Κούρεμα, PSI και άλλες... πατάτες

Δεν πείθεται με τίποτα ο λαός ότι διασώθηκε (πάλι στο παρά 5!) μετά τη νέα δανειακή σύμβαση που «κουρεύει τα χρέη» και «ανοίγει τα πορτοφόλια» των, έως χθες, «άσπλαχνων» δανειστών. Η περίφημη «συμφωνία διάσωσης» δεν είναι παρά μια διάσωση (και μάλιστα προσωρινή) των τραπεζών, του κεφαλαίου και των ιμπεριαλιστών που αλυσοδένει ακόμη πιο πολύ τη χώρα και τους κατοίκους της.
Παρά τη χαριτωμένη αισιοδοξία για «νέα αρχή, επόμενα βήματα ανάπτυξης, τώρα... λεφτά υπάρχουν», γιαούρτια, ζαρζαβατικά, μούντζες και βρισιές συνεχίζουν να εκτοξεύονται κάθε φορά που βρίσκει διέξοδο η λαϊκή οργή στο πρόσωπο ενός πολιτικού ή «καλλιτεχνικού» παράγοντα. Εξίσου συνεχίζονται οι τοπικές και κλαδικές κινητοποιήσεις, καταλήψεις και αντιδράσεις κάθε είδους, προκειμένου να απαιτηθούν τα στοιχειώδη. Να αντιμετωπιστούν, στοιχειωδώς, οι απολύσεις (1.000 κάθε μέρα το προηγούμενο έτος!), να γίνει υποφερτή η ανυπόφορη ανεργία (στο 21%!), η φτώχεια, τα χαράτσια κ.λπ. Εν ολίγοις, οι εργαζόμενοι και ο λαός κάνουν ό,τι μπορούν για να καλύψουν το κενό που αφήνουν πίσω τους οι κομματικοί και συνδικαλιστικοί μηχανισμοί που, απ’ ό,τι φαίνεται, διαφεύγουν μέσω των εκλογών.
Με αυτά τα δεδομένα, είναι απολύτως κατανοητή η πολύμορφη χρήση... ζαρζαβατικών, γιαουρτιών και άλλων φαγώσιμων. Είτε όταν εκτοξεύονται σε γνωστούς έμμισθους και φανατικούς οπαδούς των μνημονίων είτε όταν πωλούνται και αγοράζονται χωρίς μεσάζοντες από παραγωγούς και καταναλωτές.
Όσον αφορά την εκτόξευση των γιαουρτιών, ζαρζαβατικών κ.λπ., αναμενόμενα τα περί «μειοψηφίας βαρβάρων που δρα αντιδημοκρατικά» σε ένα κατά τα άλλα... δημοκρατικό, πολιτισμένο και ντελικάτο περιβάλλον... φτώχειας, εξαθλίωσης και ανεργίας. Και με την υποτιθέμενη πλειοψηφία τάχα να αδυνατεί να αντιδράσει (λόγω... κομψότητας, μάλλον), ώστε να αναλάβει δράση, στο όνομα πάντα αυτής της «πλειοψηφίας», το κράτος. Πνίγοντας στα χημικά, ξυλοκοπώντας και συλλαμβάνοντας διαδηλωτές, απαγορεύοντας τις διαδηλώσεις, τις κινητοποιήσεις και τις απεργίες για λόγους... δημοκρατίας, για χάρη της... κοινωνίας και, εσχάτως, για λόγους... ανάπτυξης.
Όσον αφορά τη διακίνηση των ζαρζαβατικών χωρίς μεσάζοντες, το ζήτημα παρουσιάζει άλλο ενδιαφέρον. Καταρχήν, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί (εκτός αν πρόκειται για... μεσάζοντα της διαμαρτυρίας) ότι είναι σωστό να γίνεται η διακίνηση των προϊόντων χωρίς μεσάζοντες, όταν αυτοί εκβιάζουν χαμηλές τιμές από τον παραγωγό ενώ πωλούν σε υψηλές τιμές στο καταναλωτή (ακόμη και σε «εποχή κυριαρχίας εμπόρων και αγορών», όταν και όπου αυτό μπορεί να γίνει). Οπως επίσης σωστό είναι να αντισταθεί ο παραγωγός στους εκβιασμούς των μεσαζόντων ώστε να γίνει κυρίαρχος της παραγωγής του. Επίσης σωστό είναι ο εργαζόμενος να διεκδικήσει αυξήσεις στους μισθούς, καλύτερες συνθήκες εργασίας, να γίνει κι αυτός κάποτε κυρίαρχος της παραγωγής, ώστε να έχουν όλοι τρόφιμα, σπίτι, ρεύμα, τηλέφωνο, θέρμανση (...να πάρουμε και πατάτες). Συμβαίνει όμως το εξής «παράδοξο»: στην Ελλάδα των μνημονίων μπορεί να έχουμε «κίνημα της πατάτας», κίνημα «δεν πληρώνω», κίνημα «συλλογικής κουζίνας και αυτοδιαχειριζόμενου εστιατορίου» αλλά όχι κίνημα για πραγματικές αυξήσεις στους μισθούς, για το δικαίωμα σε ανθρώπινη εργασία, για εργασιακά δικαιώματα και ελευθερίες. Μπορεί να έχουμε «κίνημα αγανακτισμένων πολιτών» αλλά όχι εργατικό και συνδικαλιστικό κίνημα δικαιωμάτων. Επίσης, μπορεί να έχουμε «κίνημα δωρεάν μαθημάτων σε μαθητές» αλλά όχι μαθητικό, φοιτητικό, λαϊκό κίνημα για δωρεάν και δημόσια εκπαίδευση. Μπορεί να έχουμε κίνημα «ελεύθερων χώρων και καταλήψεων», αλλά όχι ελεύθερης κυκλοφορίας και ζωής. Στην Ελλάδα των μνημονίων «κίνημα» είναι ό,τι απαντά (όσο απαντά) στο «άμεσο και μερικό», κίνημα «εύκολων λύσεων» αλλά όχι κίνημα που «συζητά, έχει διαδικασίες και οργανωτική δομή, αποφασίζει» για τις δυσκολίες της κοινωνικής αλλαγής. Καλώς υπάρχουν τα «πρώτα», αλλά γιατί δεν μπορούν ή, πιο σωστά, δεν πρέπει να υπάρξουν τα «δεύτερα»;; Όσον αφορά την κυρίαρχη «κουτοπονηριά», τα πράγματα είναι απλά: Καλύτερα ένα «κίνημα πατάτας» ή ό,τι άλλο παρά λαϊκό κίνημα πολιτικής και κοινωνικής διεκδίκησης και ανατροπής. Τα πραγματικά και καλοπροαίρετα ερωτήματα αφορούν τους άλλους, δηλαδή, εμάς.
Σε μια εποχή της... ταυτόχρονης κατάρρευσης του σοσιαλισμού (έστω, αυτού που εμφανιζόταν σαν τέτοιος) αλλά και του καπιταλιστικού «οράματος» (αυτού που εμφανοζόταν σαν κάτι άλλο), τα ζητήματα της αντίστασης, της κοινωνικής αλλαγής και προοπτικής τίθενται σε «νέα» βάση. Έπαψε, δηλαδή, να θεωρείται αυτονόητο ότι όποιος πραγματικά θέλει να αντισταθεί στα βάρβαρα μέτρα και στη γενικευμένη βαρβαρότητα υποχρεώνεται, εκ των πραγμάτων, να θέσει ζήτημα ανατροπής της αντιδραστικής πολιτικής, αλλά, ταυτόχρονα, και ζητήματα κοινωνικής απελευθέρωσης και επανάστασης. Η κυρίαρχη επιχειρηματολογία περί «καπιταλιστικού μονόδρομου» αυτά ακριβώς τα ζητήματα υπονοεί.
Αντ’ αυτού έχουμε «εναλλακτικές αντιστάσεις και επαναστάσεις» για «εναλλακτικές κοινωνίες» με ανθρώπινο πρόσωπο, με εναλλακτική παραγωγή, εναλλακτική εργασία, με εναλλακτική ζωή (χωρίς «οδυνηρές» ανατροπές και επαναστάσεις).
'Ολα αυτά, βέβαια, σκοντάφτουν στο καθόλου εναλλακτικό αλλά άκαμπτο και αποκρουστικό πρόσωπο του καπιταλισμού-ιμπεριαλισμού. Προοπτική του είναι το «δικαίωμα» εκμετάλλευσης και κυριαρχίας των πολλών (γιατί δεν γίνεται να απολαμβάνουν όλοι τα πάντα). Όραμά του, η ανύψωση σε «φυσική τάξη πραγμάτων» ενός κόσμος όπου οι «προικισμένοι» διευθύνουν τις τύχες των «ατάλαντων, ώστε να «αξιοποιούνται» η εργασία και οι όποιες ικανότητές τους «για το καλό όλων μας» (της χώρας, της πατρίδας και της κοινωνίας). Μα αυτό είναι μαύρο σκοτάδι, όχι καπιταλισμός, θα αναφωνήσουν οι νεοδιαφωτιστές. Πράγματι, γιατί οι «από κάτω» δε μπορούν να κυβερνηθούν όπως πριν και οι «από πάνω» δεν μπορούν να κυβερνήσουν όπως πριν.