Η μικροϊδιοκτησία στο στόχαστρο

Δεν μπορούμε να αποφύγουμε να ξεκινήσουμε με μια δόση χιούμορ... Κάποτε ήταν οι κομμουνιστές που θα έπαιρναν τα σπίτια των νοικοκυραίων, φαίνεται, όμως, ότι το μέτρο το εφάρμοσε, τελικά, ο Σαμαράς και η παρέα του και, μάλιστα, με σοβαρές πιθανότητες μεγάλης επιτυχίας!
Η συζήτηση που άναψε τις τελευταίες μέρες για τον ενιαίο φόρο ακινήτων και οι αντιδράσεις που προκλήθηκαν μέσα στην κυβέρνηση και τη ΝΔ, αποκαλύπτει τόσο τις προθέσεις της κυβέρνησης, όσο και τις αντιφάσεις της πολιτικής της.
Ο φόρος αυτός, λοιπόν, θα επιβάλεται σε όλα τα ακίνητα, χωριστά σε οικόπεδο και κτίσμα και θα ισχύει αφορολόγητο 50.000 ευρώ κι αυτό με κάποιες εξαιρέσεις. Η προσπάθεια που γίνεται από τα κυβερνητικά στελέχη είναι να αποδείξουν ότι, τελικά, πρόκειται για έναν δίκαιο φόρο, ο οποίος, μάλιστα, θα είναι μικρότερος απο τον ισχύοντα, το περίφημο χαράτσι της ΔΕΗ, το οποίο δε μπορεί, πλέον, να προχωρήσει.
Το σημαντικό, φυσικά, δεν είναι αν ο νέος φόρος θα είναι μικρότερος από το χαράτσι. Το σημαντικό είναι ότι κατοχυρώνεται και μονιμοποιείται η εφ' όρου ζωής φορολόγηση του ακινήτου, ακόμα κι αν αυτό είναι η πρώτη κατοικία, ή το σπίτι στο χωριό. Κι αυτό, βέβαια, ανεξάρτητα από τους φόρους που έχουν ήδη πληρώσει χιλιάδες μικροϊδιοκτήτες για την απόκτηση του ακινήτου.
Αυτή είναι η προφανής και αναμφισβήτητη συνέπεια του νέου μέτρου. Παρά τις τότε διαβεβαιώσεις, το χαράτσι της ΔΕΗ είναι πια μόνιμο. Κι ας μην εισπράττεται από τη ΔΕΗ πλέον κι ας πέτυχε μια σχετική νίκη το κίνημα που αναπτύχθηκε με βάση αυτό. Το γεγονός είναι ότι, με βάση τα χαρακτηριστικά της ελληνικής κοινωνίας και την ένταση της επίθεσης, ο νέος φόρος θα είναι δυσβάσταχτος για πολλές χιλιάδες εργαζόμενους ή άνεργους που κάποτε έκαναν το ...λάθος να αγοράσουν ένα σπίτι ή να το γράψουν στα παιδιά τους.
Εδώ θα πρέπει να αναζητήσουμε και τους λόγους για τους οποίους υπήρξαν αντιδράσεις απο το εσωτερικό και των τριών κομμάτων της συγκυβέρνησης. Γιατί αυτό που ουσιαστικά γίνεται είναι η οριστική ρήξη των κοινωνικών συμμαχιών της άρχουσας τάξης με τα μικρομεσαία στρώματα, τα οποία αποτέλεσαν πολύτιμο στήριγμά της για πολλές δεκαετίες.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι στην εμφυλιακή και μετεμφυλιακή Ελλάδα η άρχουσα τάξη προπαγάνδιζε ότι οι κομμουνιστές θα πάρουν τα σπίτια του κόσμου. Η συμμαχία με τα μικρομεσαία στρώματα είχε ως ιδιαίτερο στήριγμα την ...αγία ατομική ιδιοκτησία γενικά και την ιδιοκτησία της κατοικίας πιο ιδιαίτερα. Πόσες και πόσες γενιές δε μεγάλωσαν με το όραμα “ν' αποκτήσουν ένα δικό τους κεραμίδι” και πόσες και πόσες οικογένειες δεν έκαναν ένα σωρό θυσίες για να το πετύχουν. Και πόσος κόσμος ζούσε με το ...δόγμα ότι “η γη δε χάνει ποτέ την αξία της”... Πού να 'ξεραν!
Και είναι, βέβαια, σημαντικό να τονίσουμε ότι είναι σκόπιμη και αποπροσανατολιστική η άμεση σύνδεση του δικαιώματος στη στέγη με την ιδιοκτησία της στέγης. Κι αυτό φαίνεται ιδιαίτερα καθαρά τώρα, όταν ο μικροϊδιοκτήτης δε χάνει απλά την περιουσία του, αλλά χάνει τη στέγη του και πετιέται, στην κυριολεξία, στο δρόμο. Όμως δε θα μπορούσε να είναι αποτελεσματική η ιδεολογική και πολτιτική, ουσιαστικά, παρέμβαση της άρχουσας τάξης, αν δεν πατούσε πάνω σε μια αναμφισβήτητη πραγματική ανάγκη, αυτή της στέγης, και δεν έχτιζε πάνω σε αυτή με τα υλικά που της έδινε η ταξική και πολιτική της υπεροχή.
Προφανώς υπάρχει και η καθαρά οικονομική πλευρά του πράγματος. Η μεγάλη ανοικοδόμηση του '50 και του '60 έγινε η ατμομηχανή της επέκτασης της ελληνικής αστικής τάξης. Όχι τυχαία, μέχρι τις μέρες μας ορισμένοι από τους πιο βασικούς και επιφανείς εκπροσώπους της είναι οι γνωστοί μεγαλοεργολάβοι, αυτοί που συχνά αποκαλούνται κατασκευαστικό κεφάλαιο. Ένα κατασκευαστικό κεφάλαιο το οποίο, προφανώς, είχε ανάγκη τα μεγάλα δημόσια έργα για να στηριχτεί και να αναπτυχθεί, πλάι σε αυτά όμως, υπήρχε και ο βασικός πυλώνας της οικοδομής, ο οποίος κινούσε την αγορά και δημιουργούσε νέους, επίδοξους μεγαλοεργολάβους...
Αυτή η κατάσταση άνθισε κατά βάση τα χρόνια μετά τον πόλεμο, όταν οι ανάγκες της ανοικοδόμησης ήταν μεγάλες, αλλά έφτασε, κουτσουρεμένη, ως τις μέρες μας, πριν την κρίση, φυσικά, όταν έβρισκε νέα πεδία δράσης στην ολοένα και μεγαλύτερη γιγάντωση των πόλεων σε βάρος της επαρχίας.
Σε όλη αυτή την πορεία το όραμα “του κεραμιδιού” περέμενε ζωντανό. Οι χρυσές εποχές του χρηματιστηρίου και μετέπειτα των φτηνών στεγαστικών δανείων έκαναν το όνειρο πραγματικότητα ακόμα και για ανθρώπους που, ουσιαστικά, το είχαν ξεγράψει. Νέο πεδίο δόξης λαμπρόν για τις τράπεζες και για τις κατασκευαστικές, ιδιαίτερα στα χρόνια πριν και λίγο μετά την Ολυμπιάδα. Το ελντοράντο της οικοδομής φαινόταν και πάλι ζωντανό. Μόνο που στα θεμέλιά του είχε μια φούσκα, η οποία γρήγορα έσκασε με πάταγο.
Στα χρόνια του μνημονίου, πλέον, η κατοικία από πολιτικό και ιδεολογικό όπλο στα χέρια του συστήματος, αλλά και από πεδίο οικονομικής επέκτασης έγινε άλλο ένα πεδίο κλοπής του πλούτου των πολλών από τους λίγους. Το χαράτσι στα ακίνητα, σαν ένα μόνιμο ενοίκιο προς το κράτος, είναι, πια, ένα μόνιμο κανάλι βίαιης μεταφοράς πλούτου από τους ασθενέστερους στους ισχυρότερους.
Το πιο σημαντικό παραμένει ότι πρόκειται για το βασικό δικαίωμα στη στέγη που πλήττεται, πλέον. Όπως με το χαράτσι της ΔΕΗ αμφισβητήθηκε το ηλεκτρικό ρεύμα ως κοινωνικό αγαθό, έτσι και το δικαίωμα στη στέγη είναι, πια, κι αυτό στα αζήτητα...
Όσο για την ...αγία ατομική ιδιοκτησία; Μάλον καθαιρέθηκε, πια, από το θρόνο της! Όχι γιατί έπαψε να είναι βασικό στήριγμα του ίδιου του συστήματος, αλλά γιατί το ίδιο το σύστημα, μέσα στην κρίση του, την αμφισβητεί κι αυτήν ακόμα ανοιχτά. Και, βέβαια, όχι προς όφελος του κοινωνικού συνόλου, αλλά προς όφελος μιας χούφτας εκμεταλλευτών, τους οποίους προ πολλού ο λαός εξισώνει με κλέφτες του κοινού ποινικού δικαίου...
Αυτός είναι και ο λόγος που υπήρξαν και οι όποιες αντιδράσεις από κυβερνητικά στελέχη και τα ...αστειάκια με το στουρνάρι το Στουρνάρα... Γιατί καταλαβαίνουν ότι πριονίζοντας το κλαδί που τους κρατάει στο δέντρο εδώ και δεκαετίες, θα πέσουν κι αυτοί μαζί με το δέντρο... Είναι μια αντίφαση που δεν οφείλεται ούτε σε ανικανότητα, ούτε σε ηλιθιότητα, αλλά είναι κεντρική και δομική στον ίδιο τον καπιταλισμό.
Το νέο, λοιπόν, κεφάλαιο στη φορομπηξία γράφτηκε. Και παίρνει τη θέση του κοντά στο φόρο εισοδήματος (ποιου εισοδήματος;), του έμμεσους φόρους, τα τέλη κυκλοφορίας... Πάσα ιδιοκτησία φορολογείται αδιακρίτως. Αρκεί να είναι μικρότερη από ένα όριο. Γιατί από ένα μέγεθος και πάνω ισχύουν άλλα μέτρα και σταθμά...