του Τάσου Σαπουνά
Είναι ολοφάνερο πια πως, κάθε μέρα που περνάει, η Συρία μετατρέπεται σε σάκο ενός άγριου ιμπεριαλιστικού μποξ μεταξύ «Δύσης» και «Ανατολής», που καμιά σχέση δεν έχει με τον αγώνα των απλών ανθρώπων και της νεολαίας της χώρας αυτής ενάντια στο καταπιεστικό μπααθικό καθεστώς του υιού Ασαντ. Από αυτή την άποψη, όχι μόνο δεν πρέπει να μας αγγίζουν αλλά και να είμαστε καχύποπτοι με τα κροκοδείλια δάκρυα των δυτικών ιμπεριαλιστών, της Τουρκίας, των αιματοβαμμένων μοναρχιών του Κόλπου για το συριακό λαό. Αλλά ούτε επιτρέπεται για κάθε προοδευτικό άνθρωπο η επίδειξη έστω και της πιο μικρής ανοχής απέναντι στο αντιδραστικό συριακό καθεστώς. Την καθόλου τυχαία απόφαση, στα τέλη του Γενάρη, του Αραβικού Συνδέσμου να αναστείλει την αποστολή παρατηρητών στη Συρία ακολούθησε μια συντονισμένη δημιουργία κλίματος από ΗΠΑ και Γαλλία με φρασεολογία ανάλογη της προετοιμασίας της επέμβασης στη Λιβύη («το συριακό καθεστώς βαρύνουν εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας» δήλωσε ο εκπρόσωπος του γαλλικού ΥΠΕΞ). Στη δημιουργία αυτού του κλίματος δείχνει να συμβάλλουν και οι επανειλημμένες αναφορές στο ότι στη Συρία διεξάγεται εμφύλιος, γεγονός που δεν επιβεβαιωνόταν από τις πιο σοβαρές πηγές και που πάντως απείχε από το να αποτυπώνει σωστά την κατάσταση στο εσωτερικό της Συρίας. Με στόχο την απόσπαση από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ μιας απόφασης που θα άνοιγε το δρόμο αλλά και θα νομιμοποιούσε την άμεση και ενεργό εμπλοκή των αμερικάνων και ευρωπαίων ιμπεριαλιστών στις συριακές υποθέσεις. Στην κατεύθυνση της πίεσης οι δυτικοί πρόβαλαν πως από την προς ψήφιση απόφαση είχαν απαλείψει τα σημεία εκείνα που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε επέμβαση στη Συρία. «Ξεχνώντας» να αναφέρουν πως η Ρωσία είχε κάνει σαφές πως δεν θα δεχόταν ένα ψήφισμα που εμπεριείχε με οποιονδήποτε τρόπο ανάμειξη στα εσωτερικά της Συρίας. Και αυτό το ψήφισμα προέβλεπε την αντικατάσταση του Ασαντ από τον αντιπρόεδρό του και το σχηματισμό προσωρινής κυβέρνησης που θα οδηγούσε τη χώρα σε εκλογές. Επίσης την ίδια ημέρα της συζήτησης του επίμαχου ψηφίσματος έβγαιναν αδιασταύρωτες ειδήσεις για μεγάλες σφαγές στην πόλη Χαμά από το καθεστώς. Να σημειώσουμε πως, ασχέτως του μεγέθους της, η καταστολή και οι δολοφονίες έγιναν κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων για την επέτειο των τριάντα χρόνων (2 του Φλεβάρη του 1982) από την καταστολή της εξέγερσης και τη σφαγή είκοσι χιλιάδων από τα στρατεύματα του πατέρα του σημερινού προέδρου, Χαφέζ Αλ Ασαντ.
Η οργισμένη λοιπόν δυτική αντίδραση στο ηχηρό αλλά αναμενόμενο βέτο της Ρωσίας και της Κίνας αφορά λιγότερο τη δυσφορία των Δυτικών, μιας και είναι ερώτημα εάν περίμεναν από τη Ρωσία μια στάση ανάλογη με αυτή που είχε κρατήσει στη Λιβύη. Αλλωστε το άυσιαστικό ρώσικο «βέτο» είχε ειπωθεί… διά της θαλασσίας οδού. Με την κάθοδο του ρώσικου αεροπλανοφόρου «Ναύαρχος Κουζνέτσοφ» και του ανθυποβρυχιακού «Ναύαρχος Τσαμπανένκο» στη Μεσόγειο. Αλλά και με την αποστολή μιας ρώσικης φρεγάτας στο συριακό αγκυροβόλιο στην Ταρσό (για την οποία προχωρούν οι συνομιλίες να γίνει ρωσική ναυτική βάση). Η «οργή» αφορά περισσότερο μια προετοιμασμένη αντίδραση ώστε να «νομιμοποιηθεί» η διαδικασία συγκρότησης γύρω από ΗΠΑ-Γαλλία ενός μπλοκ «προθύμων» που να παρέμβει πιο ενεργά στα τεκταινόμενα στην περιοχή, αυξάνοντας τους εκβιασμούς και την πίεση προς το συριακό καθεστώς (κυρώσεις, απαγόρευση πτήσεων κ.λπ. που έχουν τεθεί εδώ και καιρό από τους Δυτικούς στο τραπέζι). Ετσι, την περασμένη Τρίτη 7 του Φλεβάρη και ενώ ο ρώσος ΥΠΕΞ βρισκόταν στη Δαμασκό για συνομιλίες με τον Ασαντ, ήταν η σειρά της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Αγγλίας, της Ολλανδίας και της Ισπανίας να ανακαλέσουν τους πρεσβευτές τους από τη Συρία (οι ΗΠΑ τους είχαν ανακαλέσει ήδη από την προηγούμενη ημέρα). Ταυτόχρονα το ίδιο έπραξαν και οι έξι μοναρχίες του Κόλπου (Μπαχρέιν, Κουβέιτ, Ομάν, Κατάρ, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Σαουδική Αραβία) που συγκροτούν το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου (αυτό που αιματοκύλησε την εξέγερση στο Μπαχρέιν). Στο ίδιο κλίμα η Γερμανία συνέλαβε, όπως ανακοίνωσε, δύο σύρους κατασκόπους, ενώ και η Τουρκία δήλωνε «παρών» και έτοιμη να αναλάβει μια νέα πρωτοβουλία «με χώρες που υποστηρίζουν το λαό και όχι τη συριακή κυβέρνηση».
Οι ΗΠΑ, λοιπόν, χωρίς αυτή τη στιγμή να θέλουν να επιχειρήσουν άμεσα μια επέμβαση στη Συρία, αντιλαμβανόμενοι ότι αυτή η κίνηση -και με δεδομένη τη στάση της Ρωσίας- ανοίγει περισσότερα ζητήματα από αυτά που θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν, κινούνται στην κατεύθυνση μιας συντονισμένης πίεσης και εκβιασμών προς τη Συρία, που ενθαρρύνει την αντικαθεστωτική δράση στο εσωτερικό της χώρας αλλά και βάζει διλήμματα προσανατολισμού και στάσης σε παράγοντες του καθεστώτος. Στον ίδιο καμβά η Γαλλία που, μετά τη Λιβύη και έχοντας γνώση αλλά και κανάλια επαφής με δυνάμεις στη Συρία (η Συρία ήταν αποικία της Γαλλίας μέχρι το 1946), προσπαθεί να χρησιμοποιήσει την πολιτικοστρατιωτική της δυνατότητα για το πλασάρισμά της στην παγκόσμια αναδιάταξη δυνάμεων που συντελείται αυτή την περίοδο. Ενώ και η Γερμανία δεν θέλει να μείνει απ’ έξω αυτή τη φορά έστω και αν το ζήτημα αυτή τη στιγμή δεν αφορά στρατιωτική επέμβαση… Η Τουρκία, που εδώ και καιρό δεν κρύβει τις φιλοδοξίες της, φαίνεται πως δέχεται να χρησιμοποιηθεί σαν τοπική «βάση στήριξης» των σχεδιασμών της Ουάσιγκτον, με αντάλλαγμα την αναβάθμιση του περιφερειακού της ρόλου και θέσης. Γι’ αυτό και εκτός των άλλων «φιλοξενεί» και το ελεγχόμενο από τους ιμπεριαλιστές Εθνικό Συριακό Συμβούλιο το οποίο «μασάει τα λόγια του» όσον αφορά την αποδοχή ή όχι μιας ξένης επέμβασης στη Συρία.
Ο ρώσικος ιμπεριαλισμός, με το βέτο του, υπογραμμίζει προς κάθε κατεύθυνση πως τα όρια και οι ανοχές του έχουν εξαντληθεί. Γνωρίζει πως αυτή η κίνηση πιθανόν να δημιουργούσε μια επανασυσπείρωση των Δυτικών και πως αυτό αντιβαίνει μια από τις παραμέτρους της ρώσικης εξωτερικής πολιτικής: την πριμοδότηση των υπαρκτών αντιθέσεων και τη δημιουργία ρήξεων στο δυτικό στρατόπεδο. Ωστόσο, πέρα από το «μάθημα» που πήρε από τη μεσοβέζικη στάση που κράτησε στη Λιβύη (και για την οποία υπήρξε εσωτερική διάσταση μεταξύ Πούτιν-Μεντβιέντεφ), τα ζητήματα που διακυβεύονται στη περίπτωση της Συρίας είναι πολλά. Εχοντας πολιτικοστρατιωτικούς δεσμούς με το συριακό καθεστώς από την εποχή της Σοβιετικής Ενωσης, η Συρία αυτή τη στιγμή αποτελεί τη μοναδική χώρα που μπορεί να προσφέρει στη Ρωσία αγκυροβόλιο στη θάλασσα της Μεσογείου και μάλιστα σε μια κρίσιμη γεωπολιτικά και ενεργειακά περιοχή. Ακόμα η Συρία όπως και το Ιράν (που επίσης πιέζεται ισχυρά από τους Δυτικούς) «σπάνε» την αλυσίδα περικύκλωσής τους από τις ΗΠΑ που ξεκινά από τις Βαλτικές και περνώντας από την κεντρική και νότια Ευρώπη συνεχίζει με την Τουρκία για να φτάσει στο Αφγανιστάν. Και μπορεί την τελευταία δεκαετία να έσπασαν ή να ράγισαν και άλλοι κρίκοι αυτής της αλυσίδας στην άμεση περιφέρεια της Συρίας (πόλεμος με Γεωργία, αλλαγή στάσης Ουκρανίας κ.λπ.), αλλά γνωρίζει πως τίποτα δεν έχει σταθεροποιηθεί. Πολύ περισσότερο που το τελευταίο διάστημα έχουν εντατικοποιηθεί οι αμερικανικές κινήσεις για την προώθηση της αντιπυραυλικής ασπίδας.
Σ’ αυτή τη ζοφερή κατάσταση, με τις σφαγές στις οποίες επιδίδεται το καθεστώς να συνεχίζονται και τους ιμπεριαλιστές να συγκρούονται για τον έλεγχο της χώρας, η μόνη ελπιδοφόρα είδηση είναι πως τμήματα των εξεγερμένων θέτουν σαν μια από τις αδιαπραγμάτευτες κατευθύνσεις τους την αντίθεση σε κάθε ξένη επέμβαση, αντιπαλεύοντας ταυτόχρονα και κάθε θρησκευτικό διαχωρισμό.
