του Σπ. Παπακωνσταντίνου
Είναι γεγονός ότι οι ευχές πλέον δεν πιάνουν τόπο. Δεν έπιαναν ποτέ άλλωστε. Πολύ περισσότερο σήμερα που στο πλαίσιο της ολομέτωπης επίθεσης κυβέρνησης, Ε.Ε., Δ.Ν.Τ. και κεφαλαίου η υγεία έχει μετατραπεί σε πανάκριβο εμπόρευμα και η περίθαλψη σε ατομική ευθύνη. Πρόκειται για μια διαδικασία που ξεκίνησε αρκετά χρόνια πριν και που κλιμακώνεται σήμερα. Σε συνδυασμό με το σύνολο των μέτρων και πολιτικών των δυνάμεων του συστήματος (διόγκωση ανεργίας, λιτότητα, χτύπημα εργασιακών σχέσεων, αντιασφαλιστική λαίλαπα κ.λπ.), δεν θα ήταν υπερβολή να τονίσουμε ότι εγκυμονεί άμεσους κινδύνους για την ίδια τη ζωή των κατοίκων αυτής της χώρας.Η γενικότερη κατεύθυνση στον τομέα αυτόν είναι δεδομένη: Περικοπές σε όλα τα επίπεδα, μετακύλιση του κόστους της περίθαλψης στις πλάτες του λαού, ιδιωτικοποίηση υπηρεσιών και δομών, άρνηση του συστήματος να παρέχει ακόμα και τα στοιχειώδη. Διανύουμε περίοδο καταστροφής παραγωγικών δυνάμεων και ιδιαίτερα της εργατικής δύναμης. Γιατί να την αναπαράξει το σύστημα αφού, προσώρας και λόγω κρίσης, δεν του χρειάζεται; Γιατί, π.χ., να γεννούν οι γυναίκες σε μαιευτήρια και να μην ''επιστρέψουμε'' στη μαμή και στο σπίτι, με δέλεαρ το όποιο πενιχρό επίδομα; Σημεία των καιρών...
Εκατοντάδες χιλιάδες λαού βρίσκονται αυτή τη στιγμή έξω από κάθε υγειονομική κάλυψη σε νοσοκομεία, γιατρούς, φάρμακα και εξετάσεις. Είναι οι σύγχρονοι άθλιοι, ανασφάλιστοι, μετανάστες αλλά και οι τυπικά ασφαλισμένοι που αδυνατούν να καταβάλουν πλέον τις ασφαλιστικές τους εισφορές. Είπαμε, η περίθαλψη για το σύστημα έχει ''ανταποδοτικό'' χαρακτήρα ή, επί το λαϊκότερον ό,τι πληρώνεις παίρνεις.
Αλλά και όσοι έχουν ακόμα να πληρώσουν βρίσκονται αντιμέτωποι με μια κατάσταση που τους υποχρεώνει να βάλουν βαθειά το χέρι στην τσέπη, αν θέλουν να έχουν την υγεία τους και δεν τους ''καλύπτουν'' οι όποιες ''παροχές'' έχουν απομείνει. Οι κατακτήσεις ξηλώνονται ταχύτατα η μια μετά την άλλη, διαμορφώνοντας ένα πρωτόγνωρο τοπίο.
Ιδιαίτερα στα νοσοκομεία η κατάσταση είναι τραγική. Στα περισσότερα λείπουν στοιχειώδη υλικά (βαμβάκι, οινόπνευμα, γάζες κ.λπ.) ως αποτέλασμα των δραστικών περικοπών των σχετικών κονδυλίων. Σε λίγο θα χρησιμοποιούν την ίδια σύριγγα (!!!) σε απανωτές νοσηλείες, αλλάζοντας μόνο τη βελόνα, αν δεν γίνεται ήδη. Μηχανήματα χαλάνε και δεν επισκευάζονται, ο εξοπλισμός δεν ανανεώνεται, πάγιες υποδομές απαξιώνονται μέρα με τη μέρα. Η ολοφάνερη εγκατάλειψη είναι αυτό που εισπράττουν εργαζόμενοι, ασθενείς και επισκέπτες.
Η δέσμευση της κυβέρνησης με την τρόικα αφορά τη λεγόμενη συγχώνευση ολόκληρων νοσοκομείων. Στην ουσία πρόκειται για μια διαδικασία αποδόμησης μέχρι κλεισίματος των μικρότερων από αυτά, των οποίων η ύπαρξη και λειτουργία θεωρείται από το σύστημα περιττό βάρος. Έτσι, έχουμε τα τελευταία χρόνια την κατάργηση πάνω από 10.000 οργανικών κρεβατιών σ' όλη τη χώρα, τον περιορισμό των αναπτυγμένων κλινών, τη συγχώνευση – κλείσιμο τμημάτων μέσα στο ίδιο νοσοκομείο.
Τα νοσοκομεία του ΙΚΑ που έκλεισαν δείχνουν τι πρόκειται ν' ακολουθήσει. Ένα δεύτερο, μεγαλύτερο κύμα κλεισιμάτων είναι προ των πυλών. Ολόκληρες γεωγραφικές περιοχές θα μείνουν ακάλυπτες, αφού στον ''υγειονομικό χάρτη'' η κυβέρνηση συμπεριλαμβάνει πλέον και τον ιδιωτικό τομέα. Για να φτάσει κάποιος σε νοσοκομείο θα πρέπει να διανύσει δεκάδες χιλιόμετρα. Μάλλον τότε θα' ναι πολύ αργά...
Ας σημειωθεί μόνο τούτο: Ο αριθμός των νοσοκομείων που θα μείνουν είναι δεσμευτικός και μπορεί να πέσει μόνο προς τα κάτω. Σ' αυτό το πλαίσιο, η ''υπαναχώρηση'' της κυβέρνησης για την Ικαρία και τη Λήμνο, μετά τις κινητοποιήσεις των εργαζομένων σ' αυτά τα νοσοκομεία και των κατοίκων αυτών των περιοχών, είχε ως συνέπεια δύο επιπλέον συγχωνεύσεις νοσοκομείων στην ηπειρωτική χώρα (πιθανότατα στην Αχαΐα και την Ήπειρο). Την ίδια στιγμή συνεχίζεται ο αγώνας σε άλλες περιοχές της χώρας (π.χ., Λασίθι, Εύβοια κ.α.) για να μην κλείσουν τα νοσοκομεία της περιοχής. Και είναι αλήθεια ότι η επαρχία, για ευνόητους λόγους, πρωτοστατεί στην αντιπαράθεση με την πολιτική του κλεισίματος και της διάλυσης των νοσηλευτικών μονάδων που εφαρμόζεται.
Ταυτόχρονα η απεύθυνση στο δημόσιο σύστημα περίθαλψης αυξάνεται ταχύτατα, για τον απλούστατο λόγο ότι όσοι σε προηγούμενες περιόδους είχαν την οικονομική δυνατότητα να ''καλυφθούν'' απ' τον ιδιωτικό τομέα, σήμερα αδυνατούν να το κάνουν. Ο συνωστισμός που παρατηρείται πλέον δεν αφορά μόνο το καθεστώς εφημερίας αλλά τείνει να γίνει μόνιμο χαρακτηριστικό της νοσοκομειακής λειτουργίας.
Αλλά και οι εργαζόμενοι ασφυκτιούν μέσα στην εντατικοποίηση, λόγω έλλειψης προσωπικού και ανυπαρξίας προσλήψεων. Με δραματικά μειωμένο εισόδημα, απλήρωτοι επί μήνες για νυχτέρια και αργίες, σε συνθήκες εργασίας ανθυγειινές και επικίνδυνες, με επαγγελματικές ασθένειες και εργατικά ''ατυχήματα'' να κάνουν θραύση. Με τον κίνδυνο της απόλυσης να κρέμεται πάνω απ' τα κεφάλια τους και με την καθημερινή πίεση και τρομοκρατία από τις διοικήσεις. Με τον συνδικαλισμό μόνο τυπικά να υπάρχει αλλά ουσιαστικά να χτυπιέται με άμεσο ή έμμεσο τρόπο. Με τις συνδικαλιστικές ηγεσίες –τοπικές και κεντρικότερες– να υπονομεύουν κάθε προσπάθεια οργάνωσης της αντίστασης και της αντιπαράθεσης μ' αυτή την πολιτική.
Την ίδια στιγμή που το κράτος ''αποχωρεί'', ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια τα λεγόμενα κοινωνικά ιατρεία -τα περισσότερα καθαρά συστημικές προσπάθειες (από οικονομικούς παράγοντες, κρατικοδίαιτες ΜΚΟ, την εκκλησία κ.λπ.)-, που επιχειρούν ν' ''απαλύνουν'' τον πόνο, απαλλάσσοντας το σύστημα από την ακραία έκφραση της βάρβαρης πολιτικής του και αμβλύνοντας την ταξική διάσταση της αντίθεσης που εξελίσσεται. Στην καλύτερη περίπτωση παραμένουν επιμέρους ουτοπικές, αδιέξοδες προσπάθειες των εμπνευστών τους, αδυνατώντας να εμπνεύσουν το λαό σε μια λογική σύγκρουσης με την πολιτική του συστήματος.
Με αυτά τα δεδομένα, αναδεικνύεται σε κομβικό ζήτημα αυτό του συντονισμένου - παρατεταμένου αγώνα για την υπεράσπιση του δικαιώματος στην περίθαλψη. Λαός και εργαζόμενοι στα νοσοκομεία βρίσκονται στην ίδια πλευρά ενάντια στο σύστημα της εξάρτησης και της εκμετάλλευσης, που δεν θέλει πλέον ούτε καν να ''επισκευάσει'' την ανθρώπινη ύπαρξη και να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της ασθένειας που δημιουργεί πλέον σε μαζική κλίμακα στη βάση της πολιτικής του. Ακόμα και ''επιστήμονες'' του συστήματος παραδέχονται χωρίς περιστροφές ότι η συντριπτική πλειοψηφία –αν όχι το σύνολο- των ασθενειών έχει κοινωνικά αίτια. Σ' επίπεδο κοινωνίας κρίνονται τα ζητήματα. Στην αντιπαράθεση με το σύστημα και την πολιτική του βρίσκεται η διέξοδος για το λαό και στον τομέα της περίθαλψης.
