ενοποίησης με τους Κούρδους του Ιράκ και της Συρίας. Μάλιστα ο Ασαντ, προκειμένου να διασώσει το καθεστώς του, απάντησε στην εμπλοκή της Τουρκίας με την απόσυρση των στρατευμάτων του από τα τμήματα της Βόρειας Συρίας, τα οποία πια ελέγχει στρατιωτικά αλλά και διοικητικά το νεοδημιουργημένο Κουρδικό Εθνικό Συμβούλιο. Ενώ παράλληλα επέτρεψε στο PKK να ανασυστήσει τις βάσεις εξόρμησής του στην περιοχή, που είχαν κλείσει από την εποχή της καταδίωξης και σύλληψης του Οτσαλάν.
Ενδεικτικό επίσης της λειτουργίας των χωρών της περιοχής σαν συγκοινωνούντων δοχείων είναι η «εξαγωγή» της θρησκευτικής διάστασης που έχει πάρει η σύγκρουση στο εσωτερικό της Συρίας (σουνίτες από τη μια, σιίτες και αλεβίτες από την άλλη). Ηδη έχουμε σε εξέλιξη την κρίση στη Βυρηττό, όπου η σιιτική Χετζμπολάχ, που είναι και κυβερνητικός εταίρος και έχει σχέσεις με το καθεστώς Ασαντ, συγκρούεται με μια σημαντική σουνιτική ομάδα του Λιβάνου που έχει αναθαρρήσει από την προοπτική ανατροπής του Ασαντ. Ενώ και στο νότο της Αραβικής Χερσονήσου, στη μερικώς στρατιωτικοποιημένη, από τη συμφωνία Αιγύπτου – Ισραήλ το 1979, Χερσόνησο του Σινά, η πρόσφατη επίθεση σουνιτών-σαλαφιστών σε αιγυπτιακά φυλάκια και ο θάνατος αιγύπτιων στρατιωτών αναστάτωσε Αίγυπτο, Ισραήλ και Χαμάς. Και βέβαια, παρά το γεγονός πως η επίθεση χρησιμοποιήθηκε τελικά από τον πρόεδρο της Αιγύπτου για το ξήλωμα της παλιάς στρατιωτικής ηγεσίας, η είσοδος μετά από δεκαετίες τεθωρακισμένων στη Χερσόνησο δεν είναι και από αυτές τις κινήσεις που η ισραηλινή ηγεσία βλέπει με καλό μάτι.
Σε όλα αυτά ας προστεθούν η συνεχής αναμόχλευση από το Ισραήλ της αναγκαιότητας να χτυπήσει τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, που πριμοδοτείται από τμήματα του αμερικανικού ιμπεριαλισμού που δεν συμφωνούν με την έως τώρα τακτική του Ομπάμα. Οι κινήσεις του Ιράν για τη στήριξη μιας αντιθετικής προς τη Δύση λύσης της συριακής κρίσης είτε μέσω της συνόδου που πρόσφατα συγκάλεσε στην Τεχεράνη είτε μέσω του Κινήματος των Αδεσμεύτων. Το σχέδιο ενοποίησης των έξι μοναρχιών του Κόλπου που παρουσίασε η Σαουδική Αραβία για την αντιμετώπιση των κοινωνικών εκρήξεων (!) και της γενικότερης αστάθειας στην περιοχή (!) και που, ανεξάρτητα από το γεγονός πως δεν είναι εύκολο να προχωρήσει, αναδεικνύει τα ζητήματα που έχουν τεθεί για όλα τα εκεί καθεστώτα.

Τα χειρότερα είναι μπροστά μας. Να τα αντιπαλέψουμε!

Οπως λοιπόν μπορεί να διαπιστώσει κανείς, η κατάσταση όπως διαμορφώνεται κάθε άλλο παρά επιδέχεται εύκολες «λύσεις». Τα υλικά μιας ευρύτερης ανάφλεξης υπάρχουν και συσσωρεύονται ώρα με την ώρα στην περιοχή. Μέσα σε αυτό το κουβάρι των αντιθέσεων και των ανταγωνισμών, οι λαοί της περιοχής δεν μπορούν να βρουν την άκρη στοιχισμένοι στο πλευρό του ενός ή του άλλου ιμπεριαλιστή, ούτε να γίνουν συνήγοροι των αντιδραστικών καθεστώτων. Αλλά οικοδομώντας αντιιμπεριαλιστικό κίνημα αλληλεγγύης μεταξύ τους, με βασικό σκοπό την αποτροπή της ιμπεριαλιστικής επέμβασης στη Συρία και στην ευρύτερη περιοχή, στην κατεύθυνση της αποτίναξης συνολικά της ιμπεριαλιστικής επικυριαρχίας.
Οι εργαζόμενοι στη χώρα μας, ο ελληνικός λαός έχει μερτικό σ’ αυτή την προσπάθεια. Γιατί τον αφορά άμεσα. Γιατί η αστική «μας» τάξη έχει ήδη μπλέξει το λαό και τη χώρα σ’ αυτό το αιματοβαμμένο σκηνικό που στήνεται. Με τις βάσεις να λειτουργούν σαν προγεφύρωμα των αμερικανικών στρατευμάτων αλλά και με τη «στρατηγική» (!) συμμαχία με το κράτος-δολοφόνο της περιοχής, το Ισραήλ. Διαφορετικά θα μοιραστεί τις συνέπειες…