Στο North Stream, που ενώνει ενεργειακά με στρατηγικό τρόπο (παρακάμπτοντας ενδιάμεσους) τη Ρωσία με τη Γερμανία μέσω Βαλτικής, ρέουν ήδη 55 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου το χρόνο. Όμως στο νότιο διάδρομο εφοδιασμού της Ευρώπης με φυσικό αέριο, οι περιπλοκές δεν τελειώνουν. Κάτι τέτοιο είναι εύλογο να συμβαίνει μιας και η διαδρομή για τον εφοδιασμό με ρώσικο-αζέρικο ή από αλλού αέριο από το Νότο της Ευρώπης περνά από μια σειρά χώρες των Βαλκανίων όπου η γεωπολιτική αστάθεια ταυτίζεται μονίμως με τον συχνά αιματηρό και σε κάθε περίπτωση σταθερά καταστροφικό για τους λαούς ιμπεριαλιστικό ανταγωνισμό.
Το αίμα των λαών ποτίζει άλλωστε τον ιμπεριαλιστικό ανταγωνισμό για τον έλεγχο των πηγών ενέργειας και των δρόμων μεταφοράς της εδώ και δεκαετίες. Ταυτόχρονα η ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης από ρώσικο αέριο ή από άλλες πηγές και δρόμους που ελέγχουν ή εγκρίνουν οι ΗΠΑ αποτελεί ένα κρίσιμο επίδικο του παγκόσμιου ιμπεριαλιστικού ανταγωνισμού που στις μέρες μας συμπλέκεται με την κρίση και ιδιαίτερα με τη σημαντική της πλευρά, την κρίση της ευρωζώνης.
Η ελληνική περιπέτεια, η εξελισσόμενη κυπριακή, μα και οι πολεμικές εξορμήσεις της Γαλλίας σε Λιβύη, Συρία, Μάλι, καθώς και η αναβαθμισμένη παρέμβαση των Γερμανών στα της χώρας μας, μα και όσο μπορούν στην ευρύτερη περιοχή, αποκαλύπτουν αυτή την πραγματικότητα. Γιατί, ναι, η κρίση είναι γενικευμένη και είναι κρίση του ιμπεριαλισμού. Άλλωστε, παρά το γεγονός ότι κανείς δεν έχει τους όρους για την ώρα για κεντρική αναμέτρηση, οι πολεμικές εκφράσεις από τη Λιβύη στη Συρία και από κει στο Μάλι και ίδωμεν διαδέχονται όλο και πιο σύντομα η μία την άλλη σε μια κατά τ’ άλλα «ειρηνική» περίοδο.
Ο πόλεμος των αγωγών, πλευρά του ιμπεριαλιστικού ανταγωνισμού
Κάτι τέτοιο είναι ανάγκη να τονιστεί για να γίνει κατανοητό το πράγματι ανελέητο «παιχνίδι» ανταγωνισμού ανάμεσα στα μονοπώλια που εξελίσσεται αυτό τον καιρό στις πλάτες του λαού και του πλούτου που του ανήκει, όπως σχολιάζει σε άρθρο του ο «Ριζοσπάστης» στις 5 Φλεβάρη, το οποίο συνοψίζει με αξιόλογο δημοσιογραφικά τρόπο το έντονο παρασκήνιο γύρω από την πώληση των ΔΕΠΑ-ΔΕΣΦΑ αλλά και τον ΤΑΡ και ακόμη και τις ΑΟΖ.
Τα ζητήματα που ανοίγουν είναι χοντρά και δεν κρύβονται. Ταυτόχρονα, επειδή δυστυχώς το σύστημα της εξάρτησης και της εκμετάλλευσης δεν απειλείται άμεσα από τη λαϊκή πάλη, οι κόντρες των διαπλεκόμενων συμφερόντων με τη μια ή την άλλη επιλογή στο πλαίσιο της ιμπεριαλιστικής εξάρτησης εκδηλώνονται ανοικτά και καθημερινά σχεδόν βγαίνουν στον αστικό Τύπο άρθρα εξόχως αποκαλυπτικά. Δυστυχώς για το επίπεδο της ταξικής και αντιιμπεριαλιστικής συγκρότησης της λαϊκής πάλης, η ντόπια πλουτοκρατική ολιγαρχία, τα φερέφωνα και οι απολογητές της δεν νιώθουν καν την ανάγκη να κρύψουν το γεγονός πως δίνουν συνεχώς τη χώρα, τον πλούτο της και το λαό της και ταυτόχρονα την εμπλέκουν σ’ ένα επικίνδυνο «παιχνίδι».
Επικίνδυνο και με άγριους και αδίστακτους παίχτες τους ιμπεριαλιστές που δεν θα διστάσουν μπροστά σε τίποτα προκειμένου να υπηρετήσουν τα συμφέροντα και τις στρατηγικές τους.
«Από τη ΔΕΠΑ ‘περνάει’ η ΑΟΖ», τιτλοφορεί τη στήλη Παρασκήνιο το «Βήμα της Κυριακής» 3/2 σε αφιέρωμα με τίτλο πιέσεις και παρασκήνια σχετικά με τα «παιχνίδια» γύρω από την ενέργεια στη χώρα μας. Στο ίδιο αφιέρωμα, άρθρο με τίτλο «ψυχρός πόλεμος για τα ασημικά» αναφέρεται στο παρασκήνιο της εξαγοράς των ΔΕΠΑ-ΔΕΣΦΑ στο πλαίσιο του γεωπολιτικού ανταγωνισμού ΗΠΑ- Ε.Ε.- ΡΩΣΙΑΣ για τον έλεγχο των ενεργειακών οδών στη νοτιοανατολική Ευρώπη. Τρίτο άρθρο στο ίδιο αφιέρωμα τιτλοφορείται «Η διπλωματία των αγωγών: Αντ. Σαμαράς ‘πρόσω ολοταχώς’ για τον ΤΑΡ». Μα και στο «Έθνος της Κυριακής» 3 Φλεβάρη, άρθρο με τίτλο ‘αφύσικη καθυστέρηση για το φυσικό αέριο’ αναφέρεται στις περιπλοκές -στα «όρια της εμπλοκής»- στο ζήτημα της πώλησης των ΔΕΠΑ-ΔΕΣΦΑ που, σύμφωνα με τις μνημονιακές υποχρεώσεις, πρέπει να ολοκληρωθεί τους επόμενους δύο μήνες, και στις διεργασίες για τον αγωγό μεταφοράς αζέρικου αερίου μέσω Τουρκίας – Ελλάδας – Αλβανίας – Ιταλίας, του γνωστού ΤΑΡ. Να σημειώσουμε εδώ πως τελεσίδικα μέχρι τον Ιούνιο θα καταληχθεί αν ο ΤΑΡ ή ο NABUCO θα είναι ο αγωγός που θα μεταφέρει το αζέρικο αέριο στην Ευρώπη. Όποιος από τους δυο κι αν προκριθεί στη βάση γεωπολιτικών ισορροπιών και μονοπωλιακών συμφερόντων θα έχει τη γεωστρατηγική στήριξη των ΗΠΑ κόντρα στον South Stream που αποτελεί γεωστρατηγική επιλογή της Ρωσίας.
Η Ρωσία έχει ήδη τον North Stream στο βορρά, τους παλιούς αγωγούς μέσω Ουκρανίας και στήνει και νέους προς την τεράστια αγορά της Κίνας. Όμως την ενδιαφέρει ιδιαίτερα η αγορά των Βαλκανίων και ο νότιος διάδρομος εφοδιασμού της Ευρώπης, όπως την ενδιαφέρουν οι εξελίξεις στην Κύπρο και η ροή αερίου από πηγές της νοτιοανατολικής Μεσογείου, όπου το συνολικότερο ενδιαφέρον της την οδηγεί να υπερασπίζεται με σθένος τη ναυτική παρουσία της στη Συρία, κατεβάζοντας αποφασιστικά το στόλο της.
Το ταξίδι του Σαμαρά στο Κατάρ
Ακόμη πιο αποκαλυπτικό άρθρο στην εφημερίδα «Έθνος» λίγες μέρες πριν ανέφερε πως το ταξίδι του Σαμαρά στο Κατάρ στήθηκε για να γίνει η συνάντηση με τον Ερντογάν ο οποίος συνέπεσε τις ίδιες μέρες και στο ίδιο ξενοδοχείο με τον Σαμαρά και μακριά από δημοσιογραφικά φώτα συμφώνησαν για τον ΤΑΡ. Στο ίδιο άρθρο αναφέρονται οι πιέσεις που ασκούνται από τις ΗΠΑ στον Σαμαρά τόσο για να μην πουληθεί η ΔΕΠΑ σε ρώσικη εταιρεία όσο και για την άμεση υπογραφή συμφωνίας με την Τουρκία για τον ΤΑΡ. Πιέσεις που θυμίζουν την περίοδο Καραμανλή σχετικά με τους ρώσικους αγωγούς και την προσέγγιση με τη Ρωσία που γινόταν τότε ελέω Γερμανίας.
Ίσως, κατά πως φαίνεται, το πιο σημαντικό που συζήτησε ο Σαμαράς με τους αντιδραστικούς ολιγάρχες σεΐχηδες του Κατάρ να ήταν ο σχεδιασμός για σταθμό υγροποίησης αερίου σε Καβάλα ή Αλεξανδρούπολη απ’ όπου μπορεί, σύμφωνα με σχεδιασμούς που εγκρίνουν οι ΗΠΑ, να διοχετεύεται σε αγωγούς προς βορρά ή να καταναλώνεται στην ντόπια αγορά, η οποία πρέπει, επίσης σύμφωνα με τις ΗΠΑ, να απεξαρτηθεί από το ρώσικο αέριο.
Από την πλευρά τους οι ρώσικες εταιρίες, που δίνουν για τις ΔΕΠΑ-ΔΕΣΦΑ 1,9 δισ., πολύ περισσότερα από κάθε άλλη εταιρεία, δηλώνουν πως αν καταφέρουν να εξαγοράσουν το εθνικό δίκτυο, τους αγωγούς και τις αποθήκες αερίου της χώρας, θα μπορούσαν να δώσουν διακλάδωση ξανά προς νότο στον South Stream ο οποίος μετά το ναυάγιο των σχεδίων με τον Καραμανλή αφήνει από τη διαδρομή του την Ελλάδα. Ταυτόχρονα οι Ρώσοι υπόσχονται και αυτοί σταθμούς υγροποίησης και μια σειρά άλλες επενδύσεις στον τουρισμό και αλλού, σημαντικές για την Ελλάδα. Πήξαμε στις προσφορές για επενδύσεις, κατά πως φαίνεται, των ρώσων μεγιστάνων και των πανίσχυρων μονοπωλίων τους, των καταρινών σεΐχηδων και άλλων, ενώ οι ΗΠΑ και η Ε.Ε. εγγυώνται μέσα και από την τρόικα αλλά και το ΝΑΤΟ και τις βάσεις τους το πλαίσιο σταθερότητας και ανάπτυξης της χώρας.
Αν μείνουμε στην αφέλεια που θα ήθελαν για το λαό μας και εφόσον θυμηθούμε και τον ορυκτό θησαυρό που λέει ο Φώσκολος πως υπάρχει κάτω από τις ΑΟΖ μας, τότε θα υποθέταμε πως δεν μπορεί, όπως και να πάει το πράγμα, κάτι θα κάτσει και για το λαό αυτής της χώρας. Εμείς όμως θα επιμείνουμε πως το βάθεμα της ιμπεριαλιστικής εξάρτησης σε συνδυασμό με την αξιοποίηση της κρίσης ως ευκαιρίας, που συντελείται προκειμένου η πλουτοκρατική ολιγαρχία να εξυπηρετήσει τα στενά ταξικά της συμφέροντα, για το λαό αυτής της χώρας σημαίνει ήδη και θα σημάνει ακόμη περισσότερο πόνο, δάκρυα και αίμα.
Άλλωστε ο διευθυντής της Goldman Sachs, που αναρωτιέται για το πώς θα μπορούσε ν’ αναπτυχθεί η Ελλάδα με κατεστραμμένη την εσωτερική της αγορά, δεν νομίζουμε να αγνοεί αυτές τις υποτιθέμενες λαμπρές προοπτικές ενεργειακής ανάπτυξης της χώρας. Τα πανάκριβα τιμολόγια της ΔΕΗ και ένας ολόκληρος λαός που τη γλίτωσε και δεν πάγωσε λόγω ελαφροχειμωνιάς αποκαλύπτουν ήδη το ακόμη χειρότερο μέλλον που προβλέπεται για το λαό μας για τα επόμενα χρόνια.
Σαν σοβαρή διπλωματική επιτυχία πιστώθηκε στον Αβραμόπουλο η συμφωνία στο Μόναχο την προηγούμενη Κυριακή με τον αζέρο ομόλογό του, όπου μετά απ’ αυτήν ανακοινώθηκε ότι στις 13 Φλεβάρη στην Αθήνα θα υπογραφεί η διακυβερνητική συμφωνία με Τουρκία-Ελλάδα-Αλβανία-Ιταλία. Όλα αυτά μετά το Κατάρ που αποδεικνύει ότι το σχετικό άρθρο του «Έθνους» ήταν μέσα στα πράγματα.
Περί ανάπτυξης
Η εμφανιζόμενη ελληνική επιτυχία προβλήθηκε δεόντως και από τα κανάλια και όλοι μίλησαν ξανά για το λαμπρό μέλλον που επιφυλάσσει η ένταξη της χώρας πιο δυναμικά στην ενεργειακή σκακιέρα. Δεν ξέχασαν ν’ αναφερθούν πάλι διθυραμβικά στο ότι από την τεράστια επένδυση ύψους 1,5 δισ. θα προκύψουν γύρω στις 600 θέσεις εργασίας. Όσες δηλαδή χάνονται σε μισή μέρα εδώ και δύο χρόνια από την τεράστια καταστροφή της οικονομίας της χώρας. Βέβαια ο Αγγελόπουλος που πουλάει και αγοράζει πλοία σαν τα πουκάμισα αυτό τον καιρό ρίχνει στο νερό έξι νέα δεξαμενόπλοια, ενώ δίπλα στα μεγάλα θηρία που σφάζονται για τη ΔΕΠΑ-ΔΕΣΦΑ καιροφυλαχτούν και οι ντόπιες ύαινες. Συνολικότερα, όντως αυτό τον καιρό ανοίγονται δρόμοι για μεγάλες δουλειές για την πλουτοκρατική ολιγαρχία εφόσον τα μεγάλα αφεντικά τα βρουν και καταλήξουν στους όρους του παιχνιδιού.
Μόνο που αυτό το παιχνίδι δεν έχει σχέση έστω με την καπιταλιστική ανάπτυξη μιας χώρας μετά το εργασιακό και το γενικότερο σάρωμα της κρίσης. Οι επενδύσεις σε αγωγούς, γεωτρήσεις ή φωτοβολταϊκά και ανεμογεννήτριες είναι επενδύσεις εντάσεως κεφαλαίου, δηλαδή χωρίς ιδιαίτερες θέσεις εργασίας. Όσο για τα τάνκερ που ετοιμάζονται από τους εφοπλιστές για τη μεταφορά από ή προς σταθμούς υγροποίησης αερίου και τις θέσεις εργασίας που αυτά πρόκειται να προσφέρουν, ας ρωτήσουμε καλύτερα τους ναυτεργάτες….
Και μιας και μιλήσαμε για ανάπτυξη και στην πρόσφατη απεργία αλλά και με κάθε λαϊκή κινητοποίηση το σύστημα κραυγάζει για τη φθορά στον τουρισμό που θα σώσει επίσης τη χώρα, θα θυμίσουμε κάτι όχι άσχετο με το θέμα μας. Ότι η αεροναυτική βάση της Σούδας όχι απλώς ήταν η βάση εξόρμησης των βομβαρδιστικών των σεΐχηδων του Κατάρ που εξήγαγαν δημοκρατία με βόμβες στη Λιβύη, μα, όπως γράφτηκε στον Τύπο, πτήσεις τουριστικών τσάρτερ δεν προσγειώθηκαν στο αεροδρόμιο «Δασκαλογιάννης» των Χανίων γιατί ήταν δεσμευμένο για χάρη των βομβαρδιστικών των νέων συμμάχων (ελέω ΗΠΑ) του Κατάρ. Ο θόρυβος ο αντιτουριστικός στις σκανδιναβικές χώρες απ’ όπου τα τσάρτερ ήταν έντονος, όμως τότε η χώρα επένδυε σε εκδούλευση στους φονιάδες των λαών για επενδύσεις και για ρόλους που ακόμη έρχονται… Ή, αλλιώς, πάνε και έρχονται, γιατί άλλωστε δεν είναι η πρώτη φορά που «αποθεώνονται» σταθμοί υγροποίησης, επενδύσεις, αγωγοί, ρόλοι της χώρας και άλλα ωραία.
Όμως σίγουρα υπάρχει πραγματική κινητικότητα και μια σειρά σχέδια προχωράνε. Και αυτή τη φορά οι αγωγοί, οι γεωτρήσεις ή η κίνηση των τάνκερ, εφόσον εγκρίνονται από τις ΗΠΑ, δεν υπάρχει καμιά περίπτωση να ρυπαίνουν το περιβάλλον και να κάνουν ζημιά στον τουρισμό μας. «Οι συζητήσεις διεξάγονται σε βαθύ παρασκήνιο. Ωστόσο, όπως το ‘Βήμα’ είναι σε θέση να γνωρίζει, οι ΗΠΑ βλέπουν την ενεργειακή σκακιέρα της νοτιοανατολικής Μεσογείου συνολικά και όχι αποσπασματικά». Γι’ αυτό, σύμφωνα πάντα με το «Βήμα» και όχι μόνο, όχι τυχαία διέρρευσε πως μια πώληση της ΔΕΠΑ στους Ρώσους θα μπορούσε να έχει συνέπειες στο ζήτημα της ΑΟΖ. Δεν ξέρουμε πόσο τυχαίο είναι ότι αμέσως μετά τη συνάντηση Σαμαρά–Ερντογάν και λίγο πριν από τις κυπριακές εκλογές γράφτηκε στην τουρκική «Χουριέτ» πως το νέο σκάφος ερευνών της Τουρκίας ξεκινά έρευνες για υδρογονάνθρακες στην κυπριακή ΑΟΖ.
Εξελίξεις και κίνδυνοι στα ελληνοτουρκικά
Βλέποντας την ενεργειακή σκακιέρα συνολικά, δεν είναι απίθανο να δούμε ακόμη και την προοπτική μεταφοράς κυπριακού ή και ισραηλινού αερίου μέσω Κύπρου-Τουρκίας και από κει μέσω ΤΑΡ, π.χ. προς την Ευρώπη. Άλλωστε, η σχεδιαζόμενη ενεργειακή σύνδεση Ισραήλ-Κύπρου-Ελλάδας σκοντάφτει πέρα από άλλα και στο ζήτημα των ΑΟΖ. Μια επαναφορά νέας κοπής σχεδίου Ανάν για την Κύπρο δεν είναι απίθανη όταν ήδη τόσο το φαβορί των εκλογών, Αναστασιάδης, όσο και ο Σταύρος Μάλας του ΑΚΕΛ είχαν ταχθεί υπέρ του αγωγού μέσω Τουρκίας. Και εδώ το ζήτημα που μπαίνει είναι: στις σημερινές συνθήκες γεωπολιτικής έντασης στην περιοχή και με τους λαούς της Κύπρου στη γωνία, σε τι αστάθεια και κινδύνους μπαίνει το νησί μέσα από τις νέες μεθοδεύσεις «επίλυσης» τάχα του Κυπριακού από τους ιμπεριαλιστές; Είναι φανερό πως ο βασικός παίχτης στη σκακιέρα της περιοχής είναι οι ΗΠΑ, που αξιοποιούν τις δυνατότητες και τις αδυναμίες της Ε.Ε. στο πλαίσιο της ΝΑΤΟϊκής δυτικής συμμαχίας, όπως και τα μαντρόσκυλα Κατάρ–Ισραήλ αλλά και τις βαθιά εξαρτημένες και ελεγχόμενες Ελλάδα και Τουρκία. Παράλληλα με το ενεργειακό στη χώρα μας, που είναι σε φάση λεηλασίας του πλούτου της, μπαίνει και το ζήτημα ελέγχου των μεταφορών. Όμως, όπως φαίνεται, το «παιχνίδι» στο ενεργειακό θα κρίνει συνολικότερα τις εξελίξεις, θα αντανακλαστεί στο πολιτικό σκηνικό και πιθανότατα θα πυροδοτήσει έως και απρόβλεπτες εξελίξεις και στα ελληνοτουρκικά. Κρίσιμες σ’ όλο το παιχνίδι και οι εξελίξεις σε Αίγυπτο–Συρία και ευρύτερα. Οι επόμενες βδομάδες και μήνες εγκυμονούν εξελίξεις.
Οι γερμανοί ιμπεριαλιστές στο βορρά τα βρήκαν άμεσα με τους Ρώσους καθώς γειτνιάζουν, όμως στο νότο μάλλον ό,τι κάνουν είναι υποχρεωμένοι να το κάνουν σε συνεργασία ή με την ανοχή των ΗΠΑ. Όμως και οι Ρώσοι διεκδικούν ρόλο στην περιοχή και επιμένουν. Ίδωμεν…
Το σίγουρο είναι πως η αστική τάξη βρίσκεται μπροστά σε μεγάλα διλήμματα, εκβιασμούς και πιέσεις. Αυτή ή η άλλη επιλογή της μπορεί να διασφαλίζει κάποιο ρόλο και κατά συνέπεια λιγότερα ή περισσότερα κέρδη για την ίδια. Όμως για το λαό τίποτα καλό δεν φαίνεται στον ορίζοντα, ιδιαίτερα όσο καθυστερεί η ταξική αντιιμπεριαλιστική ανασυγκρότηση του λαϊκού κινήματος. Ανασυγκρότηση που μπορεί να προκύψει όμως μέσα στην ταξική πάλη όσο οι εκλογικές αυταπάτες συντρίβονται και οι λογικές του σεχταρισμού, του απομονωτισμού και των «καθαρών» προγραμμάτων αναδεικνύονται όχι μόνο ανόητες και λίγες μπροστά στις απαιτήσεις των καιρών, μα ταυτόχρονα απλά προφάσεις για την αναχώρηση από την υποχρέωση υπηρέτησης των αγώνων του λαού μας για ειρήνη–δουλειά–δημοκρατία.
Στις 5 Μάρτη συναντιούνται ξανά στην Άγκυρα Σαμαράς και Ερντογάν. Εκατέρωθεν εκτοξεύονται λεονταρισμοί αλλά και υπογράφονται συμφωνίες στο πλαίσιο ενός «παιχνιδιού» που, όπως συνοπτικά εξηγήσαμε, το ελέγχουν οι ιμπεριαλιστές. Το ότι το ελέγχουν όμως οι ιμπεριαλιστές δεν σημαίνει ότι τα πράγματα θα κυλήσουν ομαλά και ειρηνικά. Άλλωστε μιλάμε για οξύτατη ιμπεριαλιστική σύγκρουση συμφερόντων στην περιοχή και όχι για απλή σύγκρουση αόριστα κάποιων μονοπωλίων.
Όλα αυτά έχουν τη σημασία τους και, αν τα πράγματα είναι έτσι, πρέπει και οι δυνάμεις της ΠΑΑΣ και κάθε αριστερή δύναμη στη χώρα μας να ιεραρχήσει την ανάγκη αντιιμπεριαλιστικής ενότητας των λαών Ελλάδας- Κύπρου-Τουρκίας και να πράξει τα μέγιστα σε μια τέτοια κατεύθυνση. Στο κάτω κάτω, και το αναγκαίο δυνάμωμα των εργατικών αγώνων και η πορεία συγκρότησης της εργατικής τάξης σε τάξη για τον εαυτό της περνάει και μέσα από την κατάκτηση ενός πραγματικού διεθνισμού στην προοπτική της ανατροπής των εξαρτημένων και αντιδραστικών αστικών τάξεων της περιοχής που φασιστικοποιούνται συνεχώς και υποθηκεύουν τη ζωή των λαών τους προκειμένου να συμμετάσχουν στο «παιχνίδι» των ιμπεριαλιστών, έστω και για τα ψίχουλα από τη λεία.
Μόνο όταν οι λαοί της περιοχής γίνουν κυρίαρχοι στον τόπο τους μπορεί να υπάρξει πραγματική συνεννόηση, ειρήνη, ανάπτυξη και πρόοδος.
