ΤΥΝΗΣΙΑ: Δύο χρόνια μετά…

Η δολοφονία του ηγέτη της αντιπολίτευσης Τσοκρί Μπελαΐντ(1), στις 6 του Φλεβάρη, πυροδοτεί μαζικές διαδηλώσεις σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Τυνησίας. Η γενική απεργία -η πρώτη εδώ και 35 χρόνια- στις 8 του Φλεβάρη μετατρέπει την κηδεία του Μπελαΐντ στην Τύνιδα σε μαχητικό συλλαλητήριο 1,5 εκατομμυρίων Tυνήσιων. Ανοίγει ένας νέος κύκλος αναμέτρησης ανάμεσα στηn κυβέρνηση συνασπισμού του Χαμάντι Τζεμπαλί(2) και του λαού της Τυνησίας.

Αρχικά ο πρωθυπουργός Τζεμπαλί και στέλεχος του ισλαμικού κόμματος «Εναχντά» πρότεινε τη σύνθεση νέας μεταβατικής κυβέρνησης από τεχνοκράτες για την εκτόνωση της πολιτικής κρίσης. Κατάφερε ακριβώς το αντίθετο. Το κυβερνών ισλαμιστικό κόμμα «Εναχντά», βλέποντας ότι χάνει κυβερνητικές θέσεις από μια τέτοια κίνηση, αποφάσισε να συγκρουστεί ανοικτά μαζί του με το πρόσχημα ότι παίρνει αποφάσεις χωρίς την προηγούμενη συγκατάθεση των εταίρων.
Αλλά και η επίσημη αντιπολίτευση αντιδρά με ακόμη μεγαλύτερη αποφασιστικότητα: «Αυτή η κυβέρνηση δεν έχει κανένα ρόλο να διαδραματίσει στη χώρα πλέον. Οφείλουμε να ζητήσουμε την παραίτησή της και τη σύσταση μiας νέας κυβέρνησης που θα οδηγήσει τη χώρα στο υπόλοιπο της μεταβατικής περιόδου», δήλωσε ο Χαμά Χαμαμί, εκπρόσωπος της αντιπολίτευσης. Μετά τη δολοφονία Μπελαΐντ, τέσσερα κόμματα αποφάσισαν να αποσυρθούν από το Κοινοβούλιο. Παράλληλα, για λόγους ασφαλείας, το Παρίσι αποφάσισε να κλείσουν τα σχολεία που λειτουργούν στην Τυνησία υπό την αιγίδα της Γαλλίας.
Αυτή η «εν ψυχρώ» δολοφονία, η στιγμή που έγινε αλλά και τα καθαρά πολιτικά της κίνητρα έρχoνται να βαθύνουν ακόμα περισσότερο την πολιτική κρίση που συνοδεύει την πτώση του καθεστώτος Μπεν Άλι από τον Ιανουάριο του 2011. Ειδικότερα σήμερα που η Τυνησία βρίσκεται μπροστά σε μεγάλα πολιτικά γεγονότα: όπως είναι το νέο σύνταγμα που ετοιμάζει η σημερινή Βουλή και οι εκλογές σε τρεις μήνες.
Πάντως, αναμένεται να σχηματιστεί στις επόμενες μέρες μια μεικτή κυβέρνηση από πολιτικούς και τεχνοκράτες, αφού σε αυτό συμφωνούν και κόμματα εκτός του κυβερνητικού συνασπισμού, όπως το Nida Tounes (το οποίο δημιουργήθηκε από πρώην στελέχη του Μπεν Άλι) και διάφορα άλλα μικρότερα κόμματα που έσπευσαν να προτείνουν τους δικούς τους «ανεξάρτητους» τεχνοκράτες. Ωστόσο, ούτε και αυτή η κίνηση δείχνει να έχει προοπτική εφόσον ο λαός της Τυνησίας θα εξακολουθεί να διαδηλώνει στους δρόμους. Και που, όπως όλα δείχνουν, αυτό πρόκειται να κάνει!

Συγκρινόμενη με τις υπόλοιπες «ματωμένες» χώρες της αραβικής Άνοιξης, και μέχρι πριν από μερικούς μήνες, η Τυνησία θεωρούνταν από κάποιους πολιτικούς αναλυτές πρότυπο μετάβασης για τα καθεστώτα αυτά. Εκτιμούσαν πως εδώ γινόταν κατορθωτή η ισορροπία ανάμεσα στα διάφορα μέτωπα που από τη μια μεριά έχουν τους φανατικούς ισλαμιστές (σαλαφιστές και άλλους) και από την άλλη τους «κοσμικούς» όσο και δυτικότροπους πολίτες! Αυτό είναι άλλωστε το στοιχείο που προβάλλεται έντεχνα και σε πρώτο πλάνο για όλο τον αραβικό κόσμο.
Είναι πολλοί αυτοί που βλέπουν πως τα προβλήματα και οι περιπλοκές της αραβικής Άνοιξης οφείλονται σε αυτούς που πάνε να «σφετεριστούν τις λαϊκές αντιδράσεις». Και αυτοί δεν είναι άλλοι από τους εχθρούς της «ελευθερίας» και της «δημοκρατίας». Και αυτή η «απειλή» εντοπίζεται αποκλειστικά στη «βία των τζιχαντιστών» και στη «διάδοση του υπερσυντηρητικού ισλαμισμού»! Μια θεώρηση που όχι απλώς συσκοτίζει την πραγματική διάσταση του ζητήματος αλλά και επιχειρεί να τη νομιμοποιήσει στα έκπληκτα μάτια της «δημοκρατικής» Δύσης, τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις. Στην προκειμένη περίπτωση των Αμερικανών, των Γάλλων. Γιατί, απλώς, αυτές οι επεμβάσεις δεν είναι η μια πλευρά του προβλήματος. Είναι η καρδιά του προβλήματος και στις χώρες αυτές και παντού.
Έτσι λοιπόν η Τυνησία, η πιο κοσμική από τις χώρες της Βόρειας Αφρικής, ζει στο ρυθμό αυτής της πολύ συγκεκριμένης, ακραίας όσο και τεχνητής «απειλής». Έχει ίσως σημασία να καταδειχτεί, πριν γίνει στόχος και τελικά εκτελεστεί ο Τσοκρί Μπελαΐντ, σε τι στόχευε ο πολιτικός του λόγος και ποιους ενόχλησε η δράση του. Είναι γεγονός πως συνέδεε με πολύ συγκεκριμένο τρόπο τις εξελίξεις στη Τυνησία με αυτές στη Συρία: «Τα τζαμιά της Τυνησίας είναι ανοικτά στους κατόχους της βίας, η Τυνησία μετατρέπεται σε αγορά για τους αμερικανο-σιωνιστές εγκληματίες που χειραγωγούν τους νέους μας για να τους στείλουν στη Συρία και να υπερασπιστούν ένα σχέδιο που δεν είναι δικό τους», είχε δηλώσει σε τηλεοπτική συνέντευξη. «5.000 νέοι Τυνήσιοι και άλλων εθνικοτήτων εκπαιδεύονται για να σταλεί ένα μέρος τους στη Συρία και το άλλο μέρος να αξιοποιηθεί στην Τυνησία». Και όλα αυτά φυσικά όχι μόνο με τη φροντίδα των ξένων μυστικών υπηρεσιών, αλλά και την αρωγή της άρχουσας τάξης της Τυνησίας.
Τελικά, το σημερινό πολιτικό αδιέξοδο στην Τυνησία και η παραπέρα όξυνση που προκαλεί η δολοφονία του Τσοκρί Μπελαΐντ δεν αντικατοπτρίζουν μόνο τη δυσκολία της άρχουσας τάξη της Τυνησίας και των πολιτικών της εκφραστών στο σχηματισμό μιας κυβέρνησης με επαρκή νομιμότητα για την προώθηση των όποιων αντιλαϊκών επιλογών τους. Αντανακλούν και τη δυναμική των γενικότερων εξελίξεων στην περιοχή, που κάτω από την παρέμβαση του λαϊκού παράγοντα τείνουν να πάρουν απρόβλεπτες κατευθύνσεις.
Χ.Β.

ΣΗΜ. 1 Ο Τσοκρί Μπελαΐντ (Chokri Belaïd) ήταν ο γενικός γραμματέας του Ενιαίου Κόμματος των Πατριωτών Δημοκρατών, το οποίο αυτοπροσδιορίζεται ως μαρξιστικό και παναραβικό. Ήταν επίσης μια από τις ηγετικές φυσιογνωμίες του Λαϊκού Μετώπου, ενός αριστερού συνασπισμού που περιελάμβανε το Εργατικό Κόμμα (PT, προηγουμένως το PCOT).
ΣΗΜ. 2 Η κυβέρνηση συνασπισμού, με τον Χαμάντι Τζεμπαλί στη θέση του πρωθυπουργού, είναι ένας συνασπισμός ανάμεσα στο ισλαμικό «Εναχντά», το Κογκρέσο για τη Δημοκρατία (CPR) και το σοσιαλδημοκρατικό «Ετακόλ». Την περίοδο των εκλογών για τη Συντακτική Συνέλευση τον Οκτώβριο του 2011, με την αποχή στο 50% των εγγεγραμμένων στους εκλογικούς καταλόγους, η «Εναχντά», ο κύριος εταίρος του συνασπισμού, συγκέντρωσε το 37% των ψήφων και οι άλλοι εταίροι του συνασπισμού πήραν: το CRP 8,7% και το «Ετακόλ» 7%.