Με δεδομένη αυτή την πρωτόγνωρη άθλια κατάσταση, η κυβέρνηση τις προηγούμενες μέρες προσυπέγραψε το πετρελαϊκό εμπάργκο της ΕΕ στο Ιράν, από το οποίο Ιράν η χώρα μας προμηθεύεται σχετικά φτηνότερο πετρέλαιο και με πίστωση.
Έτσι από την 1η Ιουλίου, αν η κατάσταση δεν αναθεωρηθεί από τ’ αφεντικά της ΕΕ, η χώρα μας υποχρεούται, παρά το οικονομικό της χάλι, να πάει σε πιο ακριβούς προμηθευτές πετρελαίου σε ό,τι αφορά ένα σημαντικό τμήμα των αναγκών της. Σε προμηθευτές της αρεσκείας των ιμπεριαλιστών, με άμεσα προτεινόμενους τους κατακτητές του φυσικού πλούτου της Λιβύης. Άλλωστε, η αστική τάξη διέθεσε το έδαφος της χώρας μας για να επιβάλουν με τα βομβαρδιστικά τους οι Αγγλογάλλοι και Αμερικάνοι ιμπεριαλιστές τον έλεγχό τους στη Λιβύη, το λιγότερο τώρα είναι να αποδεχθεί να γίνει και πελάτης των πολυεθνικών της Δύσης που ήδη παρά το ρήμαγμα της Λιβύης τα έχουν έστω όπως όπως κανονίσει στη λεηλασία του φυσικού της πλούτου.
Το εμπάργκο στο Ιράν
Τους τελευταίους δύο μήνες το θερμόμετρο στην αντιπαράθεση της Δύσης με το Ιράν είναι στο κόκκινο, όταν μετά τις δολοφονίες κορυφαίων πυρηνικών επιστημόνων και στελεχών του ιρανικού καθεστώτος περάσαμε στις ανοιχτές απειλές για στρατιωτική επέμβαση από τη Δύση και στις απειλές του Ιράν να κλείσει τα στενά του Ορμούζ.
Όλο αυτό το διάστημα η διεθνής τιμή του πετρελαίου έφτασε και ξεπέρασε τα 100 δολάρια το βαρέλι, ενώ το εμπάργκο της ΕΕ, εφόσον τελικά επιβληθεί, θα καταφέρει να κρατά τις τιμές ψηλά παρ' ότι η προβλεπόμενη ύφεση για το 2012, αν αφήνονταν να λειτουργήσει με «οικονομικούς» όρους, θα τις έριχνε σημαντικά, αν όχι στα τάρταρα.
Βέβαια, οι υψηλές τιμές του πετρελαίου επιδεινώνουν την ύφεση και την αστάθεια και αυτό κανείς δεν το θέλει, όμως οι ισχυροί παίχτες του ιμπεριαλιστικού ανταγωνισμού αυτό που θέλουν πρώτα ο καθένας για τον εαυτό του είναι να έχουν τον έλεγχο των εξελίξεων. Εφ' όσον βέβαια μπορεί να υπάρχει αυτός ο έλεγχος, γιατί από ένα σημείο και μετά...
Έτσι στο ετήσιο διάγγελμά του ο Ομπάμα λέει ότι δεν εξαντλήθηκαν ακόμη οι δυνατότητες ειρηνικής επίλυσης με το Ιράν και προεκλογικά δουλεύει την ενίσχυση της παραγωγής ενέργειας στο έδαφος των ΗΠΑ, όχι μόνο της πράσινης. Άλλωστε πολλοί ισχυρίζονται ότι σε προεκλογική χρονιά είναι δύσκολο το ξεκίνημα ενός τέτοιου πολέμου. Όμως το πολεμικό σενάριο όχι απλά μένει ανοικτό, μα η ένταση παγιώνεται συσσωρεύοντας ολοένα και πιο επικίνδυνους όρους και μια ανάλογη διάταξη των δυνάμεων στην ευρύτερη περιοχή.
Η ευρύτερη γεωπολιτική σύγκρουση και οι δρόμοι της ενέργειας προς την ΕΕ
Η πτώση της ζήτησης, ιδιαίτερα μετά τον χειμώνα, η νέα κατάσταση στη Λιβύη, είναι όπως αναφέραμε δεδομένα που καθιστούν σχετικά εύκολο το εμπάργκο της ΕΕ στο Ιράν, έστω και αν προστεθούν σημαντικά προβλήματα σε Ισπανία, Ιταλία και ιδιαίτερα στην Ελλάδα, που αποτελούν βασικούς καταναλωτές ιρανικού πετρελαίου. Παρ' όλα αυτά η κατάσταση θα επανεξεταστεί την 1η Μάη. Αλλά και από την πλευρά του Ιράν οι απώλειες μπορούν να αντικατασταθούν από την αύξηση των εισαγωγών της Κίνας και της Ινδίας που πληρώνει μάλιστα σε χρυσό. Γενικότερα άλλωστε το Ιράν αντιλαμβάνεται τόσο ότι η απειλή της Δύσης είναι πραγματική, αλλά και πως η δυνατότητά του να βάλει φωτιά σε Αμερικανούς και Ευρωπαίους, από το Αφγανιστάν και τη Μέση Ανατολή μέχρι τη Μεσόγειο, δεν είναι αμελητέα. Αυτό σε πολύ αδρές γραμμές είναι το πυρακτωμένο πεδίο αντιπαράθεσης της Δύσης με το Ιράν. Και αν μια στρατιωτική επιχείρηση των ΗΠΑ στο Ιράν γεωστρατηγικά εμπεριέχει κινδύνους έως και γενικευμένης σύγκρουσης με Ρωσία - Κίνα, και δεν είναι εύκολη απόφαση, και αν επίσης τα στενά του Ορμούζ δεν κλείνουν τόσο εύκολα, ωστόσο το βάθος της κρίσης και των αδιεξόδων του συστήματος είναι τέτοιο που και τα πιο επικίνδυνα σενάρια δουλεύονται συστηματικά.
Εν τω μεταξύ σ’ ένα τέτοιο κλίμα οι τιμές του πετρελαίου σταθεροποιούνται ψηλά με αποτέλεσμα ο ενεργειακός ανταγωνισμός να οξύνεται σε μια σειρά άλλα μέτωπα. Η Κίνα από κει που κατηγορούνταν για ρύπους έχει γεμίσει ανεμογεννήτριες και στοχεύει μέχρι το 2020 σε 200 GWATT και μέχρι το 2050 σε 1.000 GWATT, όμως οι τεράστιες ενεργειακές ανάγκες του κινέζικου δράκου δεν καλύπτονται με ανεμογεννήτριες και ΑΠΕ. Ο Ομπάμα μιλάει για ενίσχυση ενεργειακής αυτονομίας των ΗΠΑ, αλλά είναι δεδομένο πως απ’ τη φύση της αυτή η ιμπεριαλιστική δύναμη δεν μπορεί και δεν πρόκειται να αποσυρθεί από τα γνωστά καυτά μέτωπα, ενώ πάντα κεντρικό ζήτημα γεωπολιτικά είναι ο ενεργειακός εφοδιασμός των Ευρωπαίων. Ο North Stream ήδη εφοδιάζει άμεσα τη Γερμανία μέσω Βαλτικής με ρώσικο φυσικό αέριο, ενώ παρά τα γνωστά κωλύματα του South Stream, ιδιαίτερα από τη χώρα μας τα τρία τελευταία χρόνια, ο νότιος ενεργειακός διάδρομος βρίσκει, καθώς λένε οι Ρώσοι αξιωματούχοι, τον δρόμο του και θα ξεκινήσει σύντομα. Και αυτό γιατί η αγορά της Ευρώπης παραμένει διψασμένη, ιδιαίτερα όσο οι τιμές του πετρελαίου ανεβαίνουν. Και άλλο τόσο βέβαια όσο οι Ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές αναγκάζονται σε εμπάργκο για να μη μείνουν έξω, να έχουν λόγο και να μπορούν να προσαρμοστούν σε ενδεχόμενη επιθετική κίνηση των ΗΠΑ στο Ιράν.
Εδώ να σημειώσουμε ότι το ισοζύγιο εισαγωγών - εξαγωγών της Ιαπωνίας πρόσφατα έγινε ελλειμματικό και έτσι τίθεται σε αμφιβολία η δυνατότητά της να καλύψει προοπτικά το τεράστιο χρέος της με βάση τις εξαγωγές της. Το κόστος της ενέργειας σε συνδυασμό με την πτώση των εξαγωγών λόγω ύφεσης παίζει καθώς φαίνεται τον ρόλο του… Να γιατί παρά τις προειδοποιήσεις ρίσκαρε με εγκληματικό τρόπο τη λειτουργία των πυρηνικών εργοστασίων μέχρι που φτάσαμε στη Φουκοσίμα. Να σε τι εγκλήματα μπορεί να οδηγήσει συνειδητά το καπιταλιστικό-ιμπεριαλιστικό σύστημα. Να πώς μπορεί να εκφραστεί με τα πιο επικίνδυνα για τους λαούς αποτελέσματα η σύμπλεξη της κρίσης με τη διαδικασία αναδιάταξης δυνάμεων.
Ας έρθουμε όμως στη γειτονιά μας, όπου δυστυχώς οι κίνδυνοι δεν λείπουν. Την ίδια ώρα που τα δεινά της ιμπεριαλιστικής λεηλασίας στη χώρα μας και σε μια σειρά γειτονικές χώρες δεν έχουν τελειωμό.
Ήταν λέει ζητούμενο και γνωστό στο πλαίσιο της τεχνογνωσίας που έδινε στην τρόικα το ΔΝΤ η ύφεση, η ανεργία, η πτώση των μισθών και η γενικότερη υποτίμηση αξιών για να γίνει ανταγωνιστική η χώρα μας. Βέβαια το ρεύμα, η βενζίνη και οι φόροι συνεχώς θα ανατιμώνται αλλά αυτό είναι άλλος λογαριασμός. Αυτό που είναι σίγουρο είναι πως σε μια τέτοια ρημαγμένη χώρα τα πάντα μπορούν να αγοραστούν φτηνά. Λιμάνια, αεροδρόμια, αρχαιολογικοί χώροι και βέβαια ο όποιος φυσικός πλούτος (κυρίως ενεργειακός) που όλως τυχαία ανακαλύπτεται εσχάτως. Το 40% της ενεργειακής κατανάλωσης της χώρας, λέει, μπορεί να παραχθεί από ΑΠΕ μόνο στην Κρήτη όπου έχει ξεκινήσει συζήτηση για πόντισμα καλωδίων για σύνδεση με την ηπειρωτική Ελλάδα, την ίδια ώρα που συζητιέται ηλεκτρική διασύνδεση και της Κύπρου με την Ελλάδα άρα και με την ΕΕ.
Ταυτόχρονα συζητείται ευρύτερη ενεργειακή διασύνδεση Ισραήλ-Κύπρου-ΕΕ μέσω Ελλάδας. Το Ισραήλ που έχει τον πρώτο λόγο σε μια τέτοια κατεύθυνση μιλά για αγωγό φυσικού αερίου, ενώ στα σίγουρα προχωρά η συζήτηση για ευρείας κλίμακας σταθμούς, υγροποίηση φυσικού αερίου στην Κύπρο και μεταφοράς του με ειδικά γκαζάδικα προς Ελλάδα ή άλλες χώρες της ΕΕ. Σε αυτό το πλαίσιο μεταφοράς ενέργειας από τον ευρωπαϊκό Νότο και τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο εντάσσεται και το σχέδιο Helios και το ζήτημα πέρα από το πόσο κοστίζουν τα καλώδια ή οι αγωγοί είναι τι ποσότητες μπορούν να παραχθούν, πώς διασφαλίζεται ένα πλαίσιο ελέγχου και σταθερότητας για να ξεκινήσουν τέτοιου μεγέθους επενδύσεις. Οι τιμές του πετρελαίου άρα και συνολικά των καυσίμων σίγουρα είναι ισχυρό κίνητρο. Η διαμόρφωση ενός πολιτικοοικονομικού πλαισίου στη χώρα που να διασφαλίζει αποικιοκρατικού χαρακτήρα επενδύσεις φτιάχνεται μέρα με τη μέρα με τα μνημόνια και την ξενόδουλη αστική τάξη να ποντάρει ακριβώς σε μια τέτοια «αναπτυξιακή» προοπτική. Όπως έγραψε η «Καθημερινή» στις 25/1, ο εφοπλιστικός όμιλος Βαφειά ολοκλήρωσε ναυπηγικό πρόγραμμα 250 εκατ. δολαρίων για κατασκευή πλοίων «Gas Husky» με λιβεριανή σημαία για να φτάσει σ’ έναν στόλο 62 πλοίων, εκ των οποίων τα 38 είναι μεταφοράς υγραερίου, και είναι ο τρίτος και όχι ο πρώτος ελληνικός όμιλος. Η περίπτωση της επένδυσης στον Αστακό που ναυάγησε (μάλλον βιάστηκαν οι Καταριανοί) δείχνει το πλαίσιο ενεργειακής και γεωπολιτικής αξιοποίησης της χώρας για τον ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης που θα επέτρεπαν και οι ΗΠΑ. Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να δούμε πώς θα αντιδράσουν οι ΗΠΑ στην επίσκεψη Σαμαρά στη Μόσχα και στα ζητήματα που άνοιξε σχετικά με τους ρώσικους αγωγούς. Πρόκειται για κρίσιμο ζήτημα συνολικότερα για τα πολιτικά πράγματα στη χώρα μας.
Ο ενεργειακός πλούτος του υπεδάφους της χώρας μας
Σε τι ποσότητες υπάρχει αέριο ή πετρέλαιο στο υπέδαφος της χώρας και σε ποιο βάθος είναι ένα μεγάλο και πανάκριβο μυστικό που αυτοί που το κατέχουν κάνουν πολλών λογιών παιχνίδια γνωρίζοντάς το και οι υπόλοιποι για την ώρα μόνο υποθέσεις μπορούν να κάνουν. Για να στηθούν δρόμοι μεταφοράς ενέργειας χρειάζονται κάποιοι να επενδύσουν ακριβά και πρέπει να πεισθούν ότι οι ποσότητες είναι τέτοιες που να αξίζουν οι επενδύσεις. Ακριβές είναι και οι έρευνες οι οποίες γίνονται σε πολλά σημεία και κάποιος πρέπει επίσης να επωμισθεί το κόστος. Να πιεστεί ας πούμε για έρευνες το ελληνικό κράτος για να πουλήσει μετά στις πολυεθνικές τα ευρήματα.. ή να πουλήσει από την αρχή για να μη ρισκάρει έξοδα για την ίδια την έρευνα και την εξόρυξη και να μη μάθουμε ίσως και ποτέ τι έχει το υπέδαφος της χώρας.
Ύστερα είναι και το ζήτημα των ΑΟΖ και από στρατηγικής άποψης η Τουρκία επιδιώκει σχέση μέσω ισλαμικού προφίλ με την Αίγυπτο, ενώ έχει ήδη εγκαταστήσει ναυτική βάση στη Λιβύη. Οπότε τι κάνει η ελληνική αστική τάξη αν υποθέσουμε ότι ξέρει ότι όντως υπάρχει συνέχεια στα ανακαλυφθέντα κοιτάσματα της Κύπρου νότια της Κρήτης; Βαθαίνει όπως είναι έκδηλα φανερό τη στρατηγική συνεργασία με το πιο φιλοπόλεμο κράτος της περιοχής, το Ισραήλ. Και έτσι με τον λαό στην πείνα παραδίδει από κάθε άποψη τη χώρα στα πιο επικίνδυνα «αναπτυξιακά» σχέδια των ιμπεριαλιστών. Δίνει τις βάσεις για την καταστροφή της Λιβύης, ψηφίζει το εμπάργκο στο Ιράν, ξεπουλάει λιγνιτωρυχεία και την ίδια ώρα το ηλεκτρικό πέρα από τα χαράτσια είναι φωτιά για τον λαό, ενώ η μετακίνηση με ΙΧ, που χρόνια τώρα είχε επιβληθεί σαν αναγκαστική, γίνεται πολυτέλεια και ο κοσμάκης κλείνεται στο σπίτι του. Καμιά αυταπάτη απ’ αυτές που πιθανά θα επιχειρήσουν να καλλιεργήσουν κάποια στιγμή για ανάπτυξη μέσω επενδύσεων στην ενέργεια δεν μπορεί να περάσει. Άλλωστε μια σειρά εξαρτημένες χώρες και λαοί κάθε άλλο παρά είδαν κέρδος από την ύπαρξη πετρελαίου στο υπέδαφός τους ή από το γεγονός πως επιλέχθηκαν για να γίνουν διάδρομοι μεταφοράς ενέργειας. Το αντίθετο, οι διαδρομές της ενέργειας συνήθως είναι διαδρομές πολεμικών συγκρούσεων, φτώχειας και δεινών για τους λαούς.
Είναι σίγουρο πως η χώρα μας έχει και ήλιο και μια σειρά άλλες πηγές ενέργειας και κάθε λογής πλούτο στο υπέδαφος, στο έδαφος, στους κάμπους, στις θάλασσές της, ακόμη και στα βουνά της. Μόνο που για να απολαύσει αυτό τον πλούτο ο λαός μας πρέπει να γίνει αφέντης στον τόπο του.
