Ταύροι, αρκούδες, μαύροι γύπες

Περίοδος των «ταύρων» στη συμβολική ορολογία των χρηματιστηρίων ονομάζεται η περίοδος εφόρμησης, μαζικών αγορών μετοχών και ανόδου των τιμών, ενώ ως «αρκούδες» περιγράφεται το ακριβώς αντίθετο, η πτώση των τιμών και των δεικτών, οι μαζικές πωλήσεις.
Ενας αναλυτής χρηματοπιστωτικών δεδομένων έγραψε πρόσφατα πως μετά το 2008 θα διάγουμε τον τέταρτο συνεχή χρόνο ανόδου (εξαιρείται βέβαια η μεγάλη βουτιά του 2010) των τιμών των μετοχών και ύστερα από τη δυναμική ισορροπία του 2011 ο χρόνος που μόλις διανύουμε θα είναι κερδοφόρος. Αρα έρχονται οι ταύροι… Ωστόσο, αντιφατικά είναι τα στοιχεία και οι τοποθετήσεις γενικότερα σχετικά με την πορεία των διεθνών χρηματιστηρίων.
Ενας άλλος αναλυτής προέβλεψε πρόσφατα ότι οι μετοχές που αναφέρονται στα εταιρικά κέρδη θα νιώσουν πολύ κοντά τους το… παγωμένο χνώτο των «αρκούδων».
Σύμφωνα με τον τελευταίο, η Ευρωζώνη και το Ηνωμένο Βασίλειο θα χρειαστούν μέχρι το 2016 για να επιστρέψουν στο επίπεδο παραγωγής του 2008. Κι αυτό χωρίς να υπολογιστούν οι συνέπειες κάποιου σοκ ή μιας απότομης μεταβολής στα γεωπολιτικά δεδομένα.
Αλλες αναλύσεις εικάζουν πως αν συνεχιστεί το καταστροφικό σπιράλ των περιοριστικών μέτρων (και χωρίς γεωπολιτικό «σπρώξιμο») οδεύουμε ολοταχώς στην κορύφωση της ύφεσης. Στην ίδια ανάλυση τονίζεται πως, αν η οικονομία αναπτύσσεται με τους ίδιους ρυθμούς που το έκανε στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, τότε το 2010 θα ήταν 80 φορές μεγαλύτερη σε σύγκριση με το 1950. Το πρόβλημα της πραγματικής μεγέθυνσης της οικονομίας παραμένει ένα κρίσιμο ζητούμενο.
Είναι λοιπόν περίπου φανερό πως ακόμα και σε συνθήκες παρατεταμένης ύφεσης κάποιοι «ψάχνονται» για να «μοχλεύσουν» πάλι τον κερδώο Ερμή που σήμερα κοιμάται μέσα στα σύννεφα της ύφεσης. Και πραγματικά τα λεφτά που θα πέσουν στην παγκόσμια οικονομία «είναι πολλά». Σε 1 τρισ. δολάρια θα ανέλθει η παγκόσμια ζήτηση για δάνεια διάσωσης μόνο από το ΔΝΤ, σε βαθμό που τίθεται θέμα αύξησης των κεφαλαίων που καταβάλλουν τα μέλη του κατά 500 δισ. συν 100 δισ. για προστατευτικό «μαξιλάρι». Επιπλέον, οι διαδοχικές «ποσοτικές χαλαρώσεις» βασικά από τις ΗΠΑ αλλά και από την ΕΕ (με τον τρόπο της) έχουν πλημμυρίσει με πληθωριστικό χρήμα την παγκόσμια οικονομία. Τα «λεφτά είναι πολλά» την ίδια στιγμή που βρίσκονται σε… σπανιότητα!
Πρόσφατα καταγράφεται και ένας ακόμα σημαντικός παράγοντας (περιγράφεται ως μαύρος γύπας που αιωρείται πάνω από τις αγορές), οι συναλλαγές υψηλής συχνότητας (High Frequency Trading). Τα HFT αποτελούνται από δεκάδες επιχειρήσεις με προγραμματιστές και μαθηματικούς, εξοπλισμένες με κομπιούτερ και πολύ εξελιγμένους αλγόριθμους που εκτελούν εντολές με εκπληκτική ταχύτητα. Οι εταιρείες αυτές, που δεν ευδοκιμούν σε περιόδους χαμηλής μεταβλητότητας και σ’ ένα σταθερό περιβάλλον αλλά σε περιόδους αστάθειας, κέρδισαν τον Αύγουστο του 2011 60 δισ. δολάρια σε μια μέρα μόνο όταν ο Dow έπεσε κατά 635 μονάδες. Οι συναλλαγές που πραγματοποιούν εκτελούνται τόσο γρήγορα όσο διαρκούν τέσσερα χιλιοστά του δευτερολέπτου! Αν και αντιπροσωπεύουν μόνο το 2% των 20.000 χρηματιστηριακών εταιριών, εκτελούν ωστόσο τα δύο τρίτα του όγκου των συναλλαγών που πραγματοποιούνται στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Ο ρόλος τους επιβεβαιώθηκε και στο κραχ της 6ης Μάη του 2010 για το οποίο έγινε λόγος. Μια εταιρία έρευνας της αγοράς εκτιμά πως καλύπτουν αυτή την περίοδο το 75% του συνόλου των συναλλαγών.
Ο καπιταλισμός φαίνεται πως προσαρμόζει την αρπακτικότητά του σε καιρούς αστάθειας. Και, φυσικά, καθόλου δεν λογικεύεται…