Αποθεματικότητα

Είναι γνωστό ότι το αποθεματικό νόμισμα, δηλαδή το νόμισμα που παγκόσμια λειτουργεί ως νομισματικό μέσο στις αγοραπωλησίες εμπορευμάτων και ως συναλλαγματικό απόθεμα γενικότερα, ήταν (και είναι) το νόμισμα μιας χώρας που ηγούνταν του δυτικού καπιταλιστικού στρατοπέδου. Όλες, π.χ., οι αγοραπωλησίες των υγρών καυσίμων τιμολογούνται σε δολάρια.
Με την εμφάνιση του ευρώ οι νομισματικοί συσχετισμοί άλλαξαν αρκετά αλλά χωρίς να αμφισβητούν την αποθεματική πρωτοκαθεδρία του δολαρίου, αν και το ευρώ διήνυσε και διανύει ήδη μια πορεία ως το δεύτερο παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα (σε κάποιες μάλιστα συναλλαγές ορισμένοι εκτιμούν ότι έχει περάσει στην πρώτη θέση).
Η υψηλή αποθεματικότητα ενός νομίσματος, πέρα από τον πολιτικό αντίκτυπο που έχει όσον αφορά την επιβεβαίωση της ισχύος της ιμπεριαλιστικής χώρας που το εκδίδει, εξασφαλίζει και ευνόητα κέρδη στις παγκόσμιες συναλλαγές, αφού αυτές πραγματοποιούνται με βάση τη δική του ισοτιμία, αλλά και στις αγορές χρήματος επίσης.
Μ’ αυτή την έννοια, όσοι απομονώνουν το (υπαρκτό) κέρδος των γερμανικών εξαγωγών από ένα «αδύναμο» ευρώ δεν βλέπουν το γεγονός ότι ένα ευρώ που χάνει την αξία, πολύ περισσότερο όταν πρόκειται για νόμισμα μιας όχι ενιαίας εθνικά επικράτειας, μπορεί να επιφέρει μεγάλο οικονομικοπολιτικό πλήγμα στην ήδη δοκιμαζόμενη ανθεκτικότητα και συνοχή της ευρωζώνης.
Γι’ αυτό και ο Ντράγκι φρόντισε να διαμηνύσει προς πάσα κατεύθυνση όταν η ΕΚΤ έπαιρνε τα δικά της μέτρα ποσοτικής χαλάρωσης πως είναι έτοιμος να προστατεύσει με όλα τα αναγκαία μέτρα το ευρώ.
Κι εδώ για άλλη μια φορά επισημαίνουμε τη διαφορά ανάμεσα σε μια Ομοσπονδιακή Τράπεζα ενός ενιαίου εθνικά κράτους και της Κεντρικής Τράπεζας της ευρωζώνης.
Η πρώτη, η γνωστή FED των ΗΠΑ, ανακοίνωσε ότι θα αγοράζει χρεόγραφα διασφαλισμένα με υποθήκες αξίας 40 δισ. δολαρίων μηνιαίως και ότι θα κρατά ταυτόχρονα το βασικό τους επιτόκιο σε «εξαιρετικά χαμηλό επίπεδο». Το δεύτερο επιτυγχάνεται γιατί μπορεί να επιτευχθεί το πρώτο.
Έτσι μπορούν οι ΗΠΑ να διατηρούν χαμηλά την τιμή του δολαρίου, να επωφελούνται από τις φτηνές εξαγωγές και ταυτόχρονα η θέση του δολαρίου ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος να μην απειλείται. Για να είμαστε πιο ακριβείς, αυτό δεν είναι μόνο επίτευγμα οικονομικών αποφάσεων αλλά και αντανάκλαση της δεσπόζουσας θέσης των ΗΠΑ και του νομίσματός τους στον κόσμο. Η φράση που ήταν γραμμένη στα αυστριακά κανόνια («αυτό είναι το τελευταίο επιχείρημα των βασιλιάδων») θα μπορούσε να ήταν γραμμένη και στα κανόνια των αμερικάνικων αεροπλανοφόρων που υπερασπίζονται την ισοτιμία του δολαρίου με τα πιο πειστικά… επιχειρήματα.
Βέβαια, μέχρι να ηχήσουν τα κανόνια μιας νέας σφαγής παγκόσμιου ή περιφερειακού ενδιαφέροντος, ο παγκόσμιος γεωπολιτικός ανταγωνισμός… επιστρέφει στην οικονομία αφού δεν μπορεί να ολοκληρωθεί και να βρει διέξοδο. Κινήσεις αμφισβήτησης της δολαριακής αποθεματικότητας έχουν εκδηλωθεί: η συναλλαγματική ζώνη Ιαπωνίας-Κίνας, αντίστοιχη ανακοίνωση της Ρωσίας για αγοραπωλησίες του μαύρου χρυσού όχι πάντως σε δολάρια. Η Κίνα μάλιστα πρόσφατα ανακοίνωσε ότι θα μετατρέψει σε ράβδους χρυσού ένα μεγάλο συναλλαγματικό απόθεμα σε δολάρια και αμερικάνικα κρατικά ομόλογα που διακρατεί.
Τι θα κερδίσει από αυτή την αμφισβήτηση το ευρώ; Όχι και πολλά πράματα…