Οι τελευταίοι είχαν δείξει έμπρακτα και μαχητικά την αντίθεσή τους σ’ αυτό το νομοσχέδιο την Παρασκευή 1 Μάρτη, όταν σύσσωμοι απαίτησαν να δουν τον κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο της ΝΔ Μ. Βορίδη, που βρισκόταν στο ξενοδοχείο Ωκεανίς της Καβάλας για κομματική εκδήλωση.
Ο άλλοτε «ακτιβιστής» της ακροδεξιάς και σημερινός γυρολόγος της πολιτικής, αλλά πάντοτε σταθερός υποστηρικτής του συστήματος και του κεφαλαίου, κρυβόταν για ώρες από τους αγανακτισμένους εργαζόμενους, μη τολμώντας «να τους κοιτάξει κατάματα», όπως είπαν. Δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει την αγωνία των 300 εργατών για το μέλλον της δουλειάς τους, για τη ζωή και τις οικογένειές τους. Αυτή την αντιμετώπιση την ανέλαβαν οι δυνάμεις καταστολής, που δεν δίστασαν να ρίξουν χημικά μέσα στο ξενοδοχείο, για να τσακίσουν τη δύναμη των εργατών, χωρίς όμως να καταφέρουν να τους λυγίσουν.
Γιατί όμως ανησυχούν οι εργάτες της Kavala Oil για το μέλλον τους, τη στιγμή που υπογράφεται μια 25ετής σύμβαση για εκμετάλλευση κοιτασμάτων που ανέρχονται σε 20 εκατομμύρια βαρέλια (πεδίο «Ε»); Γιατί ανησυχούν, τη στιγμή που και οι ίδιοι συμμετέχουν δια του Συνεταιρισμού τους στο επιχειρηματικό σχήμα (Kavala Oil ), στο οποίο επίσης ανατίθεται αυτή η εκμετάλλευση;
Η υπόθεση άντλησης των κοιτασμάτων του Πρίνου είναι μια μακριά και πονεμένη -για τους εργαζόμενους- ιστορία, οι οποίοι σε κάποια φάση «μεταλλάχτηκαν» από εργάτες σε «εργάτες-αφεντικά», χωρίς όμως ποτέ να αποτινάξουν από πάνω τους τα πραγματικά αφεντικά, τα οποία συνέχισαν να παίζουν παιχνίδια κερδοφορίας και κερδοσκοπίας με τη δουλειά των «συνεταίρων» τους.
Βέβαια κάποιοι από αυτούς, κάποιοι από τη συνδικαλιστική τους ηγεσία, άλλαξαν πλευρά κι ας συνεχίζουν να κατέχουν συνδικαλιστικές θέσεις. Αναφερόμαστε στον εκπρόσωπο των εργαζομένων στο ΔΣ της Kavala Oil, Β. Παππά, που είναι καλοπληρωμένος πρόεδρος της εταιρείας, αλλά και στον πρόεδρο του σωματείου, Ε. Κελαϊδάκη, που είναι και αντιπρόεδρος της εταιρείας. Έτσι εκείνα τα «γκέγκε» και «τέλος-τέλος» που απηύθυνε, με άκρως επιτακτικό ύφος, ο Κελαϊδάκης στους εργαζόμενους μέσα στο ξενοδοχείο, έλκουν την ισχύ τους όχι μόνο από την συνδικαλιστική, αλλά κυρίως από την διευθυντική του ιδιότητα. Φαινόμενα κι αυτά και κατάληξη ανάγκης και αρχικών, αγαθών, προθέσεων των εργατών να «αυτοδιαχειριστούν» την επιχείρησή τους…
Το Μάη του 1999, όταν η τιμή του πετρελαίου έπεσε κάτω από τα 10$, η κοινοπραξία των ξένων εταιρειών N.A.P.C., με επικεφαλής την καναδική Denison, που είχε τον έλεγχο του Πρίνου, αποχωρεί, παρά τις «προτάσεις» του σωματείου να δουλέψουν οι εργαζόμενοι μόνο με το ένσημο, χωρίς αμοιβή, μέχρι να ανακάμψει η εταιρεία.
Το σωματείο συνεχίζει την «εποικοδομητική» του στάση. Αντί να απαιτήσει από την κυβέρνηση να βρει λύσει στο πρόβλημα της λειτουργίας του Πρίνου, αντί να συγκροτήσει ένα ανεξάρτητο εργατικό κίνημα για την υπεράσπιση της δουλειάς, προχωρά στη γραμμή της «αυτοδιαχείρισης» και συστήνει Συνεταιρισμό Εργαζομένων, για να αναλάβει αυτός να δώσει λύση. Όμως εδώ το δημόσιο (η κυβέρνηση του συστήματος) έχει τον πρώτο λόγο (ως ιδιοκτήτης), ενώ τα απαιτούμενα κεφάλαια δεν βρίσκονται, ούτε δίνονται εύκολα. Έτσι, η «αυτοδιαχείριση» γίνεται «συνδιαχείριση». Με νέα αφεντικά στο σβέρκο των εργατών και με πρόσθετο το βραχνά της αυταπάτης ότι δουλεύουν για τη «δικιά τους επιχείρηση». Τα νέα αφεντικά είναι η τεχνική εταιρεία «Ευρωτεχνική ΑΕ», που παίρνει το 67% της Kavala Oil -του νέου σχήματος εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων- στο οποίο ο Συνεταιρισμός των Εργαζομένων παίρνει το 33%. Αποτέλεσμα αυτού του συνεταιρισμού, η μείωση των αποδοχών των εργαζομένων κατά 20%, η μείωση του προσωπικού στα 200 από 400 άτομα και τα πλούσια κέρδη για την Ευρωτεχνική, η οποία μετέφερε τα κεφάλαια σε άλλες δικιές της εταιρίες, για να αποχωρήσει μέσα σε «μια νύχτα».
Αντικαταστάτης της ο γνωστός «μαφιόζος του χρήματος», ρουμανο-αυστριακός επενδυτής Frank Timis, που συνέχισε να απομυζά την Kavala Oil και τη δουλειά των εργαζομένων και να παίζει παιχνίδια στα χρηματιστήρια με τη μετοχή της (ανακοίνωσε, ότι ανακάλυψε στην περιοχή ένα τεράστιο κοίτασμα). Αφού καταρράκωσε την αξιοπιστία της εταιρείας, παρέδωσε το 2005 τη διοίκηση ολοκληρωτικά στους εκπρόσωπους των εργαζομένων, και έτσι «από εργάτες γίναμε αφεντικά», όπως δήλωσε σε παλιότερη συνέντευξή του ο Παππάς (άσχημα του πεσε…).
Νέες θυσίες από τους εργαζόμενους, για να πέσει το κόστος λειτουργίας κατά 30%, και αναζήτηση νέου χρηματοδότη. Τον βρίσκουν στο πρόσωπο της Ενεργειακής Αιγαίου του επιχειρηματία Ρήγα και του εφοπλιστή Τοπούζογλου. Η Ενεργειακή αγοράζει το 67% της Kavala Oil έναντι ενός (1) εκατομμυρίου ευρώ, αναλαμβάνει το κομμάτι των επενδύσεων (δηλαδή την είσπραξη των κρατικών επιδοτήσεων που ανήλθαν στα 65 εκατομμύρια, τις συναλλαγές με τις τράπεζες και τα παιχνίδια στα χρηματιστήρια), αφήνει τη διαχείριση της παραγωγής στην παλιά διοίκηση (Παππάς και σια) και φυσικά συνεχίζει τη δουλειά των προηγούμενων «επενδυτών» σε βάρος των εργαζομένων, διατηρώντας –είναι αλήθεια- ένα σχετικά καλό επίπεδο αμοιβών.
Όμως οι εποχές άλλαξαν. Οι τιμές του πετρελαίου διατηρούνται υψηλές, το επίπεδο «Ε» υπόσχεται πάνω από 5.000 βαρέλια την ημέρα, τα Μνημόνια έλυσαν τα χέρια των εργοδοτών για να χρησιμοποιούν τους εργάτες σαν αναλώσιμα εργαλεία, η κυβέρνηση δίνει γη και ύδωρ στο ξένο (κυρίως) και στο ντόπιο κεφάλαιο και τα ζητήματα των υδρογονανθράκων, του ελέγχου και τις εκμετάλλευσής τους, βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη. Σ’ αυτό το παιχνίδι, μάλλον, δεν χωρούν πλέον «Συνεταιρισμοί Εργαζομένων», ανεξάρτητα αν αυτοί μέχρι σήμερα εξασφάλιζαν σκληρή δουλειά για τους εργάτες, εργασιακή ειρήνη και μεγάλα κέρδη για τους πραγματικούς εργοδότες. Η Ενεργειακή, η οποία –ας σημειωθεί- σε κοινοπραξία με την καναδική Petra Petroleum και την αμερικάνικη Schlumberger, συμμετέχει στις παραχωρήσεις για έρευνες για πετρέλαια σε Πατραϊκό, Κατάκολο και Ιωάννινα, είναι πλέον αποφασισμένη, όπως δήλωσε πρόσφατα, «να αναλάβει πλήρως τη Διοίκηση της Kavala Oil, υπερασπιζόμενη τα συμφέροντά της και τις δεσμεύσεις της απέναντι στο Ελληνικό Δημόσιο» (στο οποίο βέβαια χρωστάει 10 εκατομμύρια ευρώ, κοντά στα 20 που χρωστάει στους εργαζόμενους). Έτσι, προχώρησε σε ασφαλιστικά μέτρα ενάντια στο σημερινό ΔΣ της Kavala Oil και απέκτησε, μέσω της κυβέρνησης και των βουλευτών της (ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ), την άδεια εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων Πρίνου και Νότιας Καβάλας.
Οι εργαζόμενοι φοβούνται τη συνέχεια. Το να οδηγήσει, δηλαδή, η Ενεργειακή σε πτώχευση την Kavala Oil και να αναλάβει μόνη της (ή σε κοινοπραξία με ξένες εταιρείες) την εξόρυξη, ρυθμίζοντας φυσικά όλα τα εργασιακά ζητήματα σύμφωνα με τις… τρέχουσες μνημονιακές καταστάσεις. Και έχουν δίκιο να φοβούνται. Έχουν δίκιο να εξαγγέλλουν αγώνες. Θα έχουν ακόμη μεγαλύτερο δίκιο, αν ξεδιπλώσουν αυτούς τους αγώνες. Άν τους δώσουν μαχητικό περιεχόμενο και ταξικό πρόσημο. Γιατί η λογική και πρακτική της «αυτοδιαχείρισης-συνδιαχείρισης» μπορεί να εξασφάλισε μέχρι σήμερα, σε κάποιους από τους αρχικά εργαζόμενους στον Πρίνο, δουλειά, έδειξε όμως τις συνέπειες και τα όριά της. Η σημερινή ολομέτωπη επίθεση του κεφαλαίου δεν αφήνει περιθώρια για αυταπάτες…
Σ.Χ.
